مرا دلی است گرفتار خطه شیراز! به گزارش فاطمه مقدم خبرنگار فارس اگاه، روز شیراز، که پانزدهم اردیبهشت هر سال به‌عنوان یک رویداد فرهنگی در تقویم رسمی ایران ثبت شده است، در اواخر دهه ۸۰ با پیشنهاد بنیاد فارس‌شناسی و بر اساس مصوبه شورای شهر شیراز به تصویب رسید. هدف اصلی از این اقدام، معرفی ظرفیت‌های فرهنگی، گردشگری و اقتصادی شیراز به ایرانیان و جهانیان بود. با این حال، هرگونه برنامه فرهنگی، زمانی اثربخش خواهد بود که اهداف مشخص و امکان‌سنجی منابع مادی و معنوی برای اجرای آن صورت پذیرد. به رغم اینکه بسیاری از اهداف اولیه تعیین روز شیراز(توسعه صنعت توریسم، شناساندن ظرفیت‌های سرمایه‌گذاری در شیراز و…) هنوز به‌طور کامل محقق نشده‌اند، این رویداد در برخی از اهداف همچون شناساندن شیراز به‌عنوان یکی از زیباترین و سبزترین شهرهای ایران، موفقیت‌هایی به‌دست آورده است. به‌عنوان نمونه، شیراز توانسته عنوان پایتخت محیط‌زیست سال ۲۰۲۴ آسیا را کسب کند.

در سال جاری، شهرداری شیراز که در هیئت مدیره دو انجمن بین‌المللی معتبر، یعنی انجمن کلانشهرهای جهان (متروپلیس) و اتحادیه شهرهای تاریخی جهان، عضویت دارد، برنامه‌های متنوعی را به‌منظور تجلیل از هویت فرهنگی، تاریخی و هنری این شهر طراحی کرده است. از ۱۵ تا ۲۱ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۴، ویژه‌برنامه‌های روز شیراز با رویکردی مبتنی بر فرهنگ، هنر و هویت شهری برگزار خواهد شد. از مهم‌ترین این برنامه‌ها می‌توان به رونمایی از سمفونی شیراز، افتتاح مرکز شیرازشناسی، افتتاح باغ اوتیسم، کلنگ‌زنی آمفی‌تئاتر روباز با ظرفیت بیش از ۳ هزار نفر، جشن‌های مردمی، شب‌های شعر، نمایشگاه‌ها و همچنین کلنگ‌زنی پروژه‌های جدید شهری اشاره کرد.

این رویداد فرهنگی به‌ویژه با حضور مهمانان خارجی از کشورهای مختلف از جمله هیئت‌هایی از شانگهای، بغداد، آنکارا، پچ (خواهرخوانده شیراز)، نووی‌ساد (دیگر خواهرخوانده شیراز) و سفیران کشورهای مختلف نظیر کره جنوبی، ارمنستان، فیلیپین، مجارستان، مالزی و صربستان، می‌تواند به تقویت وجهه بین‌المللی شیراز کمک کند. علاوه بر این، پروژه‌های فرهنگی و هنری چون رونمایی از قرآن نفیس توسط استاد مجید چیزفهم و تجلیل از پیشکسوتان هنر، فضای فرهنگی شیراز را غنی‌تر خواهند ساخت.

ترکیب تاریخ، هنر و فرهنگ در روز شیراز، نمادی از تلاش‌های این شهر برای معرفی هویت فرهنگی و تاریخی خود به جهانیان است. این رویداد نه‌تنها جایگاه شیراز را در عرصه بین‌المللی تقویت می‌کند، بلکه به توسعه فرهنگی، گردشگری و همبستگی اجتماعی نیز کمک شایانی می‌نماید.

*روز شیراز؛ فرصتی برای تقویت هویت اجتماعی شهروندان

جز دنبال کردن اهداف اقتصادی و گردشکری تاثیر روز شیراز به‌عنوان یک رویداد فرهنگی در تقویت همبستگی اجتماعی و هویت جمعی شهروندان نیز غیرقابل‌انکار است. هفته شیراز به‌عنوان یک نقطه کانونی در سال برای گردهم‌آیی شهروندان شیراز در کنار یکدیگر، باعث می‌شود که افراد از اقوام مختلف در یک فضای مشترک با هم جشن بگیرند و به تقویت ارتباطات اجتماعی کمک کنند وفضایی را برای مشارکت و همبستگی ایجاد می‌کند. جشن‌ها، شب‌های شعر، تورهای شیرازگردی و سایر برنامه‌ها، مردم را به مشارکت در فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی دعوت می‌کند و این امر باعث تقویت حس تعلق و هویت جمعی میان شهروندان می‌شود.

این موضوع در پروژه‌هایی همچون «شیرازمون» و مسابقات فرهنگی آنلاین که به مدارس نیز ارسال شده است، خود را نشان می‌دهد. این مسابقات باعث می‌شود که جوانان و نوجوانان شیرازی با تاریخ، فرهنگ و هویت خود بیشتر آشنا شوند و این آگاهی، به‌ویژه در نسل جوان، نقش مهمی در تقویت هویت اجتماعی آنها دارد. علاوه بر این، جوایز نفیسی که برای مسابقات در نظر گرفته شده است، انگیزه بیشتری برای مشارکت شهروندان و تقویت روحیه جمعی ایجاد می‌کند.

یکی از مهم‌ترین جنبه‌های روز شیراز، معرفی جاذبه‌های فرهنگی و گردشگری این شهر است که به نوبه خود می‌تواند به تقویت هویت فرهنگی شهروندان کمک کند. با حضور مهمانان خارجی از کشورهای مختلف در برنامه های هفته شیراز شرکت خواهند کرد. برنامه‌هایی مانند رونمایی از سمفونی شیراز، نمایشگاه‌های هنری، شب‌های شعر و جشن‌های مردمی، شیراز به‌عنوان یک مقصد گردشگری فرهنگی مطرح می‌شود. این برنامه‌ها، علاوه بر معرفی شیراز به جهانیان، به شهروندان شیرازی این احساس را می‌دهد که به‌عنوان بخشی از یک جامعه بزرگ فرهنگی، نقش مهمی در نگهداری و ترویج فرهنگ خود دارند.

شیراز با ظرفیت‌های گسترده‌ای که در حوزه‌های مختلف فرهنگ و هنر دارد، هنوز هم برای بسیاری از شهروندان خود، ناشناخته باقی‌مانده است. از این رو، روز شیراز می‌تواند یک فرصت ویژه برای آشنایی مردم با جاذبه‌های کمتر شناخته‌شده شهر و تاریخ آن باشد. برنامه‌هایی که به معرفی تاریخچه‌ی فرهنگی، جاذبه‌های گردشگری، و مشاهیر بزرگ شیراز پرداخته می‌شود، باعث می‌شود که مردم با خودآگاهی بیشتری به نقش فرهنگی خود در جامعه نگاه کنند و این حس تعلق به هویت شیرازی را در خود تقویت کنند.برگزاری برنامه‌هایی همچون نمایشگاه‌های فرهنگی، شب‌های شعر، و تورهای گردشگری رایگان به‌ویژه در اماکن تاریخی و فرهنگی شیراز، می‌تواند به مردم این شهر یادآوری کند که بخشی از یک جامعه فرهنگی و تاریخی بزرگ هستند. به‌ویژه در ایامی که شهروندان به‌طور جمعی در این برنامه‌ها شرکت می‌کنند، همبستگی اجتماعی میان آن‌ها تقویت می‌شود و این امر در نهایت باعث می‌شود که مردم به اهمیت حفاظت از میراث فرهنگی و تاریخی خود بیشتر پی ببرند.

همچنین، همزمان با این رویدادها، برگزاری تورهای رایگان شیرازگردی و نمایشگاه‌های مختلف، زمینه را برای تقویت گردشگری داخلی و خارجی فراهم می‌آورد. این برنامه‌ها نه تنها به معرفی شیراز کمک می‌کند بلکه احساس غرور و هویت را در میان مردم تقویت می‌کند و باعث می‌شود که شهروندان نسبت به تاریخ و فرهنگ خود بیشتر علاقه‌مند شوند.

مقایسه روز شیراز با روزهای مشابه در شهرهای بزرگ جهان

شیراز، نخستین شهر ایرانی است که روز خاصی در تقویم رسمی کشور به نام خود ثبت کرده است. در حالی که برخی از شهرهای بزرگ جهان روزی خاص را در تقویم رسمی به خود اختصاص نداده‌اند، تلاش‌هایی مشابه برای معرفی و تقویت هویت فرهنگی و شهری خود دارند. این جشن‌ها و رویدادها به طور غیررسمی و با هدف ترویج فرهنگ، تاریخ و هنر آن شهرها برگزار می‌شوند. درادامه، مقایسه‌ای از «روز شیراز» با روزهای مشابه در دیگر شهرهای بزرگ جهان ارائه می‌دهیم تا اهمیت این رویداد فرهنگی و تاثیر آن بر توسعه شهری و گردشگری بیشتر آشکار شود.

* **روز لندن: لندن نیز همانند شیراز، روزی را برای بزرگداشت تاریخ و فرهنگ خود اختصاص داده است اما این روز طور رسمی در تقویم به عنوان یک روز خاص شناخته نمی‌شود. این شهر در طول سال رویدادهای زیادی دارد که از نظر فرهنگی و اجتماعی اهمیت بسیار دارندجشن‌ها و برنامه‌های ویژه‌ای نظیر نمایشگاه‌های تاریخی، جشن‌های فرهنگی و هنری، جشن‌های خیابانی، پخت غذاهای محلی و جشنواره‌های آشپزی با مشارکت رستوران‌های معروف لندن، تورهای ویژه تاریخی و فرهنگی برای گردشگران برگزار می‌شود. هدف این برنامه‌ها، ایجاد ارتباط بین ساکنان لندن و تاریخ غنی این شهر است و در عین حال، جذب گردشگرانی که خواهان آشنایی با جاذبه‌های فرهنگی و هنری لندن هستند.

* ** روز توکیو: Tokyo Day) ) این روز به‌طور رسمی در تقویم به‌عنوان یک روز خاص شناخته نمی‌شود، اما در تاریخ ۳ مارس (۱۲ اسفند) هر سال، جشن‌هایی تحت عنوان “روز توکیو” برگزار می‌شود که تأکید بر حفظ سنت‌های فرهنگی و تکنولوژی‌های نوین دارد. این روز شامل برنامه‌های فرهنگی، نمایشگاه‌ها، فستیوال‌های موسیقی سنتی، مراسم چای‌نوشی، رقص‌های سنتی و مسابقات ورزشی است که در میان شهروندان و گردشگران محبوبیت زیادی دارند. همچنین در برخی کشورهای دیگر، همچون ایالات متحده، جشن‌هایی به‌طور غیررسمی تحت عنوان “روز توکیو” برگزار می‌شود که بیشتر به‌عنوان یک جشن نمادین و فرهنگی برای معرفی فرهنگ ژاپنی و توکیو محسوب می‌شود.

. جشنواره‌های فرهنگی متعددی در طول سال در این شهر برگزار می‌شوند که فرهنگ‌های مختلف را جشن می‌گیرند. در روز ۲۶ آوریل، برنامه‌ها به‌شکلی منسجم‌تر برگزار می‌شود تا نیویورک به‌عنوان یک شهر جهانی در زمینه‌های اقتصاد، هنر و فرهنگ معرفی شود.

* ** روز نیویورک سیتی:  روز نیویورک که در ۲۶ آوریل هر سال جشن گرفته می‌شود، یک رویداد غیررسمی است که به افتخار تاریخ و فرهنگ خاص نیویورک و شهروندان آن برگزار می‌شود. در این روز، مردم از نقاط مختلف نیویورک جشن می‌گیرند و از نمادهای شهری مانند ساختمان‌های بلند، پارک‌ها و جاذبه‌های گردشگری دیدن می‌کنند. نیویورک تنها شهری است که نماد گرافیکی مشهوری به نام “I ❤ NY” دارد، که به‌عنوان نماد کمپینی برای ترویج گردشگری در ایالت نیویورک شناخته می‌شود

در شهر نیویورک جشنواره‌های فرهنگی متعددی در طول سال برگزار می‌شوند در روز ۲۶ آوریل، برنامه‌ها به‌شکلی منسجم‌تر برگزار می‌شود و برنامه هایی چون نمایشگاه‌ها، کنسرت‌ها و جشن‌های خیابانی برگزار میشود تا نیویورک به‌عنوان یک شهر جهانی در زمینه‌های اقتصاد، هنر و فرهنگ و مقصد گردشگری معرفی شود.

***روز بارسلونا: این روز به‌طور رسمی در تاریخ ۲۴ سپتامبر هر سال جشن گرفته می‌شود. ۲۴ سپتامبر به مناسبت یادبود پیروزی بارسلونا در برابر نیروهای نظامی در سال ۱۷۱۴ در جنگ اسپانیا و کاتالونیا انتخاب شده است. در این روز، بارسلونا به‌طور ویژه‌ای جشن می‌گیرد. برنامه‌ها شامل بازدید رایگان از جاذبه‌های تاریخی و معماری مانند کلیسای ساگرادا فامیلیا، کنسرت‌ها، جشن‌های خیابانی و فستیوال‌های غذا و موسیقی محلی هستند. این رویداد نه تنها به‌عنوان یک رویداد تاریخی شناخته می‌شود، بلکه برای بسیاری از مردم بارسلونا به معنای جشن گرفتن از هویت فرهنگی این شهر و معرفی دستاوردهای هنری، معماری و موسیقی آن است.

در مجموع، روز شیراز با توجه به اهداف فرهنگی، هنری و گردشگری خود، می‌تواند هم‌رده با این روزها در دیگر شهرهای بزرگ جهان قرار گیرد و در صورت عادی شدن روابط ایران با کشورهای جهان این رویداد می تواند فرصتی برای معرفی هویت فرهنگی شیراز به جهانیان فراهم می‌کند و موجب ارتقاء جایگاه این شهر در عرصه‌های بین‌المللی نیز می‌شود.