علی بیت اللهی روز دوشنبه در گفت و گو با خبرنگار اقتصادی ایرنا درباره ساخت پناهگاه یا اتاق‌های امن برای در امان ماندن مردم و شهروندان از مخاطرات ناشی از جنگ اظهار داشت: مطالبه ما این است که نهادی در کشور به عنوان متولی این مهم در نظر گرفته شود تا بتوانیم همه ساله از آن بیلان کار بخواهیم، در غیر این صورت پس از فروکش کردن هیجانات جنگ، همه چیز به فراموشی سپرده می شود.

وی افزود: در شرایط فعلی که فرصت چندانی برای ساخت پناهگاه وجود ندارد، بهترین اقدام شناسایی سازه‌های مناسب و مکان‌های امن است که بتوان به صورت مقطعی از آنها استفاده کرد.

بیت‌اللهی یادآور شد: در زمان جنگ تحمیلی هشت ساله، ساختمان‌هایی به همین منظور در سطح شهرها شناسایی و با نصب پلاکارد روی آنها، به عنوان پناهگاه به مردم معرفی شده بود؛ مکان‌هایی که ممکن است مالکیت عمومی یا خصوصی داشته باشد.

آیا مدارس، مساجد و ایستگاه‌های مترو، اماکن امن تلقی می‌شود؟

عضو هیات علمی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی تاکید کرد: در این زمینه باید بین پناهگاه با اماکنی همچون مدارس یا مساجد فرق قائل شویم، چرا که پناهگاه ساختمانی است که در برابر انفجار و ترکش‌های آن مقاوم است، اما از مساجد یا مدارس در نهایت می‌توان به عنوان مکانی برای اسکان موقت افراد استفاده کرد و به هیچ عنوان الزامات پناهگاهی را ندارد.

وی ادامه‌داد: این مساله به‌ویژه در تهران که بسیاری مدارس آن سازه‌های قدیمی داشته یا سیستم ستون و سازه‌ای مساجد آن چندان مستحکم نیست، اهمیت بیشتری می‌یابد و به‌هیچ عنوان نباید به آنها به عنوان اماکنی امن و سرپناه نگاه شود. به‌خصوص اینکه در شرایط جنگی، پراکنده بودن افراد بهتر از تجمع آنان در اماکن ناامن است.

بیت‌اللهی همچنین به مطرح شدن ایستگاه‌های مترو به عنوان پناهگاه اشاره کرد و اظهار داشت: با توجه به شرایطی که ایستگاه‌های مترو دارد، نبود زیرساخت‌های ضروری از جمله سرویس‌های بهداشتی، خواب و اسکان افراد در آنها سبب می شود تا در شرایط اضطراری با بحران‌ها و مشکلات اجتماعی و حاشیه‌ای بیشتری مواجه شویم.

وی گفت: گرچه برخی ایستگاه‌های مترو به دلیل عمق مناسبی که دارند، از نظر سازه‌ای به عنوان مکانی برای پناه یافتن افراد مناسب هستند، اما از نظر شرایط اسکان چنین استعدادی ندارند؛ زیرا به این منظور ساخته نشده‌اند.

این مقام مسئول با بیان اینکه در این زمینه غفلت‌هایی از گذشته داشته‌ایم، خاطرنشان‌کرد: اگر چنین اماکنی شناسایی و آماده می شد، نیازی به خروج مردم از شهرها نبود.

وی تاکید کرد:‌ در شرایط فعلی، باید شناسایی سازه‌های مستعد به عنوان پناهگاه در دستور کار ویژه قرار گیرد و پس از آن با تمهیدات ویژه‌ای نظیر سرویس‌های بهداشتی و مکان خواب افراد، احتمال بروز درگیری و نزاع افراد و سایر برخوردهایی که در شرایط جنگی غیرقابل اجتناب است را به حداقل برسانیم.

ساخت دوراندیشانه ایستگاه‌های مترو در پایتخت روسیه

عضو هیات علمی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی با اشاره به سابقه زندگی و حضور خود در مسکو، به ایستگاه‌های مترو این شهر اشاره کرد که با تفکری دوراندیشانه ساخته شده و اظهار داشت: ایستگاه‌های متروی این شهر همگی در عمق بیش از ۵۰ متری از سطح زمین ساخته شده و علاوه بر آن، در برخی محوطه‌ها شهرک‌های زیرزمینی به همراه انبارهای مواد غذایی احداث شده که قابلیت اسکان افراد به مدت چند ماه را دارد.

وی اضافه‌کرد: همچنین در سوئیس که آرام‌ترین کشور جهان محسوب می‌شود، به‌ازای هر ۱۰۰ نفر انسان، ظرفیتی به استعداد ۱۳۰ نفر پناهگاه عمومی احداث شده که در نقاط مختلف این کشور پراکنده شده است.

بیت‌اللهی تاکید کرد: ضرورت وجود چنین اماکنی از زمان تجاوز صدام ملعون احساس شده است و امروز باید به صورت ویژه و به‌فوریت در دستور کار قرار گیرد؛ اما مهمترین مساله این است که همه جوانب کار برای دوری از مسائل حاشیه‌ای باید در آن سنجیده شود چرا که نمی‌خواهیم اسیر مشکلات بزرگتر بعدی شویم.

وی خاطرنشان‌کرد: در این زمینه شهرداری‌ها با اطلاعاتی که از اماکن سطح شهر دارند، می‌توانند به سرعت وارد عمل شوند و این نقاط را شناسایی کنند.

عضو هیات علمی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی یادآور شد: با فرهنگ بالایی که از سوی مردم در جنگ تحمیلی ۱۲ روزه شاهد بودیم و به‌ویژه در شمال کشورمان افراد درب خانه‌های خود را به روی جنگ‌زدگان باز کرده بودند، می‌توان مطمئن بود که به‌محض اعلام شناسایی چنین اماکنی، خود مالکان داوطلب شوند و با آغوش باز ملک خود را در اختیار قرار دهند.

ساخت اماکن امن و پناهگاه‌ها، نه فقط در زمان بروز حوادث انسان‌ساز همچون جنگ، بلکه در شرایط طبیعی کشورمان که منطقه‌ای لرزه‌خیز محسوب شده و طی سال‌های گذشته همواره مسئولان امر امکان وقوع زلزله را در شهری همچون تهران و دیگر مناطق بارها و بارها هشدار داده‌اند، امری واجب و لازم است. موضوعی که گرچه طی سال‌های گذشته در ادوار مختلف بارها و بارها مورد تاکید قرار گرفت، اما هیچ‌گاه رنگ و بوی اجرایی به خود نگرفته و در گذر ایام به فراموشی سپرده شد