«رام کردن زن سرکش» در شیراز ، به گزارش فاطمه ملوزه خبرنگار فارس اگاه، نمایش کمدی‌موزیکال رام کردن زن سرکش که از تاریخ ۲ اردیبهشت بر روی صحنه رفته است با استقبال بسیار مخاطبان همراه شده است و همه بلیط‌های این نمایش در مرحله پیش فروش تکمیل ظرفیت شدند. این نمایش تا تاریخ ۱۳ اردیبهشت در مجموعه تئاتر شهر تماشاخانه استاد لایق میزبان علاقه مندان به این سبک تئاتر خواهد بود.

این نمایش تلفیقی از نمایش سیاه بازی و تئاتر مدرن است. البته خود کارگردان معتقد است صرفاً یک نمایش سنتی است؛ ولی باتوجه‌به  بازی‌ها و تکه کلام‌های افراد در نمایش با تئاتر مدرن تلفیق شده است و رگه‌های از تئاتر مدرن به‌خوبی در آن هویدا است و از سنت پیشینیان خود در نمایش سیاه‌بازی فاصله گرفته است.

نویسنده نمایش رام کردن زن سرکش داوود فتحعلی بیگی است. او نویسنده، نمایشنامه‌نویس، کارگردان، پژوهشگر و بازیگر برجستة تئاتر ایران است و یکی از مهم‌ترین چهره‌ها در حفظ و گسترش نمایش‌های سنتی ایرانی، به‌ویژه سیاه‌بازی، روحوضی، تخت حوضی و نقالی به‌حساب می‌آید. کارگردانی کار هم بر عهده علیرضا صدری است که اولین کارگردانی تئاتر صحنه‌ای او همین کار تئاتر به اجرا درآمده است.

صدری خود را یک سیاه‌باز حرفه‌ای به خبرنگار فارس اگاه معرفی می‌کند که چند سالی است نمایش‌های سنتی قدیمی را در کوچه و بازار شهر شیراز و تهران به اجرا درآورده است. صدری همچنین بازیگر نقش سیاه در این نمایش را بر عهده دارد.

در نمایش رام کردن زن سرکش تلاش شده است از صحنه‌پردازی سنتی استفاده شود. در دو طرف صحنه تئاتر دو چهارچوب درهایی به چشم می‌خورد و یک سکو که تداعی‌کننده نمایش‌های روحوضی سیاه‌بازی است در بین این دو چهارچوب در قرار داشت که یک فرش ایرانی بر روی آن قرار گرفته بود و چهار طرف آن گلدان‌های زیبایی گذاشته بودند و یک میز سه‌پایه که شبیه به میز تلفن بود و بروی آن یک جفت کفش قرار گرفته بود. در کل صحنه بسیار خوب چیدمان شده بود البته نیازی به این‌همه گلدان در صحنه نبود و گلدان‌ها باتوجه‌به نظریه چخوف “اگر در پردة اول نمایشی تفنگی روی دیوار دیده می‌شود، در پردة بعد یا نهایتاً تا پایان نمایش باید شلیک کند. اگر قرار نیست شلیک کند، بهتر است از اول در صحنه نباشد.” اضافی در صحنه به نظر می‌رسیدند مگر فقط یک گلدان که در جایی از نمایش شخصیت سیاه با آن صحبت می‌کند.

اجرای موسیقی زنده در طول تئاتر، این تئاتر را جذاب می‌کرد و شروع تئاتر هم با موسیقی زنده همراه بود و خواننده با شوخی تذکراتی در مورد خاموش‌کردن تلفن همراه و موارد دیگر به تماشاگران می‌داد و در ادامه با موسیقی و روشن‌شدن صحنه کارآغاز شد و همه شخصیت‌ها بر روی صحنه آمدند و خود را با طنز و شوخی معرفی کردند. در کل شروع خوبی داشت و این تئاتر توانست نظر مثبت تماشاگران را به خود جلب کند و بیشتر تماشاگران در گفتگو با خبرنگار شهر مردم از دیدن این نمایش راضی بودند و آن را تئاتری عالی توصیف می‌کردند.

کمدی سیاه‌بازی زبان گویا برای بیان مفاهیم عمیق اجتماعی است

کارگردان نمایش رام کردن زن سرکش درباره دلیل انتخاب سبک کمدی سیاه‌بازی برای اجرا در گفتگو با خبرنگار فارس اگاه این‌طور بیان کرد: نمایش ایرانی در شیوه سبک زندگی مردم بسیار تأثیر دارد و این به‌خاطر آشنایی مردم با این نمایش سنتی است و می‌تواند این نمایش همه چیز را نمایان کند و مردم با خنده این را با گوشت و پوست‌واستخوان درک کنند. همچنین وضعیت تئاتر دراماتیک به‌گونه‌ای است که یک سری مفاهیم را نمی‌تواند برساند و انتقال یک سری مفاهیم فقط با تئاتر کمدی ممکن است.

علیرضا صدری در مورد نمایش سیاه‌بازی در شیراز گفت: متأسفانه شیراز که یکی از خواستگاه‌های اصلی این نمایش در کشور است دیگر نمایش سیاه‌بازی به آن صورت قدیم فعال نیست. در قدیم در عروسی‌ها و در دیگر مراسم شادی‌آورشان نمایش سیاه‌بازی اجرا می‌شده است و امروز این نمایش در حال حذف‌شدن از یاد و خاطره مردم است. بیشتر پیش‌کسوت‌های این حوزه استاد احمد علامه، یدالله صادقی و بنگاه‌های شادمانی که فعال در این زمینه بودند در حال حاضر از دنیا رفته‌اند و به همین خاطر ما برای یادآوری یاد این عزیزان هر شب از اجرا را به یکی از این اساتید حوزه سیاه‌بازی تقدیم می‌کنیم.

صدری درباره اهمیت موسیقی در نمایش سیاه‌بازی اظهار کرد: نمایش سیاه‌بازی وابسته به موسیقی است و موسیقی نبض ارتباط بین تماشاگر و کسانی است که در حال بازی نقش تیپ‌های نمایشی هستند.

وی دررابطه‌با استقبالی که از نمایش رام کردن یک زن سرکش شد به خبرنگار فارس اگاه پاسخ داد: ما انتظار این حد از استقبال مخاطبان را نداشتیم و در این فکر بودیم که مکانی که در آن اجرا می‌کنیم نمی‌تواند مخاطب زیادی جذب کند، ولی از همان شب اول در حالیکه سالن پر بود اجرا رفته‌ایم و در شب سوم برای بیست نفر از تماشاگران جا نبود و در کنار سالن تئاتر برای آنها صندلی گذاشتیم تا نمایش را ببینند و برای شب‌های دیگر نمی‌دانیم چه‌کار کنیم. چون پیش‌فروش بلیط‌های نمایش در سایت آغاز شده و بیشتر صندلی‌ها پر شده است.

بدون حمایت مستمر مسئولین، سیاه‌بازی از حافظه نسل جدید پاک می‌شود

کارگردان نمایش رام کردن زن سرکش درباره اهمیت توجه به نمایش سیاه‌بازی توسط مسئولین اظهار کرد: اگر اجرای این‌گونه نمایش‌ها فقط مختص به ده شب باشد و همکاری چندانی با افرادی که این‌گونه نمایش‌ها را اجرا می‌کنند نشود و نگذارند کارشان را انجام دهند این هنر رفته‌رفته از بین می‌رود و نسل جدید رفته‌رفته دیگر گذشتگان این نمایش را نمی‌شناسد.

علیرضا صدری در مورد چالش‌های تمرین تا اجرای این نمایش هم بیان کرد: این تئاتر حاصل تلاش‌های افرادی است که اکثر آنها زیر ۱۸ سال سن دارند و فقط چند نفر بالای ۱۸ سال داریم که کمتر از ۲۰ سال سن دارند و دانشجو هستند. همه با هم دست به دست هم دادند و پای این کار مانده اند. ماندن پای این کار خیلی جرأت می خواهد. چون در این کار ما در حال گفتن درد مردم هستیم و ممکن است پشت بند آن خیلی اتفاقات برای ما بیفتد و حتی برای طراحی صحنه و تهیه لباس ها هم خود بچه ها هزینه گذاشتند.

صدری دررابطه‌با همراهی و همکاری مسئولین با تئاترش افزود: از طرف اداره فرهنگ و ارشاد استان فارس و انجمن هنرهای نمایشی بسیار با ما همراهی شد. ما در تمریناتمان مسئولین اداره را دعوت می‌کردیم و آنها کار را می‌دیدند و در حل مشکلات به ما کمک می‌کردند. ما سه روز از تمرینات خود را در سالن‌های دولتی تمرین می‌کردیم و سه روز آن را در پارک به تمرین می‌پرداختیم که این امر نشان‌دهنده همکاری مسئولین با تئاتر ما بود. البته کم‌وکاستی‌هایی هم بوده است که مسئولین می‌توانستند آن را برطرف کنند؛ ولی با همه این کم‌وکاستی‌ها من هنرمند هستم که باید پای کارم بایستم و راهم را ادامه دهم تا بتوانم نمایش سنتیایران را حفظ کنم.

وی در مورد وضعیت سالن‌های تئاتر شیراز هم گفت: ما در شیراز سالن استاندارد نداریم و همچنین تعداد سالن‌ها بسیار کم است و تعداد گروه‌های که به مرحله اجرای تئاتر در شیراز می‌رسند بسیار زیاد است و جوابگوی نیاز گروه‌های تئاتری نیست. گروه‌های تئاتر باید بتوانند اجرایی که برای آن حدود شش ماه حداقل تمرین کردند حداقل سی شب بر روی صحنه ببرند؛ ولی این اتفاق به‌خاطر تعداد کم سالن‌های تئاتر به تنها ده شب محدود می‌شود.

 تغییرات فرهنگی ما را به تلفیق نمایش سنتی و مدرن رسانده است

کارگردان نمایش رام کردن زن سرکش به انتقاد خبرنگار فارس اگاه درباره تلفیق نمایش سنتی ایرانی با تئاتر مدرن بیان کرد: بخشی از بازی‌ها در نمایش با تئاتر مدرن تلفیق شده بود و این به‌خاطر نبود یک وضعیت فرهنگی ثابت در کشور ما است. برای همین ما مجبور هستیم که از تلفیق تئاتر مدرن هم در نمایش سنتی ایرانی داشته باشیم؛ چون فرهنگ ما دائماً در حال تغییر است و حرف‌های چهل سال پیش و پنجاه سال پیش را نمی‌توانیم در نمایش امروزمان بزنیم و ناچار به استفاده از تکه بازی‌های امروزی هستیم که تماشاگر در حال زندگی با آنها است و ارتباط خوبی با آنها دارد.

نویسنده نمایش رام کردن زن سرکش درباره شکل‌گیری ایده این نمایش در پاسخ به خبرنگار شهر مردم گفت: خیلی سال پیش با رضا فیاضی در فرهنگ‌سرای بهمن در تهران صحبت می‌کردیم و او پیشنهاد داد که نمایشنامه رام کردن دختر سرکش شکسپیر قابلیت اینکه تبدیل به یک نمایش روحوضی شود را دارد. در همین حد بود و من بعدها با یادآوری این حرف به سراغ این نمایش رفتم. خلاصه و چهارچوب نمایشنامه را در نظر گرفتم و آن را به یک نمایش سیاه‌بازی تبدیل کردم. در این نمایشنامه دو تا خواستگار است برای دختر کوچک است که پدر دختر به آنها پاسخ رد می‌دهد و می‌گوید تا دختر بزرگم ازدواج نکند دختر کوچک را شوهر نمی‌دهم. در ادامه این دو نفر یک نفر را پیدا می‌کنند که این فرد هم به دنبال یک دختر پول‌دار بود و این فرد در مقابل دختر بزرگ که سرکش بود خشونت به خرج می‌دهد و از مسیر خشونت او را رام خود می‌کند. اما من در این نمایشنامه یک شخصیت اضافه کردم. خواستگار سوم برای دختر کوچک اضافه کردم که پسر ارباب سیاه و برای این پسر هم نوکر سیاه را گذاشتم. با این تفاوت که در نمایش شکسپیر بعد از پیداشدن خواستگار برایش دختر تندخو از طریق تندخویی رام می‌شود؛ ولی در نمایشنامه‌ای که من نوشتم بازیگر نقش سیاه از طریق مهر و محبت دختر تندخو را رام می‌کند و چون تندخویی را متناسب بافرهنگ خودمان ندیدم از طریق عشق وارد شدم.