سيد محی الدین حسینی ارسنجانی  – فارس آگاه

درباره ارزش و اعتبار و سواد رسانه ای به صورت روزانه کتابها و مقالات تازه و نویی در کل جهان منتشر گردیده و میگردد که نشان از اهمیت موضوع سواد رسانه ای در بین مردم جهان دارد و این مقوله به روز رسانی شده و مکرر اطلاعات و دانستنیهای تازه به تازه ای ارائه میگردد.سواد رسانه ای که به زعم اینجانب از ان به تعابیر و معانی مختلف و متفاوتی میتوان رسید تنها به سواد خواندن ونوشتن معطوف نمیگردد،بلکه بخشی از ان به تفکرات و دیدگاههای عامیانه و شفاهی آدمیان نیز برمیگردد.با این حال سواد رسانه ای از جمله پدیده های نوین و پر فایده عصر ارتباطات و دنیای جهانی دیجیتال است و گاه مبتنی بر مهارت های خاص در دسترسی، تحلیل، ارزیابی و انتقال اطلاعات و پیامهای رسانه های چاپی و غیر چاپی، درک متفاوت و متمایز از انواع رسانه ها و محصولات رسانه ای و ساز و کار های بهره مندی مناسب و موثر از انواع رسانه ها و پیام رسانها در شبکه های مختلف اجتماعی و… است که با هدف مهارت افزایی و توانمند سازی شهروندان در جهت ارزیابی، تحلیل و تفکر انتقادی نسبت به پیامها و اطلاعات منتشره میباشد. برآیند سواد رسانه ای بر توانا ساختن افراد با آموزش مهارت در درک و نقد و تحلیل اطلاعات و پیشگیری از پیامد های منفی و زیان بارِ مترتب بر انتشار اطلاعات در دنیای واقعی و مجازی است و بعنوان یکی از انواع سوادهای چند گانه و مطرح شده از سوی سازمان علمی و فرهنگی یونسکو به شمار میرود.از جانب سازمان یونسکو و دیگر نهادهای بین المللی بر ضرورت آموزش و ترویج و ارتقاء سطح سواد رسانه ای در بین مردم و بویژه نخبگان و مدیر ان تاکید شده است. برخورداری از سواد و دانش و اطلاعات لازم در جهت استفاده از فناوریهای نوین از جمله توان استفاده از رایانه و اینترنت و رسانه های مجازی و شبکه های اجتماعی بخشی از سواد رسانه ای مورد نیاز مردم امروز و فرداست. فعالان سواد رسانه ای معتقدند در معرض مستمرِ افزایش آنلاینِ اطلاعات نادرست، اخبار و گزارشات فیک و خلاف واقع و داده های اطلاعاتی مغایر درفضای دیجیتال قرار دارند اما به جهت داشتن اطلاعات کافی در حوزه سواد رسانه ای سعی میکنند تهدیدهای آشکار وبالقوه نسبت به سلامت و حق حیات افراد بشر و تخدیشِ سلامت روح و روان و افکار و رفتار آنها را مد نظر داشته و با آن تهدیدات مقابله کنند. آموزش تفکر انتقادی و مشارکت مدنی و اجتماعی ما آدمها بعنوان رهاورد سواد رسانه ای و اطلاعاتی در فضای رسانه و مجازی،از زمرۀ وظایف یونسکو و دیگر سازمانها و نهادهای وابسته به این سازمان مهم بین المللی در کشور های عضو سازمان ملل متحد است. از دیگر فواید سواد رسانه ای،آن است که افراد را منتقد و متفکر بار آورده و بعنوان شهروندانی فعال و پویا و دانا، برخوردار از مسئولیت پذیری فردی و اجتماعی و حرفه ای میسازد و اهمیت سواد رسانه ای آنجا بیشتر نمایان میشود که اخبار و گزارشات منتشره در رسانه ها به اشکال گوناگون بر زندگی و هستی و نگرش و جهان بینی و باورها و ارزشها یشان به طور روزمره اثر میگذارند و رسانه ها بعنوان یک ابزار قدرتمند فرهنگ سازی و اطلاع رسانی به شمار میروند و جوامع را متاثر از خود میسازند، بگونه ای که شهروندان با آگاهی نسبت به کارکرد رسانه های عمومی و شیوه های تاثیر گذاری آنها بهتر میتوانند اثرات پیامهای منتشره و هدایت شده از سوی رسانه ها را کنترل یا مدیریت نمایند.سواد رسانه ای به دیگر معنا بیانگر هر آنچه که قدرت انسان را برای کنترل آثار ناشی از انتشار اخبار و گزارشات در رسانه ها و فضاهای مجازی افزایش دهد، به شمار میرود.سواد رسانه ای و اطلاعاتی در فضاهای دیجیتال و مجازی و حتی در کارکردهای واقعی افراد و ادارات نیازمند همکاریهای چند جانبه است.در دستورالعملها و اقدامات یونسکو برای ترویج و توسعه سواد رسانه ای همه جانبه و هدفمند انواع سیاستهای خرد و کلان جوامع مربوطه با توجه به مقتضیات زمانی، سیاسی، اجتماعی،فرهنگی و اقتصادی و … آنها تاکید شده است.