تملک، بزرگ‌ترین مشکل بر سر راه اجرای پروژه‌های عمرانی شهر است ، به گزارش جلال‌الدین عرفانی – خبرنگار فارس آگاه، نخستین کنگره ملی نگهداری و تعمیرات ابنیه و تأسیسات شهری با حضور مسئولان ملی و محلی، آذرماه به میزبانی شهرداری شیراز برگزار می‌شود.

معاون فنی و عمرانی شهرداری شیراز در نشست خبری مربوط به این کنگره، با اشاره به ضرورت برگزاری آن به‌دلیل نیاز اجتناب‌ناپذیر شهرها به نظام نگهداری و تعمیرات، گفت: برگزاری کنگره ملی تعمیر و نگهداری، حاصل نیازسنجی و خلأیی است که سال‌ها در حوزه حفظ سرمایه‌های شهری وجود داشته است. متأسفانه اغلب پس از ساخت و بهره‌برداری از پروژه‌ها، موضوع تعمیر و نگهداری فراموش می‌شود. از همین رو، نخستین کنگره تعمیر و نگهداری ۱۲ و ۱۳ آذرماه به میزبانی شهرداری شیراز و با همکاری شهرداری کلان‌شهرها، استانداری فارس، اعضای شوراهای اسلامی شهر، جمعی از استادان دانشگاه‌های کشور، اعضای نظام مهندسی و دیگر متخصصان از سراسر کشور برگزار می‌شود.

محمد امین ادامه داد: با توجه به اینکه این کنگره ماهیتی اجرایی و علمی دارد، تمامی مجوزهای لازم از جمله مجوز وزارت علوم، تحقیقات و فناوری دریافت شده است و کد مخصوص هم گرفته‌ایم. همچنین مجوزهای پایگاه استنادی جهان اسلام، سامانه SID و سایر مجوزهای علمی اخذ و پوستر کنگره نیز منتشر شده است.

وی با اشاره به اهمیت نگهداری ابنیه و تأسیسات شهری و مزایای آن افزود: این اقدامات، علاوه بر کاهش هزینه‌های تعمیرات اساسی، موجب پایین آمدن ریسک کاری، کاهش هزینه‌های شهری، افزایش طول عمر پروژه‌ها، ارتقای بهره‌وری و بهبود کیفیت زیست شهری می‌شود.

امین با اشاره به ۱۰ هدف این کنگره از جمله کارآمدی سرمایه‌های شهری، افزایش دانش روز، ارتقای سطح دانش متولیان شهر، تبادل نظر و هم‌افزایی، ترویج فرهنگ نگهداری، رشد جایگاه تعمیرات و بهبود بهره‌وری پروژه‌های شهری، گفت: کنگره در قالب محورهای عمومی و تخصصی برگزار می‌شود. محورهای عمومی شامل عمران، شهرسازی، معماری، مهندسی برق و مکانیک و غیره است و محورهای تخصصی شامل تاب‌آوری، نظام نگهداری و تعمیرات (نت) پیشگیرانه خواهد بود.

او افزود: چندین پنل فنی نیز در این کنگره برگزار می‌شود؛ از جمله مقاومت سازه، نگهداری و تعمیر ابنیه فنی، تعمیر و نگهداری تأسیسات شهری و کنترل و پایش تأسیسات، همراه با سخنرانی‌های علمی و تخصصی.

امین با اشاره به راه‌اندازی دبیرخانه کنگره با حضور ۲۱ استاد دانشگاه از حدود یک‌ونیم ماه قبل و پذیرش مقالات علمی تا ۳۰ آبان گفت: شهرداری شیراز در حوزه نگهداری و مقاوم‌سازی نیز اقدامات قابل توجهی انجام داده است. به‌عنوان نمونه، در پروژه پل شهیدان غلامی در تقاطع باهنر – رحمت، یکی از پیچیده‌ترین فناوری‌ها در مقاوم‌سازی پل به‌کار گرفته شده است. با وجود اجرای عملیات از بیش از یک‌سال پیش، این پروژه به‌گونه‌ای طراحی شده که کمترین اختلال ترافیکی را دارد و از ۱۶ حرکت تقاطع، تنها ۲ مسیر متوقف است.

معاون عمرانی شهرداری شیراز افزود: نمونه دیگر، پل شاهد است که پس از ۱۵ سال نیاز به بازسازی پیدا کرد و با اقدامی شجاعانه تخریب و در حال بازسازی است.

او درباره ساختمان‌های شهرداری نیز گفت: به‌دلیل نوع فعالیت ایستگاه‌های آتش‌نشانی، به‌ویژه در شرایط بحرانی، پنج ساختمان از مدار خارج‌شده شهرداری بهسازی و بازسازی شدند و در کنار آن، هشت ایستگاه آتش‌نشانی نیز بازطراحی و مقاوم‌سازی شده‌اند. امروز شهرداری شیراز در زمینه تعمیر و نگهداری ابنیه و تأسیسات، در کشور سرآمد است و بسیاری از شهرداری‌ها از تجارب ما مشاوره می‌گیرند.

امین در مورد پیش‌بینی عمر ابنیه شهری توضیح داد: عمر تونل‌ها حدود ۲۰۰ سال، پل‌ها و تقاطع‌ها یک‌صد سال و ساختمان‌های خدماتی و شهری ۵۰ سال برآورد شده است. اما دوام آن‌ها به نگهداری مداوم وابسته است. در مورد آسفالت نیز عمر استاندارد ۱۵ سال است، ولی در واقع کمتر است. هنوز مقوله تعمیر و نگهداری، چراغ خاموش پیش می‌رود و یکی از اهداف این کنگره، روشن کردن چراغ این حوزه است.

وی افزود: سالانه هزینه‌های زیادی در بودجه‌های عمرانی صرف می‌شود، اما همچنان شاهد بروز مشکلات هستیم. به دنبال آن هستیم که در بودجه‌های شهری، ردیفی ثابت برای حوزه تعمیر و نگهداری اختصاص یابد.

امین با اشاره به ناقص اجرا شدن برخی پروژه‌های شهری از گذشته، مانند تقاطع شهیدان یغمور و عدالت، گفت: باید علت این ضعف بررسی شود. بیشترین دلیل نیمه‌تمام ماندن پروژه‌ها، موضوع تملک و هزینه‌های سنگین آن است. بخشی از مشکل نیز به ضعف قوانین کشور، به‌ویژه قانون تملک املاک در مسیر پروژه‌های شهری برمی‌گردد. این روند بسیار دشوار، زمان‌بر و پرهزینه است و امروز تملک، بزرگ‌ترین مانع اجرای پروژه‌های عمرانی محسوب می‌شود.

او ادامه داد: در اجرای پروژه‌ها، تا ۴۰ درصد از هزینه‌ها به‌صورت نقد پرداخت می‌شود و مابقی با تهاتر تأمین می‌گردد؛ اما در تملک، پرداخت باید کاملاً نقدی باشد، درحالی‌که چنین نقدینگی در دسترس نیست. حتی در صورت اجرای تملک قهری، پرداخت نقدی الزامی است و این مشکل در همه دوره‌های شهرداری وجود داشته و همچنان ادامه دارد.

معاون شهردار شیراز در پایان گفت: مطابق دستورالعمل پدافند غیرعامل کشور پس از جنگ ۱۲ روزه، مقرر شده تمامی سازه‌های عمومی شهری مانند پارکینگ‌ها و ساختمان‌های مدیریت شهری دارای پناهگاه باشند. در طراحی آن نیز نوع حمله احتمالی پیش‌بینی می‌شود. تونل ملل نیز خود یک سازه پدافند غیرعامل محسوب می‌شود.