به گزارش خبرنگار اقتصادی فارس آگاه  به نقل از ایرنا ، گوشت قرمز یکی از اقلام مهم در سبد محصولات پروتئینی خانوارهای ایرانی به شمار می رود که در این میان گوشت گوسفندی، گاو و گوساله بیشترین سهم را دارد، اما کاهش تولید این محصول در سال های گذشته به دلیل خشکسالی های پی در پی سبب شده بود تا حدود ۱۰ درصد از نیاز بازار از محل واردات تامین شود.

البته در سال گذشته و با رشد جمعیت دام سبک و سنگین، تولید گوشت قرمز در ایران به حدود ۹۰۰ هزار تن رسید و همین امر موجب کاهش واردات این محصول شد؛ از این رو دولت قصد دارد در راستای کاهش وابستگی به واردات، خودکفایی در تولید گوشت قرمز را در سال جاری و سال های آینده تداوم بخشد.

ایران در رتبه چهارم تولید دام سبک

طبق آخرین آمار سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) چین با تولید ۲۵۳ میلیون تن، آمریکا با تولید ۱۴۵ میلیون تن، برزیل با تولید ۸۷ میلیون تن و هند با تولید ۳۳ میلیون تن در رتبه های اول تا چهارم برترین تولیدکنندگان گوشت در جهان قرار دارند.

در این میان و در حوزه تولید دام سبک گوسفندی، کشورهای چین با ۱۷۵ میلیون راس دام سبک، هند با ۷۵ میلیون راس، استرالیا با ۶۵ میلیون راس و ایران با ۵۰ میلیون راس دام رتبه های اول تا چهارم قرار دارند.

نگاهی با این آمارها نشان می دهد که ایران از منظر تولید دام سبک اختلاف تولید را با استرالیا دارد که نشان دهنده ظرفیت ایران در تولید دام سبک است اما نکته اینجاست که استرالیا با وجود اینکه آمار تولید دام سبک آن نزدیک به ایران است اما بیشترین تولید و ارزش افزوده صادراتی را از این محل دارد به طوری که سالانه حدود ۲ میلیون راس دام سبک را به کشورهای هدف صادر می کند اما ایران برای تامین بازار داخلی خود ناگزیر به واردات است.

واردات ۱۰۰ هزار تن گوشت قرمز در سال گذشته

آمار رسمی وزارت جهادکشاورزی نشان می‌دهد که در سال ۱۴۰۳ حدود ۱۰۰ تن گوشت قرمز وارد کشور شد که در سال ۱۴۰۴ قرار است این میزان ۷۰ هزار تن برسد؛ این تصمیم با هدف حمایت از تولیدکنندگان داخلی به جای تخصیص ارز به واردات صورت گرفته است و وزارت جهادکشاورزی قصد دارد از طریق برنامه های حمایتی، از دامداران محلی برای تولید بیشتر حمایت کند تا وابستگی به واردات گوشت نیز کاهش یابد.

البته باید توجه داشت از آنجا که کاهش واردات گوشت قرمز بر بازار مصرف تاثیرگذار است، باید برنامه های جایگزین برای تامین بازار و نیز نهاده های موردنیاز تولید در دستور کار باشد.

رشد ۱۸ درصدی عرضه گوشت قرمز در کشتارگاه‌های رسمی

بر اساس نتایج طرح آمارگیری کشتار دام در فروردین ۱۴۰۴، وزن گوشت قرمز عرضه‌شده در کشتارگاه‌های رسمی کشور به ۳۴.۷۵۴ تن رسید. این مقدار نسبت به فروردین ۱۴۰۳ افزایش ۱۸ درصدی را نشان می‌دهد که سهم گوشت گاو و گوساله با ۲۰.۸۳۳ تن (۵۹.۹۴ درصد) بیشترین حجم را در این حوزه داشته است. پس از آن گوشت گوسفند و بره با ۱۱.۳۲۹ تن (۳۲.۶ درصد)، بز و بزغاله با ۱.۷۸۷ تن (۵.۱۴ درصد) و سایر دام‌ها با ۸۰۵ تن (۲.۳ درصد) قرار گرفتند.

مقایسه آمار فروردین ۱۴۰۴ با ماه مشابه سال قبل حاکی از رشد ۲۴ درصدی تولید گوشت گاو و گوساله، افزایش ۳۳ درصدی گاومیش و کاهش ۲۰ درصدی شتر است. با این حال عرضه گوشت قرمز نسبت به اسفند ۱۴۰۳ حدود ۱۶ درصد کاهش یافته است که بخشی از آن به دلیل تعطیلی های نوروزی باز می گردد که کشتارگاه ها یا تعطیل بودند و یا با کمترین ظرفیت کار می کردند البته بخشی از کشتار دام سبک در خارج از کشتارگاه‌های رسمی انجام می‌شود که در این آمارگیری لحاظ نشده است.

ثبات نسبی قیمت‌ها در بازار گوشت قرمز

براساس گزارش مرکز آمار ایران شاخص قیمت تولیدکننده محصولات گاوداری‌ های صنعتی در فروردین ماه ۱۴۰۴، تغییرات میانگین شاخص قیمت تولیدکننده محصولات گاوداریهای صنعتی در داخل کشور در دوازده ماه منتهی به این ماه نسبت به دوره مشابه در سال قبل به ۱۵.۹ درصد رسید که نسبت به همین اطلاع در ماه قبل (۱۶.۶ درصد)، ۰.۷ واحد درصد کاهش نشان می‌ دهد.

این کاهش بیانگر آن است که تولید گوشت قرمز گاو و گوساله در ماههای پیش رو جهش قیمتی چندانی نخواهد داشت و بازار آن از ثبات نسبی برخوردار خواهد بود.

جزئیات برنامه دولت برای قطع وابستگی بازار گوشت قرمز به واردات

رشد تولید دام سبک و سنگین در دامداری ها و دامپروری های کشور سبب شده تا وزیر جهادکشاورزی از برنامه این وزارتخانه برای به صفر رسیدن واردات گوشت قرمز تا پایان دولت رونمایی کند.

به گفته غلامرضا نوری قزلجه برنامه وزارت جهادکشاورزی در مرحله نخست حمایت از تولید داخلی برای تنظیم بازار است بنابراین با تفاهمی که با دامداری ها صورت گرفته مقرر شده که محصول تنظیم بازاری از داخل تامین شود و در مقابل واردات کاهش یابد.

وی گفته است: در سال‌های گذشته تا حدودی نگاه‌ها از سمت دام کوچک و دام روستایی برداشته شده بود و به آن توجه کمتری می‌شد، برای مثال در این بخش صدور مجوز متوقف و از امکانات و فرصت‌هایی حوزه نهاده کمتر استفاده می‌شد؛ یکی از عواملی که اکنون وارد کننده ۲۰ درصد از نیاز کشور هستیم، ناشی از همین کم‌توجهی به تولید داخل است.

وزیر جهادکشاورزی تاکید کرد: برنامه‌های خودکفایی کشور علاوه بر افزایش تولید گوشت، به کشاورزان و دامداران در واحدهای کوچک روستایی کمک می‌کند تا بتوانند فعالیت خود را بهره‌ور کرده و با استفاده از امکانات بیشتر، علم و فن و نهاده‌ها را بیش از گذشته به فعالیت خود تزریق کنند؛ تا علاوه بر تامین منافع ملی، از خروج ارز جلوگیری شود.

خرید گوشت گوساله منجمد برای حمایت از دامداران

در این رابطه محسن سلامی مدیرعامل شرکت پشتیبانی امور دام کشور در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اعلام کرد: دولت به تازگی برای حمایت از دامداران و دامپروران اقدام به خرید حمایتی گوشت قرمز کرده که البته بخشی از این اقدام برای تامین بازار داخلی است.

وی اظهار داشت: نرخ خرید حمایتی هر کیلو گوشت گوساله منجمد بسته بندی پنج تکه از تولیدکنندگان برای سال جاری ۴۶۰ هزار تومان تصویب شده که میزان خرید حمایتی در هر استان به تشخیص معاونت امور دام وزارت جهاد کشاورزی خواهد بود.

افزایش ۶۲ میلیونی جمعیت دام سبک

منصور پوریان رئیس شورای تامین دام کشور در گفت‌ و گو با خبرنگار اقتصادی ایرنا درباره حذف ارز و به صفر رساندن واردات تا ۳ سال آینده گفت: با وجود خشکسالی های پی در پی هدف گذاری خودکفایی کامل در تولید گوشت قرمز ظرف مدت ۳ سال آینده در صورت تقویت تولید دام سبک و سنگین محقق خواهد شد که این امر تامین نهاده های دامی را می طلبد.

وی اظهار داشت: چند سال است که کشور در شرایط خشکسالی قرار دارد اما با این وجود جمعیت دامی ما افزایش خوبی داشته است که نشان دهنده توان و ظرفیت بالای تولید در کشور است زیرا ایران با علوفه خشک گوشت قرمز تولید می کند که کار دشواری است اما بیشتر کشورها به ویژه کشورهای آسیای میانه و مغولستان خوراک دام خود را از منابع طبیعی تامین می کنند موردی که سالهاست کشور ما از آن بی بهره است.

وی تصریح کرد: طبق آمارها اکنون ۶۲ میلیون راس جمعیت دامی سبک داریم که تمامی این جمعیت مناسب کشتار نیست زیرا بخشی از این دام در حدود ۳۸ میلیون راس ماده و مولد هستند.

پوریان با بیان اینکه دام های کشتاری اکنون از وضعیت مناسبی برخوردار است، جمعیت دام سنگین را بالغ بر ۹ میلیون راس گاو و گوساله دانست و افزود: ۳۵۰ هزار راس گوساله گوشتی آماده کشتار است که در پی خرید حمایتی دولت انتظار می رود حدود ۵۰ هزار راس دام سنگین از گردانه تولید خارج شود.

وی وضعیت عرضه دام در کشور را مناسب دانست و اضافه کرد: اکنون کشور با کاهش تقاضا و افزایش عرضه گوشت روبرو است بنابراین قیمت دام زنده گوسفندی درب واحدهای تولیدی بین ۲۸۵ تا ۳۰۰ هزار تومان و در تهران حدود ۳۱۰ هزار تومان است و هر کیلوگرم گوساله نیز بین ۱۸۵ تا ۲۰۵ هزار تومان معامله می شود.

رئیس شورای تامین دام با بیان اینکه ایران ظرفیت تامین گوشت مورد نیاز ۵۰۰ میلیون نفر را دارد، گفت: به طور حتم باید برای دستیابی به خودکفایی در تولید گوشت قرمز طی مدت ۳ سال آینده شرایط تامین نهاده های دامی مدت دار و تولید قراردادی اجرایی شود که این امر مستلزم حمایت های اصولی دولتی است.

پوریان تاکید کرد که موفقیت این برنامه‌ منوط به تامین پایدار منابع مالی، مدیریت قیمت‌ ها و جلوگیری از خروج دام‌ های مولد از چرخه تولید است.