باقری سکاندار جدید دستگاه دیپلماسی؛ نگاهی به قطب‎نمای سیاست خارجی درپی شهادت امیرعبداللهیان ، عقلانیت راهبردی حاکم بر عرصه سیاست خارجی و نتیجه‌بخش بودن رویکرد وزیر امور خارجه شهید در زمینه‌های مختلف از عوامل مهم حرکت بی‎تغییر دستگاه دیپلماسی کشور در مسیر تامین حقوق و منافع مردم هستند.

خبرگزاری فارس آگاه – شهادت حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه درپی وقوع سانحه برای بالگرد حامل آیت‌الله رئیسی، رئیس‌جمهور و هیئت همراه وی توجه‌ها را به سمت این وزارت‌خانه که طی سه سال حضور شهید امیرعبداللهیان دستاورد‌های مهمی در زمینه‌های منطقه‌ای و بین‌المللی کسب کرده بود، جلب و این پرسش را ایجاد کرد که مسیر حرکت دستگاه دیپلماسی در دوران فقدان وی دچار چه تغییرهایی می‌شود؟

پرسش پیش آمده درباره روند فعالیت و حرکت دستگاه دیپلماسی پس از شهادت وزیر امور خارجه با بیانیه وزارتخانه مربوط و موضع‌گیری آن مواجه شد؛ وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران درپی شهادت آیت‌الله رئیسی و هیئت همراه با انتشار بیانیه‌ای ضمن ابراز تاسف از این سانحه ناگوار، تصریح کرد که شهادت این خدمت‌گزاران برجسته کشور، خللی در عزم دستگاه دیپلماسی در تامین منافع ملی و نقش‌آفرینی موثر و سازنده جمهوری اسلامی ایران در معادلات منطقه‌ای و بین‌المللی ایجاد نخواهد کرد.

در ادامه نیز ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه، تصریح کرد که در سایه وجود رهبری حکیم و ملتی بزرگ، قدرشناس و بیدار، در حرکت بالنده جمهوری اسلامی ایران و نقش سازنده و موثر آن در تعاملات منطقه‌ای و بین‌المللی وقفه‌ای رخ نخواهد داد.

در همین چارچوب، یک روز پس از اعلام خبر شهادت وزیر امور خارجه، علی باقری، معاون سیاسی وی به‌عنوان سرپرست وزارت امور خارجه تعیین شد؛ انتخاب باقری به‌عنوان سرپرست وزارت امور خارجه، پاسخی مناسب به هرگونه ابهام احتمالی باقی‌مانده درباره ادامه مسیر دستگاه دیپلماسی در نبود وزیر امور خارجه شهید بود و نشان داد که خطوط اساسی سیاست خارجی ایران به روال قبل پیگیری می‌شوند.

سرپرست وزارت امور خارجه در گزارشی از رایزنی‌های تلفنی خود با مقام‌های خارجی طی روز‌های نخست پس از انتخاب شدن به این سمت، به این نکته اشاره کرد که این تماس‌ها فرصت مغتنمی برای تاکید بر عزم ایران بر تداوم دیپلماسی فعال جهت توسعه و تعمیق روابط و عدم ورود خلل بر اجرای برنامه‌های مشترک بود.

باقری در یکی از نخستین موضع‌گیری‌های خود پس از انتخاب به‌عنوان سرپرست وزارت امور خارجه، بر عقلانیت راهبردی حاکم بر عرصه سیاست خارجی ایران تاکید و تصریح کرد که مولفه‌های واقعی و مداومی در سیاست خارجی ایران نقش‌آفرینی می‌کنند؛ وی همچنین با اشاره به رویکرد و تلاش‌های اصولی رئیس‌جمهور و وزیر امور خارجه در حمایت از حقوق حقه مردم فلسطین و مقاومت، درباره رویکرد دستگاه دیپلماسی درباره فلسطین پس از شهادت امیرعبداللهیان که دیپلماسی فعالی در این حوزه داشت، اظهار کرد: جمهوری اسلامی ایران تمام تلاش خود را برای دفاع از مردم مظلوم فلسطین و مقاومت مشروع علیه اشغالگران صهیونیست و توقف جنایت‌های رژیم علیه ملت مظلوم فلسطین به کار خواهد بست.

سرپرست وزارت امور خارجه همچنین درباره ادامه مسیر دستگاه دیپلماسی، تصریح کرد: چارچوب‌ها و جهت‌گیری‌ها مشخص است و با تغییر افراد دچار تحول و تغییر نخواهد شد؛ هنر و توانایی و هوشمندی و تجربه و بازیگردانی و بازی‌سازی افراد در میدان دیپلماسی قاعدتا می‌تواند متفاوت باشد، ولی این به این معنی نیست که قطب‌نمای سیاست خارجی کشور دچار تغییر و تحول شود.

وی با اشاره به فرمایش‎های رهبر انقلاب در دیدار سران برخی کشور‌ها با ایشان که برای ادای احترام به شهدای خدمت به تهران سفر کرده بودند، گفت: رهبر انقلاب تصریح کردند که دولت با قوت، صلابت، اقتدار و مسئولیت کامل همان مسیر را ادامه خواهد داد؛ لذا مسیر ما در عرصه‌های مختلف همچنان به قوت ادامه پیدا می‌کند.

سرپرست وزارت امور خارجه درباره سیاست همسایگی کشور نیز تاکید کرد: سیاست همسایگی یک سیاست مقطعی و تاکتیکی نبوده است، بلکه سیاست راهبردی نظام بوده که ایده و چارچوب اولیه آن از سوی دولت آیت‌الله رئیسی ارائه شد؛ این در واقع سیاست قطعی و راهبردی نظام است.

با در نظر داشتن موضع‌گیری‌های یاد شده از سوی وزارت امور خارجه و مقام‌های ارشد آن، انتظار می‌رود که دستاوردهای مهم و مسیر دیپلماسی شهید امیرعبداللهیان در دوران فعالیتش به‌عنوان رئیس دستگاه دیپلماسی و دیپلماسی فعالی که وی برای غزه اجرایی کرده بود، چراغ راهنمای دستگاه دیپلماسی در دوران پس از شهادت وی باشد.

مشخص بودن جهت‌گیری‌ها و چارچوب‌ها در سیاست خارجی کشور، ثابت می‌کند که خدمات و فعالیت‌های امیرعبداللهیان در زمینه حمایت از غزه به‌طور خاص و فلسطین به‌طور عام در سایه حمایت منسجم دولت سیزدهم در این باره ادامه خواهد داشت.

در عین حال، دوران حضور امیرعبداللهیان در سمت وزیر امور خارجه یک ویژگی و مشخصه مهم داشت؛ وی به‌عنوان مجری سیاست‌های نظام جمهوری اسلامی ایران، تلاش‌های دیپلماتیک گسترده‌ای را با هدف خنثی کردن تاثیر تحریم‌های آمریکا به موازات تقویت روابط با کشورهای مختلف انجام داد و همواره تاکید داشت که دستگاه دیپلماسی به موازات تلاش برای خنثی‌سازی تحریم‌ها به میز مذاکرات نیز پایبند است و برای رفع تحریم‌ها در شرایطی که آن‌ها را به مسائل مردم گره نزند، تلاش می‌کند.

با در نظر داشتن تاکید وزارت امور خارجه بر تداوم مسیر امیرعبداللهیان در چارچوب عقلانیت راهبردی حاکم بر سیاست خارجی ایران و البته تاکید باقری درباره ادامه مسیر، می‌توان گفت که تغییری در سیاست‌های کلی دستگاه دیپلماسی در زمینه مذاکرات رفع تحریم‌ها ایجاد نشده و نمی‌شود.

ضمن اینکه سیاست همسایگی و آسیامحور و متوازن، نقش ایران در شکل دادن به سیاست‌های منطقه‌ای، تنش‌زدایی و تعمیق روابط با کشور‌های عرب منطقه و برقراری روابط با کشور‌های منطقه به‌عنوان مولفه‌هایی از سیاست خارجی ایران در دوران وزارت شهید امیرعبداللهیان به دلیل برجا گذاشتن آثار مفید و ملموس، ادامه خواهند یافت.

تلاش‌های امیرعبداللهیان در صدر دستگاه دیپلماسی تا واپسین ساعت‎های زندگی این شهید ادامه داشت و می‌توان گفت که تداوم این مسیر ضمن اینکه می‌تواند دستگاه دیپلماسی را برای رسیدن به هدف یاری دهد، قادر است گام‌های نخست برداشته شده را تقویت کند.