در گفت‌وگوی اختصاصی با شهردار منطقه‌ ۸ بافت تاریخی و فرهنگی شهرداری شیراز مطرح شد: 

از رونمایی میدان نقاره‌خانه تا ۲۲ بهمن، تا کلنگ‌زنی احیای میدان توپخانه 

فرونشست‌ها کار ما را برای فعالیت‌های عمرانی در خیابان لطفعلی‌خان سخت کرده است

ساخت‌وساز روی مخروبه‌های باقی‌مانده از زلزله‌های قدیمی، عامل اصلی فرونشست‌های محور زند باریک

جلال‌الدین عرفانی – فارس آگاه

در هر شهر و دیاری بافت‌های تاریخی و فرهنگی وجود دارد که در برخی نقاط از این بافت به‌عنوان یک فرصت، به‌ویژه در حوزه‌ توسعه‌ صنعت گردشگری بهره برده‌اند، اما در بسیاری از نقاط دیگر این گنج پنهان تبدیل به یک تهدید شده و بیش از آن‌که یار باشد، بار است.

در این بین، در شیراز بافت تاریخی و فرهنگی طی سال‌های اخیر با نگاهی دوگانه روبه‌رو بوده است؛ از سویی با توجه به مهاجرت ساکنان اصلی بافت و جایگزین شدن اتباع بیگانه و آسیب‌دیدگان اجتماعی و تبدیل بخش‌های زیادی از آن به مخروبه، به یک تهدید بدل شده بود و از سوی دیگر با توجه به محل قرارگیری آن در دل قدیمی‌ترین و ارزشمندترین نقاط گردشگری تاریخی شهر، به‌عنوان یک فرصت نیز تلقی می‌شد.

در همین ارتباط، از چند سال قبل طرح‌های زیادی برای این محل دیده و برای اجرای آن‌ها برنامه‌ریزی شد؛ طرح‌هایی که برخی در حد ایده و طرح باقی ماندند، برخی اجرا شدند اما در نیمه‌راه متوقف شدند و برخی نیز به سرانجام رسیدند؛ از جمله طرح ۵۷ هکتاری توسعه‌ حرم و ۳۴ هکتاری احیای محور گردشگری زندیه که هر کدام بنا بر فراخور خود پیشرفت‌هایی داشتند و البته ناکامی‌هایی.

موضوعی که با شهردار منطقه‌ ۸ شیراز در میان گذاشتیم و از او پرسیدیم تا انتهای سال چه اتفاقاتی باید در دل بافت هویتی شهر دنبال شود.

حسام‌الدین اسدزاده در پاسخ به این سؤال خبرنگار ما گفت: امسال اتفاقات خوبی در بافت تاریخی در حال رخ دادن است؛ از جمله اجرای طرح احیای چندین گذر تاریخی و مرمت و زیباسازی کف و بدنه‌ آن‌ها؛ از جمله گذرهای آستانه‌ سید علاالدین حسین(ع)، خیابان‌های حسینی و شیخ روزبهان که مناقصه‌ آن به‌زودی برگزار و پیمانکار مشخص می‌شود. همچنین ساماندهی و زیباسازی محله‌ بیات هم در انتظار دریافت مصوبه‌ کمیسیون ماده‌ ۵ است و در کنار آن‌ها طرح سنگ‌فرش خیابان هجرت نیز در حال انجام است.

وی ادامه داد: یکی از مهم‌ترین طرح‌های ما در سطح منطقه، طرح ۳۴ هکتاری احیای محور زندیه است که شامل تمامی معابر و اماکن اطراف مجموعه‌ زندیه است. بر اساس آن، اگر بخواهیم این مجموعه ثبت ملی شود، باید تمامی اماکن، معابر و هر آن‌چه در دل این مجموعه قرار گرفته احیا و ساماندهی شود؛ از جمله میدان توپخانه، بخشی از بلوار کریم‌خان زند، میدان چاپارخانه، خیابان توحید و غیره که در محدوده‌ این طرح قرار دارند، این یک الزام است.

شهردار منطقه‌ ۸ در خصوص برخی انتقادها به سنگ‌فرش شدن بعضی خیابان‌ها و معابر بافت گفت: در تمام دنیا یکی از الزامات حفظ و مرمت آثار تاریخی، رعایت برخی اصول از جمله بدنه‌سازی و کف‌سازی بر اساس هویت آن محل و البته با استفاده از موادی است که کم‌ترین آثار منفی را بر بدنه‌‌ی‌ این بافت‌ها داشته باشد. در این رابطه، با توجه به تأثیرات مخرب آسفالت در بافت تاریخی، استفاده از سنگ‌فرش بهترین گزینه برای کف این معابر بود؛ اما اینکه نوع و کیفیت سنگ‌فرش و نحو‌ی ‌ اجرای آن چگونه باشد، نیازمند دقت نظر بیشتری است که این موضوع در حال بررسی و انجام است.

وی در خصوص علت کندی روند اجرای برخی پروژه‌ها در خیابان لطفعلی‌خان زند یا همان زند باریک نیز اظهار کرد: یکی از مواردی که از گذشته باعث بروز مشکلاتی در برخی نقاط بافت، از جمله محدود‌ه‌ی‌ خیابان لطفعلی‌خان شده، این است که در گذشته به‌دلیل زلزله، برخی از اماکن در این محل تخریب شدند و خانه‌های جدید بر روی نخاله‌های خانه‌های قدیمی ساخته شدند. اکنون، با گذشت سال‌ها و نفوذ آب به درون لایه‌های زیرین این خیابان، شاهد فرونشست‌هایی هستیم که کار ما را در این محل سخت کرده و هم‌اکنون مطالعات آن توسط دانشگاه در حال انجام است.

اسدزاده در خصوص سرنوشت پروژه‌ میدان نقاره‌خانه نیز گفت: پروژه‌‌ی میدان نقاره‌خانه در حال حاضر ۷۰ درصد پیشرفت دارد و قول داده‌ایم تا ۲۲ بهمن این پروژه به بهره‌برداری برسد تا نوروز ۱۴۰۵ مهمانان نوروزی بتوانند در این میدان زیبا قدم بزنند.

وی در پاسخ به این سؤال که آیا با توجه به سنگ‌فرش شدن این محورها بهتر نیست خیابان طالقانی نیز بسته و این مجموعه تبدیل به پیاده‌راه شود، و همچنین درباره‌‌ی سرنوشت تملک و تبدیل ساختمان قدیمی بانک ملی به یک جاذبه‌ تاریخی مانند موزه‌ پول در این محل عنوان کرد: با توجه به اینکه این مجموعه قرار است به میدان‌گاه اصلی شهر تبدیل شود و میدان توپخانه، چاپارخانه و نقاره‌خانه به یکدیگر متصل شوند، اگر به‌دنبال اجرایی شدن پروژه‌ی‌ میدان اصلی شهر هستیم، قطع به یقین باید این معابر پیاده‌راه باشند و عبور خودروها ممنوع شود. در خصوص بانک ملی نیز درخواست کرده‌ایم در صورت امکان، فضای باز بیرونی بانک به فضای شهری بیرون الحاق پیدا کند.

وی با اشاره به اینکه بعد از رونمایی میدان نقاره‌خانه به‌عنوان فاز نخست احیای محور زندیه، فاز دوم یعنی احیای میدان توپخانه آغاز می‌شود، افزود: بودجه‌‌ی امسال ما یک‌هزار میلیارد تومان است و پروژه‌های آن تا پایان سال به بهره‌برداری می‌رسند. البته این اعتبارات به‌اضافه‌ ۴۰۰ میلیارد تومان اعتبار اوراق مالی اسلامی، در مجموع به یک‌هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان می‌رس