ایران در تلاش برای بازپس‌گیری مقام نخست پژوهش‌های پزشکی منطقه، به گزارش فاطمه ملوزه خبرنگار فارس اگاه، همزمان با هفته پژوهش، طی مراسمی از پژوهشگران و فناوران برگزیده دانشگاه علوم پزشکی شیراز که در سال گذشته دستاوردهای علمی و پژوهشی قابل توجهی داشته‌اند، تقدیر شد. در این مراسم که در سالن سینا صدرای دانشگاه برگزار شد، از حدود یکصد استاد و دانشجو به‌عنوان پژوهشگران و فناوران نمونه و برتر تجلیل به عمل آمد.

معاون تحقیقات و فناوری دانشگاه پزشکی شیراز در این مراسم ضمن ارائه گزارشی از عملکرد پژوهشگران در یک سال گذشته، گفت: ما توانستیم رشد مقالات علمی خود را به سطح مطلوبی برسانیم. از نظر کیفیت نیز، مقالات ما نسبت به سال گذشته بهبود یافته است و همچنین از لحاظ تعداد مقالات نیز رشد خوبی داشته‌ایم.

*پایان‌نامه محصول‌محور به جای پایان‌نامه پژوهشی

محمد هاشم هاشم‌پور به برخی از دستاوردهای پژوهشگران و فناوران اشاره کرده و گفت: برای اولین بار موفق به رسیدن به رده‌بندی ESI شده‌ایم و بیش از ده عنوان رتبه در جشنواره‌های مختلف ملی و بین‌المللی کسب کرده‌ایم.

هاشم‌پور در ادامه به توضیح اقدامات دانشگاه پزشکی شیراز در حوزه فناوری و پژوهش پرداخت و افزود: به منظور کاربردی کردن مقالات و پژوهش‌ها و با توجه به عدم علاقه‌مندی برخی پژوهشگران به پژوهش‌های علمی، پایان‌نامه عده‌ای از دانشجویان را به صورت محصول‌محور قرار دادیم.

وی همچنین بر اهمیت ویژه حوزه پژوهش تأکید کرده و از افزایش مبلغ قراردادهای پژوهش و فناوری فارس تا سقف ۱۰۰ میلیارد خبر داد و افزود: این حمایت مالی و پشتیبانی دانشگاه از پژوهش‌های دانشجویان و اساتید رشد سه برابری نسبت به سال گذشته داشته است. همچنین برای تقویت پژوهش و افزایش ارتباط با صنعت، همکاری‌هایی با دستگاه‌های مختلف از جمله شهرک صنعتی انجام داده‌ایم.

هاشم‌پور در پایان سخنان خود اظهار داشت: از آنجا که به دنبال کاربردی شدن و تأثیرگذاری پایان‌نامه‌ها بر جامعه هستیم، آنها را از نظام بوروکراتیک قبلی خارج کرده و یک نظام جدید کیفی برای آنها طراحی کردیم.

*رشد بیش از پیش دانشگاه با تغییرات مدیریتی امکان پذیر می شود

سرپرست دانشگاه پزشکی شیراز با تأکید بر ضرورت افزایش تلاش روزافزون پژوهشگران در زمینه پژوهش، با توجه به فراهم بودن بستر تحقیقات در این دانشگاه، گفت: آینده ما باید بر اساس پژوهش‌های فناورانه باشد. پژوهش و فناوری زمینه‌ساز استقلال هر کشور و ملتی است.

سید بصیر هاشمی افزود: به زودی تغییر و تحولاتی هم در سطح مدیریتی اتفاق خواهد افتاد تا بتوانیم دانشگاه را بیش از پیش رشد دهیم.

***ایران در مقام سوم از نظر تعداد مقالات پژوهشی در حوزه پزشکی است

معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت در این مراسم، با مقایسه تعداد مقالات پژوهشی بین کشورهای ایران، ترکیه و عربستان از سال ۱۹۶۸ تا ۲۰۲۴، گفت: تعداد مقالات کشور ترکیه قبل از انقلاب دو برابر ایران بود. اما بعد از انقلاب، ایران همواره پیشتاز بوده و اولین کشور در منطقه محسوب می‌شد. پس از جنگ تحمیلی در سال ۷۰، ایران با افت مواجه شد و عربستان در این زمینه جلوتر رفت. با این حال، در سال ۲۰۱۷، ایران دوباره به مقام نخست منطقه رسید تا سال ۲۰۲۱. اما از سال ۲۰۲۱ به بعد، تعداد مقالات پژوهشی در حوزه پزشکی و سلامت با افت شدیدی همراه شده است. اکنون در سال ۲۰۲۴، عربستان علاوه بر ترکیه از ما پیشی گرفته و ما در حال حاضر مقام سوم از نظر تعداد مقالات پژوهشی را در منطقه دارا هستیم. مقالات پر استناد ما در سال ۲۰۲۴ حدود ۱۵۰۰ تا کمتر از مقالات عربستان است.

شاهین آخوندزاده درباره علت عقب‌افتادگی در حوزه پزشکی گفت: این عقب‌افتادگی ناشی از پژوهش بدون اعتبار مالی است. در گذشته نیز پژوهش‌ها بدون بودجه انجام می‌شد، اما نیروی انسانی با تلاش مضاعف و بدون هیچ چشم‌داشتی این کمبود را جبران می‌کرد.

شاهین آخوندزاده درباره علت این عقب افتادگی بیان کرد: این عقب افتادگی بخاطر پژوهش بدون پول است. سابقا هم بدون پول پژوهش‌ها انجام می‌شد ولی نیروی انسانی عدم پرداختی برای پژوهش را با تلاش مضاعف خود بدون هیچ چشم داشتی جبران می کرد.

وی درباره هدف پژوهش در حوزه پزشکی افزود: هدف اصلی پژوهش در علوم پزشکی و بهداشتی، افزایش کیفیت زندگی مردم و جامعه و حفظ سلامت آنان است.

آخوندزاده بر اهمیت فوریت پژوهش تأکید کرده و گفت: اگر تحقیقی انجام می‌دهید، باید آن را به‌سرعت پالایش کنید، زیرا زمان در پژوهش بسیار حیاتی است. اگر این کار را نکنید، ممکن است دیگران در همان حوزه تحقیق گوی سبقت را از شما بربایند.

معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت در ادامه اظهار داشت: معمولاً یک پروژه تحقیقاتی در علوم پزشکی می‌تواند شاخص‌های متفاوتی برای بررسی کیفیت و کمیت داشته باشد.

وی در توضیح پژوهشی که به بررسی میزان نوزادان متولد شده مبتلا به مشکلات تیروئیدی پرداخت، گفت: پس از این مطالعه، یک خروجی غربالگری با پیگیری وزارت بهداشت انجام شد. در این غربالگری، ۱۲ میلیون نوزاد مورد بررسی قرار گرفتند و در نتیجه، مجموعاً ۳۲ هزار نوزاد مبتلا به بیماری تیروئید تحت درمان در بدو تولد قرار گرفتند و این روند از هزینه‌های درمان آنان در بزرگسالی جلوگیری کرد.

‎آخوندزاده همچنین به استفاده از سامانه نوپا اشاره کرد و درباره نحوه کار با آن توضیحاتی ارائه داد و افزود: نیازی نیست که همه خروجی‌های پژوهشی ما به مقاله ختم شود. تفکری که می‌گوید دانشجویان باید حداقل یک مقاله از پایان‌نامه‌های خود جهت فارغ‌التحصیلی ارائه دهند، تفکری نادرست است.‎

***دسترسی قانونی به منابع پژوهشی تا پایان سال برای همه پژوهشگران پزشکی فراهم می شود

‎معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت با گلایه از  وضعیت پژوهشی در دانشگاه علوم پزشکی شیراز گفت: دانشگاه پزشکی شیراز در کشور باید حداقل در مقام دوم قرار گیرد، اما در حال حاضر در رده چهارم یا پنجم است.

آخوندزاده افزود: با طراحی سامانه‌ای که تا پایان سال رونمایی می‌شود، امکان دسترسی به منابع قانونی پژوهش برای اعضای هیئت علمی و دانشجویان فراهم خواهد شد.

وی در پایان اشاره کرد: یک گرنت برای استادیاران جوان که حدود ۲ تا ۵ سال از شروع کارشان می‌گذرد در سراسر کشور در نظر گرفته شده است. همچنین به تمام برگزیدگان امروز دانشگاه پزشکی شیراز یک گرنت از طرف وزارت بهداشت تقدیم خواهد شد.

در پایان از برگزیدگان پژوهش و فناوری دانشگاه پزشکی شیراز در حوزه مختلف تقدیر به عمل آمد و ‏به سه نفر اول جوایز ویژه نقدی اهدا شد‎.‎نفر اول ۲۶ میلیون  سارا هدایتی از مرکز تحقیقات تغذیه، نفر دوم ۲۰ میلیون میلاد احمدی مزارئه از دانشکده مدیریت و اطلاع رسانی پزشکی‎ ‎ ونفر سوم ۱۳ میلیون  محمد حسین کاوه از دانشکده بهداشت بودند