در بازدید رئیس کارگروه محیط زیست تشکل‌های نهاد ریاست جمهوری از معدن کاوی ها در دل کوه قلات مطرح شد ؛ گلایه فعالان محیط زیست استان از نقض مصوبات دولتی و امضای رئیس‌جمهور توسط اداره کل منابع طبیعی فارس! به گزارش فاطمه مقدم خبرنگار فارس اگاه، دشت یکدست کوهپایه‌ای که به ارتفاعات کوه قلات می‌رسد مثل آنکه فرق سرش را شکافته باشند با انفجاری های پی در پی به شکلی عمیق و بی‌رحمانه دچار تخریب شده است. ترانشه های زمین شکافته و تراشیده شد.انفجارهای پی‌درپی و حفاری‌های وسیع،  شکاف‌های عمیق و گسترده‌ای به عمق بیش از ۵۰ متر و عرض ۴۰۰ تا ۵۰۰ متر دراین کوهپایه ایجاد کرده‌اند طوریکه این معدن کاوی خود دره هایی عمیق در دل این کوهپایه ایجاده کرده و آب را از دل آبخوان ها بر سطح زمین جاری کرده است.  این دشت که روزی به عنوان یک سرزمین یکپارچه و طبیعی شناخته می‌شد، اکنون با مناظری آخرالزمانی، پاره‌پاره و سوراخ‌سوراخ پوشیده شده است. دشت‌هایی که زمانی به‌عنوان بخش ارزشمندی از طبیعت شناخته می‌شدند و زیستگاه بسیاری از گونه‌های گیاهی و جانوری بودند، حالا در معرض خطرهای جدی قرار دارند. وضعیت کنونی کوهپایه و کوه قلات نه تنها تهدیدی برای محیط‌زیست است، بر کیفیت زندگی و سلامت مردم شیراز نیز تأثیر منفی خواهد داشت. حقیقت تلخ این است که در یک کلانشهر مانند شیراز، اگر آب و هوا از دست بروند، زندگی ممکن نمی‌شود و باقی نیازها در اولویت بعدی قرار خواهند گرفت. اما اکنون، آب و هوای شیراز قربانی منافع اقتصادی شده است.

در بازدید مرجان اسدی، رئیس کارگروه محیط زیست تشکل‌های نهاد ریاست جمهوری، که همراه با هیاتی به ریاست دکتر نورالدین آهی، مشاور رئیس‌جمهور در امور تشکل‌ها و احزاب، به شیراز سفر کرده بود، نگرانی‌های جدی زیست‌محیطی ناشی از پروژه‌های معدن‌کاوی در کوه قلات و کوهپایه آن بررسی شد. این پروژه‌ها که با حفاری‌های گسترده در بستر کوه و حوزه آبریز تالاب مهارلو همراه هستند، تهدیدات عمده‌ای برای محیط‌زیست منطقه ایجاد کرده‌اند.این بازدید با حضور دبیر تشکل‌های محیط زیستی استان فارس و فعالان برجسته این حوزه در کوه قلات انجام شد، جایی که فعالان محیط زیست نگرانی‌های خود را از تخریب‌های ناشی از معدن‌کاوی به اسدی منتقل کردند. رئیس کارگروه محیط زیست تشکل‌های نهاد ریاست جمهوری، در این بازدید با مشاهده معادن وسیعی که در کوهپایه‌ها و دل کوه قلات حفر شده بودند، نگرانی‌های فعالان محیط زیستی را تایید کرد.

بهمن ایزدی، فعال پیشکسوت محیط زیست، در این بازدید به تشریح آسیب‌های ناشی از معدن‌کاوی در این منطقه پرداخت و گفت: این منطقه، سر شیراز است. سلامت شیراز به سلامت این نقطه وابسته است و هر تغییر در این منطقه تأثیرات مهلکی در جلگه شیراز خواهد داشت.

این پژوهشگر نامی حوزه محیط زیست افزود: بیش از ۵۰ سال پیش، پروانه بهره‌برداری از معادن شن و ماسه در این منطقه صادر شد. به دلیل ساختار خاص خاک کنگلومرا، تبدیل سنگ‌های این کوه به شن بسیار آسان و کم‌هزینه است. باوجود تلاش‌های فراوان فعالان محیط زیست برای لغو مجوزهای معدن‌کاوی، اخیراً مجوزهای جدیدی برای این معادن صادر شده است.

ایزدی با اشاره به تخریب‌های گسترده ناشی از این معادن گفت: این معادن، سر شیراز را شکافته و ترانشه‌های کوه را تا عمق ۵۰ تا ۶۰ متر تراشیده‌اند وگودال های بزرگی ایجاد کرده اند که باعث جاری شدن آب های آبخوان شده اند.

ایزدی با اشاره به اینکه معادن مذکور به ارگان‌های مهمی مرتبط است که در زمینه‌های عمرانی کشور فعال هستند، افزود: خاک‌های تولید شده در این معادن به دلیل وزش باد غالب که از این منطقه به سمت شیراز و جنوب شرق آن می‌وزد، به ریه مردم شیراز منتقل می‌شود. این معادن با تأثیر بر گستره وسیع گسل‌ها و تغییر در بافت زمین‌شناسی منطقه، موجب تخریب و بی‌نظمی شده‌اند. علاوه بر این، اقداماتی مانند استخراج آب از دل آبخوان‌ها برای شستشوی ماسه، از بین بردن پوشش گیاهی، شکستن سنگ‌ها و شکافتن خاک‌های درشت‌دانه باعث شده که روان‌آب‌ها با خاک‌های تولید شده مخلوط شوند. این روند در نهایت می‌تواند به نفوذ آب در سازند کنگلومرا منجر شود و حفره‌های آبخوان‌ها را مسدود کند، در حالی که این آبخوان‌ها بخشی از منابع آبی شهر شیراز را تأمین می‌کنند.

محمد هادی بینا زاده، دیگر فعال محیط زیست، به مصوبه شورای عالی محیط زیست کشور در تاریخ ۱۲ خرداد ۱۴۰۳ اشاره کرد که طبق آن، منطقه تنگ سرخ و کوه قلات به عنوان منطقه حفاظت‌شده تعیین شده است و افزود: این مصوبه برای ما فصل‌الخطاب است و باید توسط مسئولان استانی پیگیری شود. متأسفانه اداره کل منابع طبیعی فارس حاضر به واگذاری این منطقه به اداره محیط زیست استان نیست.

ایزدی ممانعت‌های اداره کل منابع طبیعی را به دلیل منافع اقتصادی پشت پرده دانست و گفت: اداره کل منابع طبیعی فارس حاضر به تحویل این منطقه به محیط زیست نیست، زیرا وعده داده که بیش از هزار هکتار از این منطقه را به اداره کل مسکن و شهرسازی واگذار کند. علاوه بر این، قول واگذاری بخشی از زمین‌ها را به شهرداری شیراز و همچنین به شرکت تعاونی مسکن استانداری داده است. تمامی این نهادها بر اداره کل منابع طبیعی فشار می‌آورند که این منطقه را از مدیریت خود خارج نکرده و به اداره کل محیط زیست تحویل ندهد. حال انکه این مدیران باید حافظ منابع پایه و طبیعی ما باشند یا به جای آن، مانند دشمنی بیگانه به منابع اصلی طبیعت شهر و استان حمله کنند. منابعی که بقای مردم شیراز و قلات به آن وابسته است.

این کویرنورد و کویرشناس نامی کشورمان با اشاره با همه پیگیریهای فعالین محیط زیست و ورود دادستانی شیراز به این پرونده ، اداره کل منابع طبیعی به واگذاری ۹ هزار هکتار رضایت داده است و اظهار داشت: یعنی بیش از ۳ هزار هکتار از این منطقه حفاظت شده را کسر کرده است تا به نورچشمی ها واگذار کند در حالیکه رئیس جمهور(اقای رئیسی) پای این مصوبه را امضا کرده است اما یک مدیر کل میتواند امضای رئیس جمهور را نقض کند؟.

ایزدی ادامه داد: به دلیل قرارگیری این معادن بر روی آبخوان‌های مهم شیراز، وضعیت زمین‌شناسی و هیدرولوژیکی این منطقه تحت مطالعاتی توسط دانشگاه شیراز قرار گرفت. به پیشنهاد سازمان صمت استان، قرار بر این شد که این معادن جابه‌جا شوند و منطقه‌ای در جنوب شرق شیراز، در ادامه جنوبی‌شرق مهارلو و در کوهپایه کوه قلعه گریخته برای معدن‌کاوی اختصاص یابد. اما از آن زمان به بعد، هرچه از صاحبان معادن خواسته می‌شود که به این منطقه منتقل شوند، آنها همچنان با لابی‌گری با نمایندگان مجلس فارس و شیراز در جای خود ثابت مانده‌اند و با قدرت مشغول به تخریب آبخوان های شیراز هستند.

این فعال پیشکسوت محیط زیست تاکید کرد: نمایندگان مجلس به جای اینکه نماینده مردم باشند، تبدیل به نمایندگان بنگاه‌های اقتصادی شده‌اند. به هر دلیلی، چه برای ایجاد اشتغال و چه به دلایل اقتصادی، به رغم حمایت‌های گسترده، نه تنها معادن جابه‌جا نشده‌اند، بلکه مجوزهای جدید معدن‌کاوی نیز در این منطقه حفاظت‌شده صادر شده است.

وی همچنین به ساخت و سازهای باغ‌شهرها در کوه قلات اشاره کرد و آن را عامل دیگری برای تخریب این کوه دانست. گفت: با اینکه طبق قانون ساخت و ساز در ارتفاعات بالاتر از ۱۸۰۰ متر ممنوع است، در ارتفاع ۲۲۰۰ متری کوه قلات مجوز ساخت باغ‌شهر صادر شده است. اکنون، علاوه بر معدن‌کاوان، مردم نیز در این کوهپایه مهم باغ‌شهرهایی ساخته‌اند و چاه‌های عمیق حفر کرده‌اند. این اقدامات باعث شده که آبخوان آسیب ببیند و از آب آن برای آبیاری چند اصله درخت که محصولی ندارند، یا پر کردن استخرهای شخصی‌شان استفاده شود.

در پایان این بازدید، فعالان محیط زیست از مرجان اسدی خواستند که صدای آنها را به رئیس‌جمهور برساند تا با توجه به مصوبه شورای عالی محیط زیست کشور، منطقه کوه قلات، تنگ سرخ و کوه دراک به عنوان یک طرح واحد برای حفاظت از تالاب مهارلو تحت مدیریت اداره کل محیط زیست استان قرار گیرد.

دغدغه های فعالین محیط زیست فارس را به رئیس جهمور ابلاغ خواهیم کرد

رئیس کارگروه محیط زیست تشکل‌های نهاد ریاست جمهوری در گفت‌وگو با فارس اگاه، در پاسخ به این سوال که آیا تاکنون موردی بوده که مصوبه شورای عالی محیط زیست به‌طور واضح زیر پا گذاشته شده و رئیس‌جمهور با اعلام نظری قطعی مانع تخریب محیط زیست شده باشد، گفت: نزدیک‌ترین موضوع احداث پتروشیمی میانکاله بود که با دستور مستقیم دکتر پزشکیان ملغی شد. با وجود اینکه محیط زیست هم صدور مجوزپالایشگاه را باطل کرده بود، فعالیت برای ساخت آن همچنان ادامه داشت، تا اینکه خود رئیس‌جمهور وارد عمل شدند و جلوی ادامه ساخت این پالایشگاه را گرفت.

مرجان اسدی در پاسخ به این سوال که آیا امیدی هست که رئیس‌جمهور در مورد معدن‌کاوی در کوه‌های قلات و بر روی حوزه آبریز شیراز وارد عمل شده و دستور مستقیم برای توقف فعالیت‌ها صادر کنند، افزود: دولت چهاردهم، دولت محیط زیستی است و آقای دکتر آهی، مشاور رئیس‌جمهور، مطالبات فعالان محیط زیست را به‌طور جدی پیگیری می‌کنند. و در سفر به شیراز با این فعالین دیدار داشته اند و وما دغدغه های فعالین محیط زیست را به کمک متخصصین این موضوع را بررسی قرار داده و به شخص رئیس‌جمهور ابلاغ کنیم.

وی در پایان با تشکر از فعالان محیط زیست فارس که دغدغه‌های خود را مطرح کرده‌اند، گفت: امیدوارم که بتوانیم این مسائل را پیگیری کرده و برای حل این معضل به نتیجه مثبت برسیم.