بکشم و لاغرم کن!به گزارش فاطمه مقدم خبرنگار فارس اگاه، در عصر شبکه‌های اجتماعی، چاقی دیگر صرفاً یک وضعیت بدنی نیست؛ بلکه  داغ ننگی تبدیل است که باید به هر ‏قیمتی از شر آن خلاص شد. گویی تنها راه نفس کشیدن و از نگاه‌های سنگین رها شدن، باریک شدن است. اما این تلاش برای ‏رهایی از اضافه وزن، گاهی به کابوسی بی‌پایان تبدیل می‌شود. رژیم‌های غذایی مختلف امتحان کرده‌ای راه‌های گوناگونی رفته‌ای اما دریغ از کاهش سایز. دور کمرت نه تنها باریک‌تر نشده، بلکه انگار پهن‌تر از سال‌های قبل شده است. خستگی و ناامیدی ‏مثل خوره به جانت افتاده و از شنیدن مکرر عبارت‌های «ورزش و رژیم غذایی» حالت تهوع می‌گیری!

در این میان، زمزمه‌هایی در گوشه و کنار باشگاه‌ها به گوش می‌رسد. پست‌های اینستاگرامی پر زرق و برق و ادعاهای ‏وسوسه‌انگیز در مورد داروهای لاغری، با وسوسه‌ای بیشتر از قبل در ذهن‌ها نقش می‌بندند. صحبت از تزریق فلان دارو به عنوان ‏معجزه و قرص‌های لاغری که انگار آتشی برخرمن چربی‌های اندوخته شده می افتد روز به روز بیشتر می‌شوند و قلقلکت می دهند. تو هم می توانی لاغری را تجربه کنی و بالاخره چشم بدوزی به چشم آنهایی که شکم پهلویت را توی میهمانی ها یا توی باشگاه با پوزخندی زیر چشمی دید می‌زنند… آنقدر از تاثیرات داروها می شنوی که بالاخره ممکن است تو هم در دنبال روی از آن پایت بسرد!

پدیده‌ای فروش ‏دارو توسط افراد غیر متخصص در باشگاه ها یا فضای مجازی روز به روز گسترده تر می‌شود. ‏سماگلوتاید، که با نام‌های تجاری اوزمپیک برای درمان دیابت و ویگووی برای مقابله با چاقی شناخته می‌شود، یکی از داروهایی است که اخیراً در فضای مجازی تبلیغات گسترده‌ای برای آن صورت می‌گیرد. علیرغم اعلام وزارت بهداشت مبنی بر عدم مجوز فروش این آمپول، عرضه آن در داروخانه‌های کشور به قیمت‌های میلیونی رواج یافته است. این دارو که ابتدا برای درمان دیابت نوع ۲ استفاده می‌شد، از ژوئن ۲۰۲۱ به عنوان داروی ضد چاقی معرفی گردید و با مکانیزم‌های مختلفی مانند افزایش ترشح انسولین، کاهش ترشح گلوکاگون، کند کردن تخلیه معده و اثر بر مغز به کاهش وزن کمک می‌کند و نتایج قابل توجهی در مطالعات بالینی ارائه داده است.با این حال، مصرف سماگلوتاید ممکن است با عوارض جانبی همراه باشد و بسیاری از افراد پس از قطع مصرف، به سرعت وزن از دست رفته را بازمی‌گردانند، چرا که مغز بدون این دارو حس سیری نخواهد داشت و به جستجوی غذا ادامه می‌دهد. خوشبختانه قیمت بالای این دارو مانع اصلی در گسترش استفاده از آن است. این تنها یک نمونه از داروهایی است که این روزها برای کاهش وزن استفاده می‌شوند، در حالی که دامنه این داروها فراتر از یک یا دو قلم است.

اما  آیا این داروها واقعا راه حل هستند و این وعده‌های پر زرق و برق واقعیت دارند؟ در باشگاه های شیراز چه داروهایی به ‏فروش می رسد؟ عوارض این داروها چه خواهد بود؟ ‏در این گزارش به بررسی این موارد خواهیم پرداخت.‏

در گفت‌وگویی با مهدی امیری، مربی و صاحب باشگاه‌های ورزشی مردانه و زنانه در شیراز و آرزو رفیعی مربی باشگاه بدنسازی زنانه، به بررسی وضعیت استفاده از داروهای لاغری در باشگاه‌های بدنسازی و انواع داروهایی که در این شهر به فروش می‌رسد، پرداخته‌ایم.

** تناسب اندام بدون استفاده از مکمل‌ها و داروهای لاغری، برای اکثر افراد خسته‌کننده و زمان‌بر است!

مهدی امیری در این باره توضیح داد که داروهای لاغری انواع مختلفی دارند. داروهایی وجود دارند که دارای تاییدیه وزارت بهداشت ایران یا تاییدیه‌های جهانی هستند و شباهت زیادی به داروهایی دارند که در داروخانه‌ها توزیع می‌شوند. از طرف دیگر، داروهایی نیز در بازار موجودند که از منابع غیرمعتبر و غیرمجاز تهیه می‌شوند و گاه در آن‌ها از مشتقات مواد مخدر نظیر شیشه استفاده شده است؛ به عنوان مثال، قرص لاغری معروف به “گلوریا” که در برخی باشگاه‌ها به صورت زیر زمینی و غیرمجاز به فروش می‌رسید، عوارض بسیار بدی داشت.

این مربی بدنسازی اظهار کرد: به دلیل افزایش تقاضای جهانی در زمینه این داروها، تنوع آن‌ها به حدی رسیده که نام بردن از همه‌ آن‌ها دشوار است. گروهی از تجار دارو، که عمدتاً در تهران اقامت دارند، داروهای لاغری را از چین با برندهای متنوع وارد کرده و با تبلیغات گسترده به فروش بالایی دست یافته‌اند؛ اگرچه نتایج مثبت و منفی این داروها چندان روشن نیست.

امیری با اشاره به اینکه رسیدن به لاغری و تناسب اندام بدون استفاده از مکمل‌ها و داروهای لاغری، برای اکثر افراد خسته‌کننده و زمان‌بر است، توضیح داد:به همین سبب در باشگاه به برخی ورزشکاران استفاده از دارو و مکمل توصیه می‌شود تا روند نتیجه گیری سریع تر و مطلوب تر شود.

او با تاکید براینکه نمی توان تمام داروهای چربی سوز را بد و مضر خواند گفت: مکمل‌ها و داروهایی که متعلق به شرکت‌های معتبر و معروف آمریکایی و لهستانی است سالهاست جواب خود را پس داده و بدون ضرر و بسیار مفید می‌باشند. به عنوان مثال، قرص‌های چربی‌سوز این شرکتها عموماً پایه گیاهی دارند همچنین کارنیتین، که نوعی مکمل دارویی هستند و چربی‌های ذخیره شده در بدن را به انرژی تبدیل می‌کنند، نیز به عنوان داروی محرک به کاربران توصیه می شود.

امیری در پاسخ به سوالی درباره هزینه این داروها به صورت ماهانه گفت: قیمت این داروها، بسته به نوع و برند، بین ۲ تا ۵ میلیون تومان برای مصرف یک و نیم ماهه برای هر کاربر خواهد بود. البته این قیمت‌ها با افزایش نرخ ارز ممکن است تغییر کند. او افزود که مصرف این داروها تنها در کنار رژیم غذایی و ورزش منظم می‌تواند نتیجه‌بخش باشد و هیچ قرصی به تنهایی نمی‌تواند کاهش وزن را به همراه داشته باشد.

***داروی تزریقی اوزمپیک گران است و استفاده از آن در شیراز رواجی ندارد

امیری در رابطه با داروهای تزریقی مانند اوزمپیک گفت: این دارو به دلیل گرانی و کمیابی در شیراز چندان رایج نیست. یکی از شاگردان من که به توصیه دوستانش از این داروی تزریقی استفاده کرده بود، فقط کاهش اشتها را گزارش کرده و حتی نتوانسته بود هیچ وزنی کم کند. همچنین، ژل‌های تزریقی معمولاً تأثیر کمی دارند و استفاده از آن‌ها در شیراز، تا آنجا که من اطلاع دارم، چندان رایج نیست.

امیری در ادامه به عوارض جانبی داروهای چربی‌سوز اشاره کرد و گفت: این داروها ممکن است به عوارضی از قبیل بی‌خوابی و حالت تهوع منجر شوند، اما در برابر نتایج مثبتی که بر سلامتی بدن دارند، این عوارض ناچیز به نظر می‌رسند. او همچنین هشدار داد که برخی از قرص‌های موجود در بازار غیررسمی ممکن است حاوی مواد مخدر مانند شیشه باشند که عوارض شدید روانی و جسمی را به دنبال خواهند داشت. خوشبختانه، به دلیل ممنوعیت این داروها، خرید و فروش آن‌ها در اکثر باشگاه‌ها به صورت زیرزمینی انجام می‌گیرد. همچنین داروهای استروئیدی و تزریقی نیز که معمولاً برای ورزشکاران حرفه‌ای استفاده می‌شوند، عوارض جسمانی جدی و مشکلات روانی از جمله پرخاشگری را به همراه دارند و ممکن است به بروز بیماری‌های خاموش نیز بینجامند.

در پایان، این مربی به مردم توصیه کرد که انجام ورزش به تنهایی و رعایت یک رژیم غذایی سالم، راه مؤثری برای دستیابی به سلامت جسمی و روانی است و می‌تواند اعتماد به نفس را بالا ببرد.

***  تأثیر مکمل‌ها و داروها را در لاغری نمی توان انکار کرد

یک مربی بدنسازی که در باشگاه‌های زنانه فعالیت می‌کند، نیز در گفت‌وگو با فارس اگاه درباره داروهای لاغری و دسته‌بندی‌های آن‌ها توضیح داد: داروهای لاغری به چند دسته تقسیم می‌شوند. از جمله داروهایی که به طور خاص برای ورزشکاران حرفه‌ای طراحی شده‌اند، همچنین داروهای مکمل غذایی که کاملاً مجاز هستند، داروهایی با مجوز داروخانه‌ای و برخی داروهایی که در سطح جهانی مجازند اما متأسفانه در ایران غیرمجاز به شمار می‌آیند و به صورت قاچاق وارد می‌شوند. این داروها به دلیل عدم نظارت وزارت بهداشت ممکن است با مشکلاتی همراه باشند.

آرزو رفعیی با تأکید بر اینکه استفاده از مکمل‌ها و گاه داروها در فرآیند لاغری در برخی موارد اجتناب‌ناپذیر است، افزود: افرادی که با سبک غذایی ناسالم دچار اضافه وزن شده‌اند و تمایلی به انجام عمل‌های جراحی لاغری ندارند، گاه در شرایطی قرار می‌گیرند که وزن زیاد آن‌ها، به جز ایجاد بیماری‌های مختلف، مانع از انجام ورزش‌های مؤثر برای کاهش وزن می‌شود. این افراد همچنین ممکن است نتوانند به رژیم‌های لاغری منظم که مستلزم انضباط‌های طولانی‌مدت است پایبند بمانند و در نتیجه، چاره‌ای جز استفاده از داروهای لاغری و مکمل‌ها ندارند تا مثلاً در طی دو ماه مقداری از وزن خود را کم کنند و انگیزه‌ای برای تغییر سبک زندگی و انجام ورزش‌های مناسب پیدا کنند.

** استفاده از مکمل‌ها در فرآیند لاغری هم نیازمند توجه به ویژگی های جسمی افراد است

رفیعی ادامه داد: حتی کاهش وزن‌های کم نیز گاه نیاز به مصرف مکمل‌ها دارد. افرادی که وعده‌های غذایی‌شان را به‌طور سالم تنظیم می‌کنند نیز ممکن است نیاز به استفاده از مکمل‌ها داشته باشند، به‌ویژه مکمل‌هایی مانند فیبر که به صورت پودر در بازار موجود است، زیرا خوردن حجم زیادی از فیبر گیاهی مانند هویج و کلم برای برخی افراد به دلیل شرایط بدن‌شان ممکن نیست. همچنین، کاهش وزن نیاز به مصرف مقدار کافی پروتئین دارد و اگر این پروتئین به دلیل رژیم غذایی محدود باشد، نه تنها روند کاهش وزن طولانی‌تر می‌شود، بلکه ممکن است باعث افتادگی پوست نیز گردد. به همین دلیل، بهتر است برای دستیابی به نتیجه بهتر از مکمل‌ها استفاده شود. البته توصیه به مصرف مکمل‌ها نیز نیازمند بررسی‌های پزشکی است، زیرا مصرف زیاد پروتئین ممکن است باعث افزایش آنزیم‌های کبدی یا رسوب در کلیه‌ها شود.

این مربی بدنسازی با اشاره به مسئولیت اخلاقی مربیان در آگاه‌سازی شاگردان درباره عوارض مصرف قرص‌های لاغری گفت: استفاده از ‏محرک‌های لاغری به منظور افزایش گردش خون و کاهش اشتها انجام می‌شود، اما همین داروهای مجاز هم به دلیل داشتن کافئین ‏بالا برای افرادی که مثل آن‌ها دیابت نوع دو دارند یا حساسیت به کافئین یا استرس دارند، مناسب نیستند. به همین دلیل، مربیان ‏باید با آگاهی از پیشینه بیماری‌ها شاگردان خود، تصمیمات مناسبی در توصیه به مصرف انواع مکمل‌ها و داروهای لاغری ‏بگیرند‎.‎

در نهایت، او افزود: ایده‌آل‌ترین راه برای لاغری، رعایت سبک زندگی سالم و ورزش است که با استفاده از محرک‌های سالم همچون مکمل‌ها و برخی چربی‌سوزها، این مسیر را آسان‌تر و هموارتر می‌کند. البته باید توجه کرد که محرک‌های مجاز باید با توجه به بدن مصرف‌کننده، سابقه بیماری‌ها، سن و سال و میزان تحرک انتخاب شوند.

در پایان باید گفت نقش اثر استفاده از داروهای لاغری از طریق مشاوره‌ها غیر پزشکی و تأثیر آن بر اختلالات تغذیه‌ای ‏از پرسش‌های ‏فراوان و بی‌پاسخی است که ذهن اکثر افراد را به خود مشغول می دارد از این رو با توجه به این‌که استفاده از مکمل‌ها و گاه داروها در فرآیند لاغری در برخی موارد اجتناب‌ناپذیر است، بهتر است که قبل از استفاده از این داروها، ابتدا یک رژیم غذایی سالم و ورزش منظم را رعایت کنید چرا که همیشه نزدیک ترین راه آسان ترین راه نیست!