تکاپو برای رفع عطش آبی فارس ، شیراز-فارس آگاه-فارس یکی از استان‌های پُرتنش آبی کشور است که امسال یکی از گرم‌ترین تابستان‌های خود را سپری می‌کند به گونه‌ای که مردم در مناطق مختلف این استان مجبورند روزهای طاقت‌فرسا را ساعت‌ها با بی‌آبی بگذرانند.

به گزارش خبرنگار فارس آگاه، تأمین آب و آبرسانی به ویژه در مناطق روستایی و محروم کشور، افزون بر فراهم کردن شرایط برای دسترسی به آب سالم و ایجاد زیرساخت‌های جدید، می‌تواند نقش مهمی در محرومیت‌زدایی از این مناطق ایفا کند.

رویکرد دولت سیزدهم در تأمین آب شهرها و روستاها

اگرچه آبرسانی به شهرها و روستاها در دولت‌های مختلف به عنوان دغدغه‌ای مهم مطرح بوده اما با روی کارآمدن دولت سیزدهم این موضوع بیش از پیش مورد توجه قرار گرفت به طوری که در طول ۲سال‌ گذشته اقدامات قابل توجهی برای توسعه زیرساخت‌ها در این حوزه انجام شد.

۲۱خردادماه ۱۴۰۲ نیز جلسه بررسی ۲۴۰ طرح‌های اولویت‌دار و اضطراری وزارت نیرو با حضور معاون اول رییس جمهور برگزار و تصمیمات لازم برای رفع موانع اجرایی آنها اتخاذ شد.

معاون اول رییس جمهور در این نشست رصد مستمر وضعیت شهرها و استان های دارای تنش آبی شدید و پیش بینی اقدامات لازم برای رفع مشکلات احتمالی را ضروری دانست و از وزارت نیرو و سازمان برنامه و بودجه خواست با توجه به شروع فصل تابستان در راستای تامین منابع مالی و سرعت بخشی به اجرای طرح های اضطراری بیش از پیش بکوشند.

در این جلسه که وزیر نیرو و نمایندگان دستگاه های اجرایی ذیربط نیز حضور داشتند، گزارشی از روند اجرای ۲۴۰ طرح و پروژه اولویت‌دار وزارت نیرو شامل ۵۲ طرح در حوزه سد، ۲۸ طرح در بخش شبکه آبیاری و زهکشی، ۱۰۰ طرح آبرسانی شهری، یک طرح آبرسانی به ۱۰ هزار روستا و ۵۹ طرح در بخش فاضلاب ارایه شد.

رفع تنش آبی سه هزار روستا در کشور

این پروژه ها با شتاب زیادی در حال اجرا هستند به گونه‌ای که‌ آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی رییس جمهور در سفر اخیر خود به کرمان و در آیین افتتاح آبرسانی به بم و بروات گفت: تنش آبی سه هزار روستا در کشور حل شده و تا آخر دولت باید مشکل آب سایر روستاها نیز رفع شود.

بر اساس آخرین گزارش‌ها، ۲۴ استان کشور هنوز با تنش آبی روبرو هستند و استان‌های اصفهان، خوزستان، همدان، کرمان، سیستان ‌و بلوچستان، خراسان‌رضوی، هرمزگان و یزد در معرض بیشترین تنش آبی در کشور قرار دارند. استان فارس نیز از جمله استان‌هایی است که برخی از شهرها و روستاهایش به دلیل خشکسالی در سال‌های اخیر با مشکل تنش آبی دست و پنجه نرم می‌کنند.

۲۵درصد جمعیت فارس دچار تنش‌آبی

به گفته مسئولان در حال حاضر ۲۰ شهر و ۴۰۰ روستای فارس در آستانه تنش آبی قرار دارند که این شهرها و روستاها شامل ۲۵ درصد از جمعیت استان می‌شوند.

این در حالیست که سال ۱۴۰۱، حدود ۳۶ درصد جمعیت استان درگیر تنش آبی بودند.

در استان فارس تاکنون ۲۳ هزار کیلومتر خطوط انتقال و شبکه توزیع در مناطق مختلف اجرا شده، چهار تصفیه خانه آب در مدار است و یک تصفیه‌خانه دیگر در دست اجراست که این منابع آبی در مجموع جمعیت بیش از سه میلیونی روستایی را تحت پوشش قرار می‌دهند. این اقدامات باعث شده که تنش آبی در برخی از مناطق استان برطرف شود و این مناطق از نعمت آب آشامیدنی بهره‌مند شوند.

رفع تنش آبی در چهار شهر فارس

وزیر نیرو سه‌شنبه ۶ تیرماه ضمن بازدید از شهرستان‌های شرق فارس، نوید داد که تنش آبی در شهرهای داراب، فسا، زرین‌دشت و استهبان به زودی برطرف خواهد شد.

هنوز مدت زمان زیادی از این بازدید نگذشته بود که مدیرعامل آب و فاضلاب فارس اعلام کرد که‌ عملیات رفع تنش آبی این استان که ۲ سال زمان می‌برد، سه ماهه به سرانجام رسید و تنش آبی شهرهای شرق استان با یک اقدام جهادی پایان یافت.

به طور کلی در ابتدای دولت سیزدهم نزدیک به یک هزار روستای استان دچار بحران یا تنش‌آبی بودند که از سال گذشته عملیات آبرسانی به ۳۷۰ روستا آغاز شده که گفته می‌شود این پروژه‌ بیش از ۷۰ درصد پیشرفت فیزیکی داشته است.

با این حال هنوز هم مناطقی در استان فارس وجود دارد که با مشکل کم‌آبی دست و پنجه نرم می کنند.

به عنوان مثال قطعی‌های مکرر آب در شهر شیراز همزمان با آغاز فصل گرما مردم را با مشکلات بسیاری روبه رو کرده است. این قطعی‌ها موجب کلافگی شهروندان شده و نگرانی آنها برای جیره‌بندی آب را دوچندان کرده است؛ قطعی‌هایی که مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب شیراز آن را به دلیل بروز حوادث موقتی می‌داند و معتقد است عدم ایجاد زیرساخت‌های لازم، کاهش بارندگی و عدم مدیریت مصرف از مهمترین عللی است که بر میزان مصرف آب در استان فارس و شهر شیراز اثرگذار بوده است.

قطعی‌های مکرر آب در شیراز

بهمن بهروزی در گفت‌وگو با فارس آگاه افزود: مشکل قطعی و افت فشار آب در برخی مناطق شیراز که طی روزهای اخیر رخ داده مقطعی بوده و به دلیل بروز حوادثی غیرمنتظره مانند شکستگی لوله خطوط آبرسانی اتفاق افتاده است.

به گفته بهروزی تابستان امسال، آب در شیراز جیره‌بندی نخواهد شد با این حال نیار است در مصرف آب صرفه‌جویی شود.

او در ادامه گفت: بهینه‌سازی مصرف آب می‌تواند کمک شایانی به جلوگیری از قطعی یا کاهش فشار آب آن هم در آستانه تابستان و افزایش دما کند.

مشکل قطعی و افت فشار آب در سایر شهرها و روستاهای استان

افزون بر شیراز، سایر شهرها و روستاهای استان فارس نیز با مشکل افت فشار یا قطعی آب مواجه هستند. به عنوان مثال روستای منج شهرستان بوانات یکی از مناطقی است که از مشکل کم‌آبی رنج می‌برد.

یکی از مهمترین اتفاقاتی که در تأمین آب شهرهای فارس رخ داده اتمام ذخیره سد رودبال است؛ آب این سد در حدود ۶۰۰ لیتر بر ثانیه برای شهرهای فسا، داراب، زرین‌دشت، خسویه و ۲۰ روستا در این مسیر استفاده می‌شد اما به علت کاهش میزان بارندگی در حوزه آبخیز در حال حاضر ذخیره آب این سد به انتها رسیده‌ و این مسئله می‌تواند مشکلات بسیاری را برای مردم این منطقه به دنبال داشته باشد. هرچند که وزارت نیرو با همکاری شرکت آب و فاضلاب فارس برنامه‌ریزی مدونی جهت کاهش اثرات این کسری آب تهیه کرده و تاکنون حدود ۲۲ حلقه چاه حفر و تجهیز شده‌ و تجهیز ۶ حلقه چاه هم در حال انجام است.

برخورداری فارس از هزار و ۲۸۰ حلقه چاه و ۱۲۰ دهنه چشمه

مدیر عامل شرکت آب و فاضلاب فارس در خصوص وضعیت تنش آبی در مناطق مختلف استان به خبرنگار فارس آگاه گفت: از چهار هزار و ۲۰۰ روستا و ۱۱۷ شهر بهره می‌برد که هزار و ۲۸۰ حلقه چاه و ۱۲۰ دهنه چشمه و چهار مورد آب سطحی سدهای موجود، آب مورد نیاز شهرها و روستاها را تأمین می‌کنند.

علی‌جان صادق‌پور معتقد است که تعداد این چاه‌ها ثابت نیست و در مقاطع مختلف تعداد آنها کاهش می‌یابد یا به تعداد آنها افزوده می‌شود و حتی احتمال دارد این چاه‌ها یا دیگر منابع آبی هر لحظه با مشکل مواجه شوند.

پیش‌بینی‌ برای آبرسانی به روستاها و شهرهای فارس

وی ادامه داد: تمام تلاش خود را برای آبرسانی به تمام مناطق استان فارس به کار گرفته‌ایم و جایی نیست که در آن خدمات آبرسانی انجام نشود؛ پیش‌بینی‌های لازم برای آبرسانی به روستاها و شهرهای فارس انجام شده و اگر با اتفاق یا حادثه غیرمنتظره از جمله تغییر در وضعیت آب‌های زیرزمینی هم روبه رو شویم سعی می‌کنیم سریعا وارد عمل شویم و اقدامات لازم را برای رسیدگی به این مشکل انجام دهیم.

صادق‌پور بیان کرد: البته نمی‌توانیم برای همه روستاها منبع جداگانه لحاظ کنیم چراکه این کار از نظر مالی هزینه بسیاری می‌طلبد. اما هر موقع احساس کنیم مردم این مناطق با مشکل مواجه هستند پروژه جدیدی را در این مناطق آغاز می‌کنیم.

وی یادآور شد: اخیراً تنش‌های آبی در شهرهای شرق فارس از جمله داراب، فسا، زرین‌دشت و استهبان برطرف شده و هم‌اکنون در حال انجام عملیات تکمیلی برای اطمینان بیشتر از تأمین آب این مناطق هستیم.

بهتر شدن وضعیت آب شرب در داراب

وی اضافه کرد: وضعیت آبرسانی به شهرستان داراب حتی از سال‌های قبل که تأمین آب این شهرستان از طریق سد انجام می‌شد بهتر شده است. در واقع آب این شهرستان از نظر کمیت و کیفیت بهتر از گذشته شده است.

صادق‌پور عنوان کرد: تأمین آب شرب در برخی از نقاط استان از محل چاه‌‎‏های مستقر در منطقه تأمین می‏‌شود که با هدف تقویت فشار و پایداری بیشتر آب مشترکان برحسب نیاز، نسبت به کف‌شکنی و تجهیز چاه‌ها اقدام می‌‎شود. در حال حاضر هم این امکان وجود دارد که برخی چاه‌ها در روستاها دچار کم‌آبی شوند که نیاز است عملیات کف‌شکنی برای این چاه‌ها اجرا شود.

وضعیت آب روستای منج شهرستان بوانات

وی در رابطه با وضعیت آب روستای منج شهرستان بوانات گفت: پروژه بزرگی در منطقه سروستان با ۲۲کیلومتر خط انتقال توسط بسیج سازندگی در حال اجرا است. این پروژه از ۲سال قبل شروع شده و به دلیل مشکلاتی به تعویق افتاده است و امیدواریم تا زمانی که پروژه اصلی تمام شود مشکل مردم این منطقه حل شود.

صادق‌پور عنوان کرد: البته مردم این منطقه مشکل حادی از نظر تأمین آب شرب ندارد. هرچند این منطقه دچار مشکل کم آبی شده است که تدابیری اتخاذ شده تا این مشکل کمتر از ۱۰ یا ۱۵ روز حل شود.

پروژه اضطراری آبرسانی به شهر فسا

وی ادامه داد: پروژه اضطراری آبرسانی به شهر فسا و عملیات انتقال خط اضافی با ۱۰ اکیپ انجام شد. البته مشکل آب شهر فسا حل شده اما قرار است یک خط انتقال نیز اضافه شود تا وضعیت بهتری از نظر آب شرب در این شهرستان ایجاد شود.

تکاپو برای رفع عطش آبی فارس

مدیر عامل شرکت آب و فاضلاب استان فارس اظهار کرد: همان‌گونه که گفتم تنش‌های آبی در جنت‌شهر، داراب، فسا، زرین‌دشت، بوانات و خرم‌بید تا حدود زیادی برطرف شده است و برای رفع مشکل کم‌آبی در برخی مناطق هم در حال پیگیری هستیم تا بتوانیم این مشکلات را در اسرع وقت حل کنیم.

ضرورت تأمین نیاز آبی در استان فارس

با توجه به افزایش جمعیت و چشم‌انداز آینده فارس، تأمین نیاز آبی در این استان بیش از پیش احساس می‌شود. در حال حاضر نحوه استفاده از منابع آب در استان فارس با مشکل مواجه است و باید با کار مطالعاتی و کارشناسی برای حل معضل کم آبی در جای جای این استان پهناور چاره‌اندیشی شود.