فرهنگ واژگان و گنجینه گویش مردم کوهمره تالیف دکتر علی مدد نوروزی، به گزارش سيد محی الدین حسینی ارسنجانی خبرنگار فارس اگاه، جا به جای استان پهناور و تاریخی فارس با فرهنگ و خرده‌فرهنگ‌های متعدد و گویش‌ها و لهجه‌های گوناگون، مرکز جذابی از تاریخ و تمدن مردم این منطقه است. کوهمره بزرگ، شامل کوهمره نودان، کوهمره سرخی و کوهمره جروق، یکی از مناطق زیبا با پوشش گیاهی غنی و مردمانی باصفا و صادق است. استاد دکتر علی مدد خان نوروزی، اندیشمند و نویسنده معاصر، از دیار سبز کوهمره جروق برخاسته و آثار ارزشمندی دارد. یکی از مهم‌ترین این آثار، کتاب «فرهنگ واژگان و گنجینه گویش مردم کوهمره» است. به علاقه‌مندان فرهنگ فارس کهن توصیه می‌کنم این کتاب را تهیه و مطالعه کنند تا بر دانش و آگاهی خود در حوزه فرهنگ عامه (فولکلور) بیفزایند.

شناسنامه اثر:

کتاب «فرهنگ واژگان و گنجینه گویش مردم کوهمره» تألیف دکتر علی مدد نوروزی در سال ۱۴۰۳ منتشر شده است. این اثر در تیراژ دو هزار نسخه و در ۶۳۲ صفحه، به چاپ رسیده و به عموم مردم، به ویژه ساکنان کوهمره نودان، جروق و سرخی تقدیم شده است.

کتاب با ویراستاری مجید احمدی شامل نقشه‌های فرهنگی و جغرافیایی کوهمره، فهرست مطالب، پیشگفتار استاد دکتر درودی، مقدمه نویسنده، و زندگی‌نامه دکتر علی کرمی، حامی مالی کتاب، به همراه فهرست منابع به‌کار رفته در تألیف آن است. این اثر به‌عنوان یکی از منابع مهم مطالعات فرهنگ عامه فارس شناخته می‌شود.

*عناوین فصول کتاب:

فصل اول:تقسیم بندی زبانها و سیر تحول آنها

فصل دوم:رد یابی و جایگاه گویش کوهمره

فصل سوم:بررسی مختصات آوایی و دستوری گویش کوهمره‌ای

فصل چهارم:فهرست الفبایی فرهنگ اصطلاحات و واژگان گویش کوهمره‌ای

فصل پنجم:فهرست موضوعی فرهنگ اصطلاحات و واژگان گویش کوهمره‌ای

فصل ششم:نمونه هایی از عبارات و اصطلاحات در گویش کوهمره‌ای

فصل هفتم:جایگاه صرب المثل در گویش کوهمره‌ای

فصل هشتم:جایگاه کنایات و اصطلاحات اشاره ای در گویش کوهمره‌ای

فصل  نهم: دعا و نفرین در گویش کوهمره‌ای

فصل  دهم:جایگاه لطیفه و سرگرمی و چیستان در گویش کوهمره‌ای

فصل  یازدهم:نمونه هایی از افسانه ها، قصه ها و لالایی‌های مردم کوهمره

فصل  دوازدهم:نمونه هایی از اشعار شاعران کوهمره

فصل  سیزدهم:پرسشنامه گنجینه گویش‌های ایرانی

*شرحی بر دلدادگی‌های وطنی دکتر علی مدد نوروزی

در روز سه‌شنبه نهم بهمن ماه ۱۴۰۳، مجتمع آموزشی علم و زندگی در شیراز محل برگزاری مراسم رونمایی از کتاب «فرهنگ واژگان و گنجینه گویش مردم کوهمره» تألیف دکتر علی مدد نوروزی بود. این مراسم شاهد حضور جمعی از علاقه‌مندان به فرهنگ و تاریخ ایران بود که به عشق وطن و زادگاه نویسنده آمده بودند.دکتر نوروزی که سال‌ها در عرصه فرهنگ و آموزش فعالیت کرده، با تلاشی بی‌وقفه به صیانت از واژگان و فرهنگ مردم کوهمره بزرگ پرداخته است. کتاب او، به عنوان یکی از مهم‌ترین آثارش، به ثبت و بررسی تاریخ و فرهنگ این منطقه می‌پردازد و با استقبال شخصیت‌های علمی از نقاط مختلف کشور و حتی از کشورهای دور مانند آمریکا و کانادا روبه‌رو شد. این اثر را می‌توان به‌عنوان دانشنامه‌ای ارزشمند و ماندگار در نظر گرفت که به پاس عشق و دلدادگی نویسنده به وطن تألیف شده است.

*چهل سال فرهیختگی و فرزانگی دکتر علی مدد نوروزی در وادی علم

افزون بر چهل سال از عمر شریف و پر بار دکتر علی مدد خان نوروزی با علم آموزی و فرهنگ گستری گذشته است از تحصیل تا دوره دکتری به کسب مدارج عالیه علم و پس از آن تدریس و تربیت هزاران نفر از دانش آموزان و دانشجویان دانشگاهها و دوره های ضمن خدمت معلمان و عموم طالبان علم و دانش بسیار گذشته و وقت و بی وقت به کار تحقیق و مطالعه و تالیف و پژوهش و راهنمایی و مشاوره دانش اموزان داوطلب حضور دردانشگاهها مصروف داشته و در این مسیرسخت رنج وناملایمات بسیارکشیده اما پیوسته باصلابت و اراده چونان خورشیدی تابان بر عرصه و اریکه علم و دانش خوش درخشیده است.

*خلق صحنه های جالبی از برنامه رونمایی کتاب

در روز رونمایی از کتاب فرهنگ‌واژگان و گنجینه گویش مردم کوهمره صحنه های جالب توجهی از عشق و ارادت دوستان و همکاران و هم ولایتیهای جناب دکتر علی مدد نوروزی نسبت به ایشان بود که تصاویر گرفته شده و فیلم و عکسهای موجود از آن رویداد مهم و ماندگار موید و مصداق این سخن بنده است.از آن گذشته همت والای بانوی همراه و همراز زندگانی جناب دکتر نوروزی یعنی سرکار خانم گلچین نوروزی که خود از پیشکسوتان تعلیم و تربیت و بازنشسته آموزش و پرورش استان فارس است چه دردوران زندگی سی و چند ساله مشترک بااو و بویژه در ده ساله اخیری که درهمراهی وی با مولف محترم اثر ماندگار کتاب فرهنگ واژگان و گنجینه گویش مردم   کوهمره صرف شد و چه در ایام نزدیک به برنامه پیش از رونمایی و خود روز رونمایی این اثرکه زحمت بسیارکشیده و متحمل سختی بسیار شد را نباید  فراموش کنیم.

*شور و حرارت سخنرانان مراسم رونمایی از کتاب

شور و حرارت بالای سخنرانانی بزرگ و ارجمندی که برای سخنرانی در آیین رونمایی از کتاب دکتر نوروزی دعوت شده بودند این سخنرانان از جمله استاد دکتر محمود جعفری دهقی، ایران پژوه معاصر؛ دکتر مجتبی درودی، مدیر موزه تخت جمشید فارس؛ استاد مجید احمدی، ناشر و پژوهشگر؛ دکتر رضا نوروزی؛ جوکار؛ مهندس عسکر غفاری؛ استاد زمان الله فضلی؛ مهندس حمید اشرفی؛ جناب فریدون ده سروی، مخترع و مکتشف؛ و گروه هنرمندان موسیقی و دانش‌آموزان عضو موسسه ادبی گلواژه شعر شیراز بودند. این سخنرانان با عشق و اراده‌ای والا، جناب استاد غلامعلی صابری مجری برنامه را به آغوش گرفته و ارزش و اهمیت این آیین باشکوه را برجسته کردند. در این برنامه، وفاداری و همدلی مردم کوهمره به یکدیگر و به علم و معرفت به چشم آمد. این همدلی و همدلی خاصی است که در هیچ منطقه دیگری در فارس نیامده است.

*کتابی که رنگ کهنگی به خود نخواهد گرفت

به جرات میتوان گفت همه به عشق فرزند خلف و صالح کوهمره استاد دکتر علی مدد،به تالار اجتماعات مجتمع آموزشی علم و زندگی به مدیریت جناب دکتر حمید رضا آذری آمده بودند.در واقع کوهمره‌ای ها آبروداری کردند و هم در جلسه تولد کتابی مهم از نویسنده ای مهم امدند و هم در حد توان و بضاعتشان نسخه هایی از این کتاب که سند تاریخ و تمدن و فرهنگ و هویت کوهمره است را خریدند و به خانه های خود بردند و یا برای هدیه دادن به دوستان و فامیل خود این اثر شگفتانه علمی دوره و زمانه ما را که هرچه از آن بگذرد رنگ کهنگی و فراموشی نخواهد گرفت را خریداری کردند.

*سخن پایانی:

به منظور ارج‌نهادن به تلاش‌های دکتر علی مدد نوروزی، پیشنهاد می‌کنم که همه مخاطبان، کتاب «فرهنگ واژگان و گنجینه گویش مردم کوهمره» را تهیه و مطالعه کنند و آن را به دوستان و پژوهشگران استان فارس و فارسی‌زبانان داخل و خارج کشور هدیه دهند. بدون شک، این اثر به عنوان یکی از چهل کتاب مرجع شناخت فارس شناخته می‌شود و منبع مهمی برای فارس‌پژوهان خواهد بود.

برای دکتر نوروزی، دبیر بازنشسته، مدرس دانشگاه و پژوهشگر، آرزوی موفقیت، بهروزی و سلامتی دارم. او انسانی آزاد است که شعر و قلمش را به خدمت زر و زور درنیاورده و همواره به عشق وطن نوشته و سروده است. امیدوارم آیین‌هایی شایسته و در خور مقام علمی و پژوهشی او در کوهمره و شیراز برگزار شود و شاهد رونمایی از آثار جدید این اندیشمند ساعی ایران‌زمین باشیم.