به گزارش فرنگیس شنتیا خبرنگار فارس آگاه، تیره روزی و تحقیر شدگی  پیر پسر اوکتای براهنی ، کپی رنگ و رو رفته ای از جهان منجمد و بی کنش ایاز ، مولود بخت برگشته ی رضا براهنی است و دیگر هیچ . روزگار دوزخی آقای ایاز ، کتابی که در دهه چهل سانسور شد و همین مهر ممنوعه بودن میل به خواندش را تا به امروز صد چندان کرد . سرنوشتی که این بار برای فرزند او تکرار شد اما نه در مواجهه با اثری قابل اعتنا و فاخر بلکه به مدد هیاهویی که پشت سر یک فیلم طولانی ۱۹۰ دقیقه ای به راه افتاد .

«پیر پسر» را گر قرار باشد فارغ از هیاهوی مرده بادها و زنده بادها و به دور از سیاه بازی های سیاسی و جناحی ارزیابی کنیم  ، شانس بزرگش را در تصرف گیشه تنها از یک معرکه گیری تصاحب کرده است ؛ جار و جنجال های دو طیف تندرو وجماعت روشنفکرنمای هیجان زده که چرخش  قلمش دست خودش نیست و می نویسد فقط تا بلکه با ساز مخالف خوش رقصی کرده باشد . حتی اگر شده به بهای جوسازی ها  و متوسل شدن به استراتژی فریب افکار عمومی و قالب کردن یک محصول پراز عیب و ایراد فرهنگی به نام پیر پسر .

زمزمه های پایین کشیدن فیلم پیرپسر به کارگردانی اوکتای براهنی از سر در سینماها با توجه به سابقه ای که دلواپسان در این راه از خود به جا گذاشته اند ، بزرگترین برگ برنده برای فیلمی  شد که در یک وضعیت عادی محال بود بتواند این حجم مخاطب را برای خود دست و پا کند .اما از آن جا که تندروی ها حکم می کند که  همیشه یک پای خودسرها و آتش به اختیارها در کفش فرهنگ  فرو رفته باشد ، این بار هم قرعه فال به نام پیر پسر زده شد ، غافل  از آن که همیشه در به یک پاشنه نمی چرخد و این فیلم نه تنها توقیف نشد بلکه گریبان چاک کردن مخالفان و سینه سپرکردن موافقان همه چیز را به نفع آن رقم زد . به چنگ آوردن گیشه و کسب عنوان پرفروش ترین فیلم سینمای اجتماعی ، تا این جای کار !

حمید رسایی سبب خیر شد

نگرانی از توقیف فیلم از جایی شدت گرفت که  حمید رسایی عضو کمیسیون فرهنگی مجلس با حمله به فیلم «پیر پسر» از بررسی این فیلم در کمیسیون فرهنگی مجلس خبر داد و نوشت:«مهمترین هدف فیلم، زدن ولایت پدر و مفهوم خانواده است. پرونده فیلم جهت بررسی به کمیسیون آورده شده»

البته توهین های زننده حسین دهباشی حسین دهباشی، مستندساز و تاریخ‌پژوه نیز در این میان بی تاثیر نبود . او با نسبت دادن  ادبیاتی سخیف به وزارت ارشاد و کاربرد واژگانی  مانند «پفیوز»، «گوساله»، «استفراغ»، «لجن» از صدور مجور برای این فیلم انتقاد کرده بود .

ادای دین سخنگوی دولت و عزت الله ضرغامی

در میانه پروپاگاندای رسانه ای  و هل دادن مخاطب به سمت پیر پسر، ناگهان سخنگوی دولت ظاهر شد و با انتشار یادداشتی عاری از هر گونه نگاه تکنیکی ، فنی و یا حتی جامعه شناسانه نوشت :   فیلم «پیرپسر» روایت یک درد است؛ روایتی که ممکن است برای برخی از تماشاگران سخت یا سنگین باشد، اما به هر حال بازتابی است استعاری از تجربه زیسته ما

فاطمه مهاجرانی می گوید : در روزگاری که جامعه بیش از همیشه نیازمند بازاندیشی، گفت‌وگو و دیدن واقعیت‌های پیچیده خود است، آثار هنری می‌توانند نقش مهمی در تسهیل این فرآیند ایفا کنند. فیلم «پیرپسر» یکی از همین آثار است؛ روایتی تلخ، اما واقعی که تماشاگر را به تأمل درباره ریشه‌های خشونت، بحران‌های روانی و تأثیر نسل‌ها بر یکدیگر دعوت می‌کند

عزت الله ضرغامی نیز در اظهار نظری دم دستی عنوان کرد : فیلم «پیرپسر» خیلی فیلم قوی بود و اعضای هیات داوران معتقد بودند اگر این فیلم بود، سیمرغ بهترین بازیگر مرد برای آقای حسن پورشیرازی بود.

حقیقت همیشه تلخ است اما مسعود فراستی آن را عیان کرد

مسعود فراستی این فیلم را به یک “لجن‌زار” تشبیه کرد و  گفت: «اثر لجن‌زاری است که اگر قسمت مرعوب کنندگی‌اش را ازآن  بگیریم، یعنی ویل دورانت در شیره‌کش خانه(!) و غیره، بطن کثیف لجنی‌اش عیان می‌شود. خیلی متأسفم از جامعه روشنفکری که باید از چنین فیلمی دفاع کند. متأسفم راجع به سخنگوی دولت که از این اثر دفاع کند. هیچ چیز را نفهمیده‌اند…  . اثر یکی از کثیف‌ترین فیلم فارسی‌هایی است که من در عمرم دیده‌ام و این را هم بگویم که فیلم فارسی کم ندیده‌ام.»

فراستی با بیان این که « پیر پسر» اپیدمی شده است و کارگردانش هم از این اپیدمی شدن لذت می برد ، گفت : در این فیلم ، خانه در قلمرو پدر است اما  پدر در این جا کیست ؟ آیا یک شر ضحاک وار است که پشتش هم دو مار تتو کرده است اما این داستان چه ربطی دارد به رستم عزیز و سهراب بزرگ ؟ فیلم از فیلمفارسی های قبل از انقلاب هم عقب تر است . فیلم فارسی های قبل از انقلاب یک اخلاقیات نخ نمایی داشتند. یک پهلوانی یک قهرمانی ، یک فردینی  ، چیزی . و ظاهرا همیشه  خیر پیروز می شد خیر بسیار کوچک. اما این جا شری است که حتی نمی تواند آن را بسازد .

او ادامه می دهد : کارگردان دلش خوش است به این که پدر را مقایسه می کند با  ترامپ و هیتلر و بعد تلوزیون را می شکند . این یعنی که شر ساختم ! این شر بی پایه و بی خاک و پا در هواست که مقابلی به نام خیر ندارد . در حالی که شر بدون خیر ساخته نمی شود و خیر هم بدون شر ساخته نمی شود .

بدترین بازی حامد بهداد در کارنامه بازیگری اش

فراستی با طرح این پرسش که خیر این فیلم کیست ؟ ادامه می دهد :  پدر خیر مقابلش علی با بازیگری حامد بهداد است که نقش یک آدم مفلوک ، بی کنش و توسری خور را بازی می کند که بدترین بازی در کل بازی های حامد بهداد است . این پسر آنقدر مفلوک است که وقتی عاشق می شود عشقش هم از روی بی قدرتی است . در رابطه با کارش هم خاک بر سر است و در رابطه با پدر که اصلا کنشی ندارد .

شر موجود در فیلم هم نه شر اجتماعی است و نه شخصیتی . پورشیرازی نقش یک تیپ را بازی می کند با بی نهایت نمای مدیوم و مدیوم کلوز . که چی بشود با آن موهای بلند و شکم گنده ؟ یک شر بی پایه و مفلوک که کنش او در حمله به بچه هایش و انداختن تلویزیون و رابطه با زن است .

 به رخ کشیدن ویل دورانت در شیره کش خانه !

فراستی با اشاره به یکی از صحنه های غیر قابل باور این فیلم می گوید : بامزه است که در شیره کش خانه یکی از این آدم های توسری خور آن جا از ویل دورانت حرف می زند . یعنی فیلمساز چقدر باید عقده داشته باشد ؟ ویل دورانت خواندی ؟ تاریخ تمدن خواندی ؟ توی شیره کش خانه این کلام چکار می کند ؟ مگر کتاب های مهم و عزیز ، مگر کتاب های انسان ساز مگر حرمت ندارند ؟ اگر که خوانده ای حرمتش کجاست ؟ هیچ چیز در این فیلم حرمت ندارد . نه پدر حرمت دارد . نه خیر حرمت دارد . نه کتاب هایی که با آن ها پز می دهی حرمت دارد ، نه موسیقی آداجیوی ته فیلم حرمت دارد و نه پایان بندی فیلم .

کش دادن فیلم برای ادای دین به این و آن

پیر پسر پر از زائده های  ملال آور و اطناب های کسالت بار است که بیننده را در بیشتر لحظه ها کلافه می کند . ظاهر شدن ناگهانی بابک حمیدیان تهیه کننده فیلم پیر پسر به وسط فیلم بی آن که دلیل یا کمترین ضرورتی داشته باشد تنها ادای دین کارگردان به تهیه کننده است . زائده ای کلافه کننده که اتفاقا فراستی روی آن دست می گذارد و می گوید : یک آدم در این فیلم هست که  بابک حمیدیان بازی می کند . این کیست ؟ هم نویسنده است هم منتقد است هم رد می کند همه را .

این فیلم را با نقد می شود حریفش شد نه شلوغ کاری

فراستی با بیان این که فیلم پیر پسر به هیچ وجه اجتماعی نیست و پایگاه اجتماعی ندارد ، گفت : حامد بهداد در این فیلم قرار است یک مسیح امروزی باشد اما مگر مسیح بی کنش بوده ؟ مگر رستم یا همان ضحاکی که ادعایش را می کنی بی کنش بوده ؟ صحنه مرگش هم صلیب وار می افتد و خون به پا می شود و ته آن هم یک آداجیوی نیمه کلاسیک می افتد روی فیلم . امیدوارم از شر این فیلم هر چه زودتر خلاص شویم . فیلم کوچک بسازیم و فریب ندهیم . سه چهار ساعت فیلم که چی ؟ یک فیلم دو ساعته بسازیم با یک فیلمنامه جدی و بازی های اندازه و شخصیت ساز .

وی همچنین با انتقاد از رفتار پایین کشیدن فیلم ها گفت : شما هیچ اعتقادی به نقد ندارید نه شما و نه روشنفکرنماهای امروزی . نقد باز می کند فیلم را و این فیلم را با نقد می شود حریفش شد نه شلوغ کاری .