شهاب نیکمان در گفت وگو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: پرونده ها برای ثبت جهانی در فهرست آثار میراث ناملموس به یونسکو ارسال و حدود ۲۱ ماه توسط هیات ارزیاب بررسی و ارزیابی می‌شود. اعضای کمیته بین دولتی «کنوانسیون ۲۰۰۳» میراث ناملموس در نشست این کمیته که هر سال در آذر برگزار می شود دوباره نتیجه را بررسی و در صورت تایید پرونده، اثر مورد نظر را در فهرست میراث ناملموس بشری یونسکو ثبت می کنند.

وی افزود: نتیجه پرونده «هنر آیینه کاری در معماری ایرانی» که در سال ۲۰۲۴ برای ثبت جهانی به یونسکو ارسال شده در آذرماه و نتیجه پرونده های مشترک «نمد مالی سنتی» با مشارکت ۸ کشور از جمله ایران و «سنت های مربوط به گهواره و لالایی خوانی» که امسال به این سازمان ارسال شده، سال ۲۰۲۶ اعلام می شود.

نیکمان ادامه داد: در کنار هر پرونده ای فیلم، عکس، مستند و اسناد اثبات کننده مشارکت جوامع میراث داران وجود دارد و هیات ارزیاب به لحاظ آیین‌نامه های فکری و محتوایی پرونده‌ها را بررسی می کنند، ولی چون اسم پرونده‌ها را انگلیسی می گوییم و برخی اوقات ترجمه ها کامل نیست ممکن است اسامی پرونده ها را به طور کامل درست بیان نکنند.

ثبت ۲۴ اثر ناملموس در فهرست جهانی

مدیر تدوین پروندهای ثبت جهانی میراث ناملموس یونسکو گفت: ایران دارای ۲۶ اثر میراث ناملموس از جمله آداب و آئین، هنرهای نمایشی، مهارت‌ها، دانش و فرهنگ ایران است که تاکنون ۲۴ اثر آن در فهرست آثار جهانی به ثبت رسیده و توانسته رتبه پنجم جهان را در میان کشورهای عضو یونسکو از حیث تعداد عناصر ثبت شده جهانی از آن خود کند.

نیکمان با بیان اینکه فرایند پاسداری از آثار ناملموس شامل شناسایی، مستندنگاری، ثبت ملی و جهانی، آموزش و ترویج است، افزود: وظیفه میراث دار و حاملان پاسداری با خرد جمعی است و دولت باید از برنامه ها و اقدامات پاسدارانه حمایت کند، توقع از دولت برای پاسداری اشتباه است.

وی تصریح کرد: ثبت ملی و جهانی آثار ملموس و ناملموس بخشی از فرایند پاسداری از اثر است و اگر پاسداری اتفاق نیفتد تاثیری ندارد.

چگونه اثری بعد از ثبت از فهرست ملی و جهانی حذف می‌شود

مدیر تدوین پروندهای ثبت جهانی میراث ناملموس یونسکو در پاسخ به این پرسش که آیا ممکن است اثری بعد از ثبت جهانی بعد از مدتی به هر دلیلی از فهرست خارج شود، توضیح داد: میراث ملموس و ناملموس عنصرهای زنده و پویا هستند که اگر از حالت زنده خارج شوند ممکن است از فهرست آثار ثبتی هم خارج شوند اما تاکنون این اتفاق رخ نداده است این اتفاق بیشتر برای آثاری که به ثبت ملی می رسند ممکن است پیش بیاید مانند از بین رفتن برخی از آداب و رسوم.

نیکمان تاکید کرد: هدف اصلی «کنوانسیون ۲۰۰۳» پاسداری از میراث فرهنگی ناملموس یونسکو، حفظ خرده‌فرهنگ‌ها و انتقال آنها به نسل‌های آینده است تا به مرور، این ارزش‌ها مجدداً مطرح شده و به جایگاه اصیل و ارزشمند خود بازگردند.