به گزارش خبرنگار اقتصادی فارس آگاه به نقل از ایرنا، از نظر کارشناسان، ریشه بحران کنونی ارز را نمی‌توان به عملکرد یک مدیر یا یک نهاد تقلیل داد. اقتصاد ایران سال‌هاست با تحریم، محدودیت فروش نفت، اختلال در روابط بین‌المللی و ناترازی مزمن ارزی دست‌به‌گریبان است؛ شرایطی که سیاست‌گذاری ارزی را به‌شدت پیچیده کرده است.

بر اساس این دیدگاه، واگذاری سیاست‌گذاری تجاری به رویکردهای محدودکننده ارزی، بستن مسیر صادرات غیرنفتی و تداوم سیاست ارز چندنرخی، فضای تجارت را تنگ‌تر کرده و انگیزه ارزآوری را کاهش داده است. نتیجه این روند، شکل‌گیری بازارهای غیررسمی، رانت، فساد و خروج منابع ارزی از کشور بوده؛ پدیده‌ای که نمونه‌های پرهزینه آن در سال‌های گذشته بارها تجربه شده است.

مرتضی حاجی آقامیری رئیس کمیسیون فرش، هنر و صنایع دستی اتاق بازرگانی ایران در گفت و گو با خبرنگار اقتصادی ایرنا، درباره اینکه آیا رییس جدید بانک مرکزی می تواند به التهاب بازار ارز پایان دهد، اظهار داشت: من فکر می‌کنم اقداماتی که آقای فرزین در کسوت ریاست بانک مرکزی انجام داد، فقط به تصمیمات شخصی او نبود و عوامل دیگری در شکل‌گیری آن سیاست‌ها نقش داشته است.

فضای تجاری برای صادرات و ارز آوری باز شود

وی با بیان اینکه سیاست های نادرست ارز از سال ۹۷ و با خروج آمریکا از برجام و تشدید تحریم ها آغاز شده است، افزود: بخش اصلی مشکل بازار ارز، تحریم های بانکی است که آمریکا اعمال کرده و به ناترازی ارزی انجامیده است.

حاجی آقامیری، درآمدهای نفتی را یکی از منابع ارزی اصلی کشور برشمرد و اظهار داشت: به دلیل محدودیت های ارزی، سیاست گذاری ها در حوزه تجاری در خدمت کنترل ارز قرار گرفته است و به جای باز کردن فضا برای صادرکنندگان، مقررات به سمت اعمال محدودیت پیش رفته است در حالی مه اگر فضا برای صادرکنندگان باز می شد، ارزآوری بیشتری برای کشور به دنبال داشت و بسیاری از این محدودیت های ارزی نیز شکل نمی گرفت.

رئیس کمیسیون فرش، هنر و صنایع دستی اتاق ایران با بیان اینکه سیاست های اعمال شده برای کنترل بازار ارز سبب سرکوب تجارت در هشت سال گذشته شده است، تصریح کرد: نتیجه این سیاست ها تشدید کمبود ارز و خروج کنترل بازار از دست دولت و بانک مرکزی بود که جهش‌های ارزی در مقاطع مختلف گواه ناکارآمدی این سیاست‌هاست.

ثبات بازار به معنای تثبیت دستوری نرخ ارز نیست

این فعال اقتصادی با تاکید بر اینکه برای خروج از ناترازی ارزی، نیازمند امکان تجارت آزادتر با جهان هستیم، گفت: ثبات بازار به معنای تثبیت دستوری نرخ ارز نیست، بلکه به معنای ایجاد آرامش و تعادل در بازار است.

آقامیری با بیان اینکه بانک مرکزی هیچ‌گاه نرخ واقعی ارز که حاصل عرضه و تقاضاست را به رسمیت نشناخته و با حمایت از ارز چندنرخی، بستر رانت و فساد را فراهم کرده است، بیان کرد: در چنین فضایی، افرادی توانستند منابع ارزی کشور را از چرخه رسمی خارج کرده و به خارج منتقل کنند؛ نمونه‌های آن در سال‌های گذشته کاملاً روشن است. امروز نیز مسئله این است که با تداوم همین سیاست‌ها، نمی‌توان انتظار داشت ناترازی ارزی برطرف شود.

صادرات نفتی و غیرنفتی کلید حله مسئله ارز است

رئیس کمیسیون فرش، هنر و صنایع دستی اتاق بازرگانی ایران بر این باور است: آقای همتی نیز با توجه به سابقه‌ای که در حوزه صادرات و سیاست‌گذاری ارزی دارد، به‌تنهایی قادر به انجام اقدامات اساسی نخواهد بود زیرا صادرات نفتی و غیرنفتی، کلید حل مسئله ارزی است.

آقامیری ادامه داد: از یک‌سو تحریم‌ها و از سوی دیگر سیاست‌های محدودکننده داخلی، این مسیر را مسدود کرده است و در چنین شرایطی، مداخلات بانک مرکزی نه‌تنها کمکی نمی‌کند، بلکه گاهی مسئله را پیچیده‌تر می‌سازد.

رئیس کمیسیون فرش، هنر و صنایع دستی اتاق ایران خاطر نشان کرد: حتی توافقات اخیر میان بانک مرکزی و اتاق بازرگانی درباره مرکز مبادله و تالار دوم نیز به‌طور کامل اجرا نشده و به گفته فعالان بخش خصوصی، بانک مرکزی به وعده‌های خود عمل نکرده است؛ این تناقض ناشی از آن است که از یک‌سو ناچار به حرکت به سمت نرخ‌های واقعی‌تر شده است و از سوی دیگر همچنان سیاست‌های محدودکننده تجاری را دنبال می‌کند.

وی افزود: واقعیت این است که در شرایط کنونی کشور، اقدامات یک دستگاه به‌تنهایی نمی‌تواند مشکلات را حل کند. ما نیازمند تغییرات کلان، به‌ویژه در روابط بین‌المللی هستیم تا بتوانیم از این وضعیت عبور کرده و به سمت ثبات پایدار حرکت کنیم.