×

منوی بالا

منوی اصلی

دسترسی سریع

اخبار سایت

true
true

خبر فوری

true
    امروز  شنبه - ۲۳ فروردین - ۱۴۰۴  
true
true
به هنرهای ایرانی،اسلامی توجه ویژه شود

به هنرهای ایرانی،اسلامی توجه ویژه شود، به گزارش سید محی الدین حسینی ارسنجانی خبرنگار فارس اگاه، هنر اسلامی بی‌ارتباط با هنر ایرانی نیست بلکه این هنرها به زیبایی و تکمیل هنرهای ایرانیان که پیشینه چند هزار ساله دارند، کمک می‌کند. در صدر اسلام و دهه‌های اولیه تأسیس حکومت اسلامی، به سبب شور و حرارت اولیه مذهبی و تحت تأثیر تعالیم دینی دربارهٔ سادگی و بی‌اعتنایی به تجملات و زینت‌های دنیوی، هنر و معماری از اقبال زیادی برخوردار نبود. در این دوران، سبک و طرح مستقل و درخور ذکری توسط مسلمانان ابداع نگردید. حتی خانه مقدس کعبه در مکه جز حصاری از دیوارهای کوتاه و بامی از برگ نخل نبود. مساجد اولیه مانند مساجد مدینه، کوفه و بصره بناهایی بسیار ساده بودند که در محوطه‌ای مربع یا مستطیل شکل با دیواره‌های خشتی رو به قبله ساخته می‌شدند و از هنر چندانی برخوردار نبودند. از این اماکن استفاده‌هایی نظیر مسدود کردن سه طرف آتشکده‌ها و چهار طاقی‌ها و ایجاد قبله‌گاه‌ها برای برگزاری آیین‌های اسلامی می‌شد.

گرچه در ایران از مساجد و بناهای اولیه اسلام نمونه‌های زیادی به جا نمانده، اما طبق متون تاریخی، در دو قرن اولیۀ اسلام، سنت و شیوهٔ معماری و نوع مصالح دوران ساسانی رواج داشته است. فاتحان سرزمین‌های مختلف در صدر اسلام به علت نداشتن بنّایان و معماران هنرمند نمی‌توانستند آثاری هنری خلق کنند، اما کم‌کم بناهای خود را با شرایط، مقتضیات و احتیاجات خود در اختیار ایرانیان و سایر ملل دنیا قرار دادند. از آن زمان بود که در هنر خاورمیانه، نوعی رنگ و هنر به نام “رنگ و هنر اسلامی” در بین مسلمانان پدیدار شد که بی‌تأثیر از رنگ‌ها و هنرهای مرسوم بین ایرانیان نبود. خوشنویسی اسلامی در آن سال‌ها هنوز شکل نگرفته بود و روش‌های نوشتاری مسلمانان حتی برای نگارش قرآن، بسیار خام و ابتدایی بود. همچنین از آن‌جا که برای سایر هنرها همچون نقاشی، مجسمه‌سازی و موسیقی محدودیت‌هایی قائل بودند و بنا به منابعی حتی آن‌ها را حرام می‌شمردند، گزارشی از این هنرها در دهه‌های اولیه اسلامی در دست نیست.

اما این رویه تداوم نداشت و مسلمانان با بهره‌گیری از منابع ملت‌های مختلف در صدد ایجاد فرهنگ و تمدن و تاریخچه‌ای از انواع هنرها به نفع و برای خود بودند. زیرا از گذشته‌های بسیار دور، هنر یکی از وسایل و راه‌های ارتباط میان فرهنگ‌های مختلف بشری بوده و در بین ایرانیان و قرن‌ها بعد از آن در بین مسلمانان رواج پیدا کرده است. با توجه به گسترش فوق‌العاده قلمرو هنر در ایران و در اختیار داشتن مجموعه‌های غنی و کامل آثار هنری گذشتگان، همواره ضرورت بررسی و تحلیل و پژوهش در تمام رشته‌های هنری احساس می‌شود.

اگرچه یکی از آسیب‌هایی که امروزه اهل هنر بدان دچار شده‌اند، دور ماندن از حوزه پژوهش‌های تخصصی در هر رشته هنری است، پژوهشگران که قصد بررسی هنر این سرزمین را دارند، علاوه بر کمبود کتاب‌ها و منابع، با دشواری‌ها و موانع بسیاری روبه‌رو می‌شوند. باید درباره موانع و مشکلات پژوهشگران در حیطۀ هنر ایرانی و اسلامی بیشتر سخن گفته شود و برای حل و رفع مشکلات پیرامون این هنرها تلاش مضاعف‌تری گردد. سیر تاریخی برخی انواع شاخص هنر اسلامی نیز باید مدام بازگو گردد و کلاس‌ها و دوره‌های آموزشی در این زمینه برای علاقه‌مندان به فراگیری انواع هنرهای اسلامی و ایرانی در جای‌جای ایران برگزار شود تا تاریخ و فرهنگ هنرهای اسلامی و ایرانی رو به فراموشی نرود.

هنرهای صناعی، مدخلی مأخوذ از ذات ازلی است. انسان، با هدف تسهیل زیست و سفر و گذر از سرای گذرا به سرای باقی، دست به ابداع بدایع صناعی زده است. بنابراین انسان کامل متصف به صفاتی از انواع هنرها و صفات در مقام خلافت، خداوند متعال است. محصولات تولیدی انسان در عمل، اگرچه قدری، راه‌گشا و کارگشای مسائل و مشکلات او هستند، اما خداوند جوشش هنر را در وجود برخی بندگانش به فراوانی نهاده است و هنرمندانی از ایران و اسلام هم بهتر و بیشتر از هر جای دیگری به آن‌ها پرداخته‌اند.

خط و خوشنویسی، کتابت، تصویرسازی، تذهیب، تشعیر، جلدآرایی و صحافی، سفالگری و مجسمه‌سازی، فلزکاری، خاتم‌سازی و منبت، کاشی‌کاری و گچ‌بری، مقرنس‌کاری و آینه‌کاری و ده‌ها هنر دیگر از جمله هنرهای رایج بین ایرانیان و مسلمانان بوده که نباید به فراموشی سپرده شوند و به بهانه‌ها و عناوین مختلف باید احیا شده و ترویج گردند. وظیفۀ چنین امری نخست بر عهدۀ هنرمندان متعهد و مردمی، و سپس وظیفۀ اصلی مسئولان امور فرهنگی کشور، به ویژه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، میراث فرهنگی، حوزه هنری، آموزش و پرورش و دانشگاه‌ها است. امید است در این راستا تلاش‌هایی تازه و نو صورت پذیرد و علاقه‌مندان به فراگیری این هنرها توجه و اهتمام روزافزون داشته باشند.

 

true
true
true
true

شما هم می توانید دیدگاه خود را ثبت کنید

- کامل کردن گزینه های ستاره دار (*) الزامی است
- آدرس پست الکترونیکی شما محفوظ بوده و نمایش داده نخواهد شد


true