وزیر میراث فرهنگی در مراسم بزرگداشت روز جهانی بناها و محوطه‌های تاریخی: هویتمان را در تاریخ و فرهنگ بجوییم، نه در سیاست، اقتصاد و نیروی نظامی!به گزارش فاطمه مقدم خبرنگار فارس اگاه، مانور «امدادگران آثار تاریخی ایران» به مناسبت روز جهانی بناها و محوطه های تاریخی و با هدف آمادگی مدیریت بحران دربناها و اماکن تاریخی دیروزدر شیراز همزمان با ده استان دیگر کشور برگزار شد. در این مراسم سراسری که به صورت آنلاین با حضور سیدرضا صالحی امیری وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی، علی دارابی قائم‌مقام وزیر و معاون میراث‌فرهنگی کشور و مسئولین استانی از جمله مدیریت بحران استانداری فارس و شهرداری شیراز، هلال احمر، اورژانس، آتش نشانی، نیروی انتظامی و یگان حفاظت میراث فرهنگی فارس، در جوار باغ موزه هفتتان برگزار گردید.

برنامه‌های روز جهانی بنا‌ها و محوطه‌های تاریخی سال ۱۴۰۴، با شعار «تاب‌آوری آثار تاریخی در برابر بحران‌ها» برگزار شد.در راستای شعار امسال روز جهانی که توسط شورای بین‌المللی بنا‌ها و محوطه‌های تاریخی (ایکوموس) «میراث در معرض خطر (تهدید) از بلایا و درگیری‌ها آمادگی و یادگیری» اعلام شده است، در ایران هم معاونت میراث‌فرهنگی موضوع «تاب‌آوری آثار تاریخی در برابر بحران‌ها» را به عنوان رویکرد اصلی برنامه‌های بزرگداشت این روز انتخاب کرده است این مانور با حضور متخصصان با محوریت امدادگران آثار تاریخی درجوار بنا‌های تاریخی برگزار شد.

*ویژگی بارز فارس در حفاظت از بناهای میراثی، حمایت نیروهای مسلح است

مدیر کل میراث فرهنگی ، گردشگری و صنایع دستی فارس در این مانور ملی  که در شیراز با مرکزیت باغ موزه هفتتان برگزار شد با اشاره به میزبانی این استان از بیش از ۳۰ درصد آثار تاریخی کشور، گفت: ویژگی بارز فارس در حفاظت از بناهای میراثی، علاوه بر حضور نیروهای یگان حفاظت میراث فرهنگی، حمایت ویژه نیروهای مسلح است. حضور نیروی انتظامی، فرمانده ارشد ارتش در استان‌های فارس و کهگیلویه و بویراحمد و نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی در این مانور، نشان از هماهنگی و مدیریت یکپارچه تمامی دستگاه‌ها در مواقع بحرانی برای نجات آثار تاریخی و میراثی دارد.

محمد ثابت اقلیدی در ادامه سخنان خود با اشاره به تجربه فارس در مدیریت بحران سیل نوروز سال ۹۸ در دروازه قرآن، همراهی مردم و مسئولین ستاد بحران استان را در کمک به گردشگران ستود و گفت: در آن روز، هتل بزرگ شیراز درهای خود را به روی گردشگران گشود و کسبه نیز به اشکال مختلف به گردشگران آسیب‌دیده یاری رساندند.از این رو به پاس قدردانی از مردم فارس، دومین همایش “بنی‌آدم” را امسال در نوروز برگزار کردیم.

وی با بیان اینکه آثار مهم تاریخی استان فارس نظیر تخت جمشید، پاسارگاد، بیشاپور و فیروزآباد در مناطق بکر طبیعی واقع شده‌اند، اظهار داشت: در این مناطق، رویش گیاهان طبیعی در فصل بهار و خشک شدن آنها در تابستان، خطر آتش‌سوزی را افزایش می‌دهد. تمهیدات لازم برای برداشت علف‌های هرز به منظور پیشگیری از بحران اتخاذ شده است. همچنین، شهرداری و آتش‌نشانی با نصب هیدرانت‌های دفنی آتش‌نشانی در بازار وکیل و بافت تاریخی، مطابق با مقررات و استانداردهای بناهای تاریخی و با استفاده از موتورهای UTV برای دسترسی سریع به بافت تاریخی به دلیل تنگی معابر (با مشارکت شهرداری)، زمینه حفاظت و ایمنی این بناها را فراهم کرده‌اند. عایق‌بندی بناهای تاریخی نیز به عنوان یک معیار اصلی در پیشگیری از بحران در مواقع بارش باران و برف، در حال انجام است.

ثابت اقلیدی با اشاره به وجود آثاری در شهرستان مرودشت که دسترسی به آنها نیازمند تخصص‌های ویژه‌ای چون صخره‌نوردی است، افزود: به همین منظور،برای حفاظت از این آثار و حل مشکل در زمان بحران برخی از همکاران یگان حفاظت، آموزش‌های لازم را دریافت کرده‌اند. علاوه بر این، با موافقت وزیر میراث فرهنگی، برنامه‌ای برای تهیه پیشرفته‌ترین پهپاد با قابلیت دید در شب در شهرستان‌های مرودشت و بیضا در دست اقدام است. استقرار این پهپادها، علاوه بر مقابله با حفاری‌های غیرمجاز، امکان رصد و پایش مداوم آثار غیرقابل دسترس را فراهم کرده و در صورت مشاهده هرگونه بحران یا آسیب، اقدامات حفاظتی در کمترین زمان ممکن به همراه نیروهای انتظامی و بسیج انجام خواهد شد.

*مرمت‌های مستمر آثار تاریخی استان عاملی مهم در جلوگیری از ایجاد بحران است

ثابت اقلیدی توضیح داد: از آنجا که بحران‌ها غیرمترقبه هستند، مرمت‌های مستمر در اولویت قرار دارند و همواره در دستور کار اداره کل میراث فرهنگی استان فارس بوده‌اند. در حال حاضر، در نقاط مختلف استان از جمله کورنگون، سه نقش برجسته شاهان ساسانی تنگ چوگان، سنگ نگاره سرباز پارتی قیرکارزین و دربازار وکیل عملیات مرمت در چهارده جبهه در حال انجام است؛ زیرا معتقدیم مرمت و استحکام‌بخشی، عاملی مهم در جلوگیری از ایجاد بحران در آثار تاریخی است.

وی در پایان با اشاره به حضور فرماندهانی از سپاه، ارتش و نیروی هوایی در این مانور در کنار دستگاه‌های مختلف مسئول کنترل بحران در استان، خاطرنشان کرد: مانور امروز نشان داد که تمامی دستگاه‌های دولتی و نیروهای نظامی پشتیبان میراث فرهنگی فارس هستند و در صورت بروز هرگونه حادثه، به یاری آن خواهند شتافت.

*میراث فرهنگی فراتر از نفت و نیروی نظامی  قدرت نرم ایران در جهان است

وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی در سخنانی که به صورت آنلاین در این مراسم پخش شد، گفت: وقتی از قدرت سخن می‌گوییم، ناخودآگاه قدرت اقتصادی، سیاسی، صنعتی و در اوج آن، قدرت نظامی را در ذهن تداعی می‌کنیم. اما در ادبیات فرهنگی که با آن زندگی می‌کنیم، قدرت یعنی سرمایه معنوی کشور، یعنی میراث معنوی و ملموس. ما باور داریم که مهم‌ترین سرمایه ایران، نفت، پتروشیمی و فولاد نیست، بلکه مجموعه‌ای از ظرفیت‌های میراثی مادی و معنوی است که همچون خورشیدی در این جغرافیا نورافشانی می‌کند.

سیدرضا صالحی امیری با اشاره به اینکه خوزستان را نه با شاخص‌های صنعتی و اقتصادی نظیر نفت و پتروشیمی، بلکه با یادمان‌هایی چون شوش، چغازنبیل، ارجان و شوشتر می‌شناسیم، افزود: فارس با هخامنشیان، ساسانیان و زندیه و اصفهان با صفویه و بافت تمدنی و فرهنگی‌اش، نماینده ایران فرهنگی‌اند. آنچه به ایران معنا می‌بخشد، نه منابع زیرزمینی، بلکه منابع میراثی و تاریخ زنده آن است.

وی  با اشاره به اینکه قدرت ایران، میراث و فرهنگ ملی آن است، افزود: مهم‌ترین ظرفیت فرهنگی ما، میراث ماست که ما را به جهانیان معرفی می‌کند. هر کس از این فضاها و بناها بازدید کند، مسحور این تاریخ و فرهنگ می‌شود. بنابراین اگر به دنبال هویت ایرانی هستیم و به آن افتخار می‌کنیم، به این دلیل است که هیچ جای دنیا به اندازه ایران، ظرفیت بازتولید هویت را ندارد و میراث فرهنگی ما هویت ماست. بناهای میراثی شخصیت‌ساز هستند و شخصیت ایران در دنیا با میراث آن شناخته می‌شود.

وزیر میراث فرهنگی افزود: متاسفانه ما هنوز به این درک روشن نرسیده‌ایم که هویتمان را در حوزه‌های سیاسی، اقتصادی، نظامی، صنعت و غیره پیدا نخواهیم کرد، بلکه باید هویتمان را در تاریخ، فرهنگ، تمدن و میراثمان جستجو کنیم.

صالحی امیری گفت: هیچ‌گاه پتروشیمی، فولاد، صنعت، تجارت و نفت نتوانسته‌اند برای ایرانیان تولید هویت کنند، اما ما با صیانت از میراث فرهنگ و تمدن خود، همواره توانسته‌ایم هویتی ارزشمند تولید کنیم. میراث ایران زمین، ناموس ایران زمین است و باید با صیانت از این میراث به نسل جوان بیاموزیم تا برای کسب هویت، چشم به بیگانه نداشته باشد که متاسفانه در این زمینه ضعف داشته‌ایم.