این جا فریاد مردم هیچ جا نمی رسد 

مصرف علنی مواد مخدر توسط معتادان بی خانمان و ضایعات فروشی هایی که تبدیل  پاتوق آن ها شده ، امان ساکنان را بریده است

جلال‌الدین عرفانی -فارس آگاه

حرف‌ها و مشکلات همانی است که یک‌ونیم سال قبل، زمانی که به این محله سر زدیم، اهالی محل با ما مطرح کرده بودند؛ اما این‌بار صدایشان بلندتر بود، چرا که گویا مشکلاتشان نه‌تنها رفع نشده بلکه بیشتر هم شده بود. مشکلاتی که از همان ابتدا، ورودی محله عیان بود؛ جایی که در پشت جداره فلزی پایانه اتوبوسرانی شاهزاده قاسم شاهد انبوه معتادانی بودیم که دیگر از اینکه در انظار عمومی اقدام به مصرف مواد مخدر کنند هم ابایی نداشتند.

محله قیام (دباغی) اولین محله در دومین گزارش‌های «محله به محله» ما در رسانه شهر مردم بود که به آن سر زدیم. محله‌ای که بیش از یک‌سال‌ونیم قبل، در اسفندماه سال ۱۴۰۲ نیز یک‌بار دیگر به آنجا سر زده بودیم و با مشکلات آن تا حدود زیادی آشنا بودیم و امید داشتیم که حداقل برخی از مشکلات آن‌ها رفع شده باشد؛ اما آنچه دیدیم، وخیم‌تر شدن مشکلات بود؛ از افزایش تعداد ضایعات‌فروشی‌ها و به‌تبع آن تعداد معتادان متجاهر گرفته تا فاضلابی که هنوز در برخی معابر و جداول جاری است و فکری به حال اجرای شبکه جمع‌آوری فاضلاب در این محله نشده است.

بخش مربوط به پارک زندگی که پیش‌تر به‌صورت نیمه‌تمام در این محل اجرا شده بود، اکنون وضعیتی بدتر یافته است؛ اثری از آن بر جای نمانده و به‌جای آن، عملیات ساخت یک پارک‌سوار بزرگ همراه با چندین پارکینگ، مراکز تجاری و ایستگاه مترو در جریان است. این اتفاق به‌روشنی حکایت از آن دارد که اجرای پارک زندگی در محله دباغی عملاً منتفی شده است.

به‌محض ورود به محله، چند تن از اعضای یاوران شورا به همراه شماری از اهالی، با چهره‌هایی جدی و نگاه‌هایی پر معنا به استقبالمان آمدند. هنوز سلام‌ها رد و بدل نشده بود که یکی از آنان قدمی پیش گذاشت و با لحنی قاطع، سخن را آغاز کرد؛ چند جمله که بیشتر به گشودن دریچه‌ای به انبوهی از گلایه‌ها و مطالبات مردم می‌مانست، و دیگران نیز پشت سر او، هر یک با اشاره به گوشه‌ای از مشکلات، رشته گفت‌وگو را ادامه دادند.

مسئول یاوران شورای محله دباغی در گفت‌وگو با خبرنگار ما، با لحنی نگران از اوضاع این محله گفت: کجای شهر را دیده‌اید که یک سمت ورودی‌اش ضایعات‌فروشی باشد و سمت دیگرش محل تجمع معتادان؟ خانواده‌های ما دیگر احساس امنیت نمی‌کنند. این ضایعات‌فروشی‌ها و شام دادن‌های شبانه باعث شده اینجا به پاتوق معتادان تبدیل شود. اگر همین‌طور پیش برود، ناچار می‌شویم ورودی محله را ببندیم تا پای مسئولی برای حل مشکل به اینجا باز شود.

حسن‌زاده، در حالی که با دست به یکی از ضایعات‌فروشی‌های شلوغ محل اشاره می‌کرد؛جایی که هر روز معتادان، کیسه‌های پر از ضایعات را به آن می‌آورند؛ گفت: این زمین شخصی است، بارها موضوع را به مسئولان گفته‌ایم، اما نه شهرداری، نه سازمان میادین و نه هیچ نهاد دیگری حاضر نیست مسئولیت بپذیرد یا برای جمع کردن این ضایعات‌فروشی‌ها کاری کند. بارها عکس گرفتیم، گزارش دادیم، پیگیری کردیم، اما انگار همه‌چیز به بن‌بست خورده و هیچ‌کس صدای ما را نمی‌شنود.

در ادامه این گزارش، پس از حضور در یکی از ضایعات‌فروشی‌ها که در ابتدای ورودی این محل از سمت بلوار احمدی شمالی قرار دارد، مسئول این ضایعات‌فروشی در حالی که برگه‌ای در دست داشت به ما مراجعه کرد و گفت: این مجوز ماست. ما بدون مجوز کار نکردیم. اگر معتادان هم اینجا تجمع دارند به دلیل حضور ما نیست، علت این است که شب‌ها افرادی در این محل حضور یافته و به آن‌ها غذا می‌دهند. این برگه مجوز فعالیت ماست که از طرف اتحادیه صنف علافان و آسیاب‌داران صادر شده و تا سال ۹۸ مهلت دارد و حتی محل فعالیت ما نیز همین‌جا درج شده است.

مسئول یاوران شورای این محل نیز در واکنش به این اظهارات گفت: این چه وضعی است که برای ما درست کرده‌اند؟ آخر چه کسی اجازه داده که این‌ها کنار ملک مسکونی مجوز ضایعات‌فروشی بدهند؟ کار این‌ها قانونی نیست. چرا مشکل مردم را حل نمی‌کنند؟ اصلاً درون محدوده محله نباید مجوز ضایعات‌فروشی بدهند.

مسئول یاوران شورا، تل پروس هم متذکر شد: برای جمع شدن بساط این ضایعات‌فروشی‌ها چند بار با سازمان میادین و منطقه ۲ شهرداری مکاتبه کردیم و تا استانداری هم رفتیم. حتی منطقه ۲ چند بار آن‌ها را جمع کرد اما هر بار با این استدلال که مجوز دارند، دوباره کارشان را شروع کردند. در حالی‌که طبق قانون باید از کنار منازل دور شوند.

میرحاجی افزود: چرا به کاربری‌هایی که سلامت و امنیت مردم را به هم می‌زنند، مجوز می‌دهند؟ وجود چنین پروژه‌هایی جان مردم را به خطر می‌اندازد و سلامت مردم را تهدید می‌کند.

وی ادامه داد: مسئولان باید فکری به حال این وضعیت کنند و از صور مجوز خودداری کنند، آن‌ها با دادن این مجوزها سلامت و امنیت مردم را به خطر انداخته‌اند. اکثر کسانی که اینجا هستند، معتادند و جز معتادان کسی اینجا نیست.

یکی دیگر از پروژه‌هایی که در دور قبلی بازدید، جزو خواسته‌های مردم این محله بود، تکمیل پروژه ناتمام پارک زندگی بود. پارکی که در این بازدید دیگر حتی اثری از آن نبود و چندی قبل، شهرداری شیراز کلنگ ساخت اولین پارک‌سوار شیراز و ایستگاه خط ۴ مترو را در آن به زمین زده و تنها یک حصار فلزی دور تا دور این محل و پایانه اتوبوسرانی را گرفته که هنگام ظهر، سایه‌بانی برای انبوه معتادانی است که در این محل حضور دارند.

حسن‌زاده با اشاره به این موضوع اظهار کرد: برای اجرای پروژه ساخت پارک زندگی بارها تلاش و پیگیری کردیم تا سرانجام شورای شهر و شهرداری با آن موافقت کردند. بودجه این طرح به تصویب رسید و چندین میلیارد تومان نیز در این محل هزینه شد، اما در نهایت، پارک برچیده شد و عملیات احداث پارکینگ در آن آغاز گردید؛ مکانی که متأسفانه به محلی برای تداوم تجمع معتادان بدل شده است.

مسئول یاوران شورای این محله درباره دیوارکشی زمینی رهاشده در پشت شاهداعی‌الله اظهار کرد: این زمین برای مدت طولانی بلااستفاده مانده بود و قرار بود به یک پارک عمومی برای استفاده اهالی تبدیل شود، اما اداره اوقاف آن را محصور کرده تا به آرامستان تبدیل کند و هر قبر را با بهایی بین ۶۰۰ تا ۷۰۰ میلیون تومان به فروش برساند.

یکی از ساکنان محل نیز با دعوت ما به داخل منزل خود و اشاره به وضعیت نامناسب حیاطش که در آن چندین چاه فاضلاب وجود داشت و بوی تعفن فضای خانه را آکنده کرده بود، تصریح کرد: خودتان را جای من بگذارید؛ ساختمان ما سه‌طبقه است و تاکنون ۹ چاه فاضلاب در اینجا حفر کرده‌ام که ۶ چاه آن پر شده و ناچار شدم سه چاه دیگر نیز حفر کنم.

وی در پاسخ به این پرسش که منشأ مشکل چیست، بیان کرد: چاه‌های فاضلاب این منطقه به‌سرعت پر می‌شود و آب آن فوراً بالا می‌آید. هر چند ماه یک‌بار ناچاریم چاه را تخلیه یا چاه جدید حفر کنیم، در حالی که این محله فاقد شبکه فاضلاب است؛ این در حالی است که لوله‌کشی فاضلاب تا محله شیشه‌گری انجام شده است.

میرحاجی، مسئول یاوران شورا محله تل پروس با تاکید صحبت‌عای این شهروند خاطرنشان کرد: از سال ۱۳۹۳ برای اجرای شبکه فاضلاب در هر دو محله درخواست داده‌ایم. آن زمان هزینه انشعاب فاضلاب سه میلیون تومان بود، اما اکنون به ۱۶ میلیون تومان رسیده است؛ آن هم در محله‌ای محروم همچون اینجا. با وجود آن‌که بارها وعده داده‌اند شبکه فاضلاب اجرا خواهد شد و آخرین‌بار اعلام کردند تا پایان امسال تکمیل می‌شود، شش‌ماه از سال گذشته و همچنان هیچ پیشرفتی حاصل نشده است.

وی افزود: از اردیبهشت‌ماه امسال، کیفیت آب به‌شدت کاهش یافته؛ در برخی مواقع گل‌آلود می‌شود، فشار آن افت می‌کند و حتی گاه جریان آب قطع می‌شود. با وجود وعده مسئولان برای حل این مشکل تا پایان سال، هنوز اقدام مؤثری انجام نشده است.

حسن‌زاده، مسئول یاوران شورای این محله، اظهار کرد: این منطقه بافت فرسوده و از محلات کم‌برخوردار به شمار می‌رود، اما ساکنان حتی در تأمین آب شرب نیز با مشکل مواجه‌اند، به‌ویژه در فصل تابستان. شبکه آبرسانی اینجا به ۵۰ سال پیش بازمی‌گردد و لوله‌ها به‌شدت رسوب گرفته‌اند؛ به‌گونه‌ای که حتی استفاده از پمپ نیز کارساز نیست و مشکلات فراوانی برای مردم ایجاد کرده است.

یکی از ساکنان محل با انتقاد از عملکرد شهرداری منطقه گلایه کرد: هیچ اقدام موثری برای ما انجام نداده‌اند. یکی از مشکلات اصلی، پیچ خطرناک در سه‌راهی این محله و در امتداد دیواره‌های فلزی پروژه پارک‌سوار است. رانندگان در این نقطه دید کافی ندارند و همین موضوع باعث وقوع تصادفات متعدد شده است؛ حال آنکه با یک عقب‌نشینی ساده می‌توان این مشکل را برطرف کرد.

امام جماعت مسجدالرضا در محله قیام با اشاره به مشکلات فرهنگی ناشی از حضور معتادان و سایر آسیب‌های اجتماعی توضیح داد: یاوران شورای محل بارها با نهادهای ذی‌ربط، به‌ویژه حوزه فرهنگی شهرداری و سپاه، مکاتبه کرده‌اند اما نتیجه‌ای حاصل نشده است. حتی یک فرهنگسرا هم در این محله وجود ندارد. قرار بود در پارک زندگی یک سالن ورزشی احداث شود که آن نیز به سرانجام نرسید و امروز تنها مسجد محل به‌عنوان فضای فرهنگی باقی مانده است. از استاندار و مسئولان استانی و شهری می‌خواهیم به این محله‌های کمتر برخوردار نیز توجه داشته باشند.

خانم کریمی، یاور شورای محله دباغی، با تأکید بر اهمیت امنیت زنان در این منطقه بیان کرد: رفت‌وآمد در میان این‌همه معتاد، به اصلی‌ترین مشکل و نخستین نیاز بانوان محله تبدیل شده است. این موضوع را بارها در جلسات یاوران شورا مطرح کرده‌ایم اما هیچ نتیجه‌ای به دست نیامده است.

وی ادامه داد: در حال حاضر تنها مکان فرهنگی، آموزشی و رفاهی ویژه بانوان محله، مسجدالرضا است که به دلیل دوری مسیر، بسیاری از خانم‌ها امکان استفاده از آن را ندارند. حتی برای زنان سرپرست خانوار نیز فضای اشتغال‌زایی وجود ندارد. من ۳۰ نفر از این زنان را شناسایی کرده و فهرستشان را به یک خیریه سپردم تا کمک کنند، اما حمایتی صورت نگرفت.

یکی از بانوان ساکن محله با ابراز نگرانی گفت: معضل اصلی این منطقه، حضور معتادان است تا جایی که حتی چادر خودروها نیز از سرقت در امان نیست. به باور من، اگر ضایعات‌جمع‌کن‌ها از این محدوده ساماندهی و جابه‌جا شوند، معتادان نیز خودبه‌خود محله را ترک خواهند کرد. در شرایطی که امکان جمع‌آوری و فروش ضایعات، خرید و مصرف مواد و حتی دریافت غذا برای معتادان در همین اطراف فراهم است، دلیلی برای رفتن آن‌ها به مکانی دیگر وجود نخواهد داشت.

ابراهیمی، از اهالی قدیمی محله، در گفت‌وگو با خبرنگار ما بیان کرد: امنیت مهم‌ترین دغدغه ماست. دخترم ساعت پنج صبح که باید برای کار به بیمارستان برود، جرأت عبور از این مسیر را ندارد و علت آن نیز فعالیت ضایعات‌فروشی‌ها، فروشندگان مواد و حضور معتادان است؛ در حالی که درست روبه‌روی خانه ما، فرماندهی نیروی انتظامی قرار دارد.»

وی ادامه داد: برخی افراد، برنج پاکستانی را تنها با کمی زردچوبه مخلوط کرده و به‌عنوان غذا میان معتادان توزیع می‌کنند. همین موضوع سبب شده آنان هیچ تمایلی به ترک این محل نداشته باشند.

یکی از اهالی محله با لحنی معترضانه خطاب به خبرنگار گفت: این منطقه به محل وقوع مکرر سرقت تبدیل شده است. معتادان و افراد سابقه‌دار شبانه باتری سه‌میلیونی خودروها را به سرقت می‌برند و روز بعد همان باتری را تنها با قیمت ۱۵۰ هزار تومان به مالک آن می‌فروشند.

این شهروند شیرازی تأکید کرد: تا زمانی که مالخرها اموال مسروقه را خریداری ‌کنند، چرخه سرقت ادامه خواهد داشت. باید با این افراد نیز برخورد جدی و قاطع صورت گیرد.

هوا کم‌کم رو به تاریکی می‌رود و در حالی‌که از محله قیام خارج می‌شویم، چند معتاد پرخطر هنوز در گوشه‌ای گرد هم نشسته‌اند. چند قدم بیشتر از آن‌ها فاصله نگرفته‌ایم که صدایی ما را فرا می‌خواند. لحظه‌ای می‌ایستیم تا جوانی حدوداً ۲۵ ساله، که آثار سال‌ها مصرف افیون چهره‌اش را پیرتر از سن واقعی‌اش نشان می‌دهد، به ما برسد. با صدایی ضعیف اما پرسشگر می‌گوید: این همه از مردم سؤال کردید؛ از ما هم بپرسید چرا به این حال و روز افتادیم؟

به او قول می‌دهیم که در گزارشی جداگانه، به روایت زندگی و چرایی سقوط جوانان به دام اعتیاد پرداخته و این مسئله را تا رسیدن به نتیجه پیگیری کنیم.

محله قیام (دباغی) را در حالی ترک می‌کنیم که امیدواریم در بازدید بعدی، نشانه‌های کمتری از مشکلات امروز آن به چشم بخورد. بی‌تردید ریشه‌یابی این مشکلات و دریافت پاسخ مسئولان، بخش جدایی‌ناپذیر گزارش‌های آتی خواهد بود.

شهروندان نیز می‌توانند هر گونه مشکل شهری محله خود را از طریق ارسال پیامک به شماره ۰۹۱۶۴۵۸۴۷۱۶ یا پیام در شبکه‌های اجتماعی اینستاگرام، واتس‌اپ، بله و ایتا همراه با شماره تماس، به ما اطلاع دهند تا محله آن‌ها در فهرست بازدیدهای آینده گروه گزارش شهری در قالب سلسله‌گزارش‌های «محله به محله» بررسی شود.

گزارش تصویری این مطلب نیز در صفحه اینستاگرام «شهر مردم» در دسترس علاقه‌مندان قرار دارد