اگر بتوانیم زبان فارسی را خوب بفهمیم و بنویسیم این یعنی هنر، به گزارش سيد محی الدین حسینی ارسنجانی خبرنگار فارس اگاه، داستانی دیگر از محمد علی جمال زاده مورد نقد و بررسی اعضای گروه ادبی دریچه نقد قرار گرفت. داستان زیبای رجل سیاسی محمد علی جمال زاده از جمله داستان های مجموعه داستانی یکی بود؛یکی نبود جمال زاده است که اسلاد عبد العلی دستغیب در حضور شاگردان مکتب ادبی خود مورد نقد و بررسی قرار داد. وی در این رابطه اظهار داشت:رجل سیاسی از اولین مجموعه داستانهای جمالزاده و در واقع روایت مردی عامه و ساده به نام جعفر حلاج است که به اصرار زنش وارد عالم سیاست می شود. روزی در یکی از اجتماعات مردمی با صدای بلند صبحت می‌کند و با جمعی از عوام بازار بسوی مجلس می‌رود.او از طرف مردمی که سواد چندانی نداشتند و از مناسبات سیاسی چیزی نمی‌دانستند، به عنوان نماینده مجلس شورای ملی انتخاب می‌شود.

دستغیب افزود:در این داستان بسیاری از زشتی های عالم سیاست نمایانده شده است.در ادامه این داستان، پادوی سیاسی یکی از نمایندگان مجلس به حلاج رشوه می‌دهد.حلاج برای خود نمایی در ظاهر آن را رد می‌کند اما در خفا رشوه را می گیرد.

منتقد ادبی معاصر بیان داشت: این داستان به نوعی کمیک است و کمدی نوع مهم از انواع ادبی است. آثار ادبی معمولا یا کمدی،یا حماسی و یا تراژدی است و حتی صحبتهای ما هم از این سه حالت خارج نیست.اشخاص کمدی نویس انسانها را از مرتبه انسانی کمتر می بینند و این خاصیت کمیک است و در آثار عطار،مولوی و سنایی و عبید زاکانی ازاین نمونه آثار طنز فراوان است و نمونه کار کمدی سخت تر از تراژدی و دراماتیک است. یعنی میتوان به راحتی افراد را به گریه انداخت اما نمیتوان به آسانی کسی را خنداند.

نویسنده و مترجم هفتاد عنوان کتاب ادبی خاطرنشان کرد:یکی از طنز نویسان انگلیسی می گوید” کمدی یعنی نشان دادن عیب های مردم با الفاظ خنده آور و میگوید آدمها را با خنده بکش! تاثیرش هم بسیار است”.در موش و گربه عبید زاکانی قهرمانان داستان موشها هستند و حکایات جالب طنز در این داستان هست.

چهره ماندگار نقد ادبی تصریح کرد:در ادبیات فارسی طنز زیاد است و یکی بود،یکی نبودهم در سال ۱۲۹۸ اولین کتاب چاپی جمالزاده بود که درتهران و برلین چاپ شد و در تهران هم فروختند و عده ای چون خبر چاپ این کتاب را فهمیدند در یک روز همه نسخه های آن را جمع کردند و آتش زدند.

دستغیب یاد آورشد:این کتاب یک اثر انتقادی است.عنوان داستان مد نظر رجل سیاسی است و وقتی شروع می کند آغازی غیر مترقبه دارد و می پرسد چطور شد که مرد سیاسی شدم و سری میان سرها در اوردم در چند سال پیش من مردی حلاج و پنبه زن بودم. روز می شد دو ریال و یک روز یک تومن و هرچه بود به خانه می بردم اما زن ناقص العقلم هر شب بنای سرزنش را شروع می کرد و مدام می گفت هی برو و با این ریش و پشم تار عنکبوتی ات به خانه برگرد

! دارنده نشان درجه یک فرهنگ و هنر از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تاکید کرد: مشخص است جمالزاده قلم فوق العاده و تصورات بالایی دارد زنش به او میگفت:حاج علی همسایه امان که یک سال پیش آه در بساط نداشت تا با ناله سودا کند.کم کم داخل ادم شده و برو و بیایی پیدا کرده است

. پیشکسوت فرهنگی معاصر گفت: جمالزاده مینویسد:این مرد حلاج مدتی بعد برای خودش آدمی شده بود و اسمش را در روزنامه ها می نوشتند، ببینید نمی گوید در روزنامه ها چاپ می کردند،می نویسد که اسمش را در روزنامه ها می نوشتند.میگفتند دموکرات شده و بدون برو و بیا وکیل هم میشد. مجلس نشین هم می شد.کم کم مشروطه وسیله ای شده بود برای پول در آوردن او.با شاه و وزیر نشست و برخاست هم می کرد. می گفت خودم هم راستش از این کار و شغل لعنتی و ادبار که بدترین شغلها هست سیر شده بودم و صدای زه کمان از صدای انتر و منتر به گوشم بدتر می آمد چرخ حلاجی ام را کناری گذاشتم.

فعال ادبی معاصر اظهارداشت:سال ۱۳۰۰ بود که مجموعه داستان کوتاه «یکی بود یکی نبود» محمد علی جمال‌ زاده توسط مجله کاوه در ۱۲۸ صفحه منتشر شد؛ این اثربسیار مورد توجه اقشار مختلف قرارگرفت چراکه با زبانی ساده و واقع‌ گرا از دغدغه‌ ها ورنجها یشان میگفت. وی درادامه بیان داشت:«یکی بود یکی نبود»بهترین اثر سید محمدعلی جمالزاده و نخستین مجموعه‌ داستان کوتاه فارسی به سبک جدید است که یک دیباچه، شش داستان کوتاه و بخشی به نام مجموعه عوامانه کلمات فارسی دارد و نویسنده در این کتاب با زبانی طنزآمیزبه نقد وضعیت اجتماعی دورانش پرداخته است.

مولف دوره پنج جلدی “از دریچه نقد” در پایان گفت :در متن و نوشته های جمالزاده با برخی ضرب المثلهای معروف زبان فارسی روبرو هستیم. جملات جمال زاده در عین سادگی و قابلیت فهم عوام بودن دارای فصاحت و بلاغت در نویسندگی است.نوشته اگر آسان باشد اما فهم داشته باشد مهم است.فارسی و ایرانی بودن جمال زاده و هدایت مهم است.این دو طبقات جامعه ایران را به خوبی میشناختند.هدایت در ادامه جمال زاده است اما هدایت به ادبیات مدرن آشناتر است.اگر بتوانیم زبان فارسی را خوب بفهمیم و بنویسیم این یعنی هنر ،پس جمال زاده در کتاب رجل سیاسی هنر نویسندگی اش را به خوبی به نمایش گذاشته است.