نظام آموزشی رها و مدارس فاقد کیفیت!به گزارش سید محی الدین حسینی ارسنجانی خبرنگار فارس اگاه،فضاهای آموزشی و مدارس ما، به‌ویژه در این دوره و زمانه که انتظار می‌رود با رشد علم و تکنولوژی و افزایش امکانات، بهتر و استانداردتر از گذشته باشند، از هر جهت دچار اشکالات اساسی و ساختاری هستند. به‌جرأت می‌توان گفت اتاق‌های درس در مدارس روستایی و شهری غالباً از نور کافی و میز و نیمکت‌های سالم و وسایل گرمایشی و سرمایشی مناسب برخوردار نیستند و بیشتر مدارس ما فاقد کتابخانه و آزمایشگاه یا محلی مناسب برای ورزش دانش‌آموزان هستند. هرچند توقعی هم نیست که همه امکانات لازم تحصیلی و آموزشی به سرعت و به صورت یکجا در یک مکان علمی و آموزشی مثل مدرسه فراهم شود، اما باید هر واحد آموزشی از حداقل امکانات لازم برخوردار باشد تا بتوان نام آن را مدرسه نهاد.

به یک معنا می‌توان گفت مدارس در ایران به نوعی رها شده‌اند و دولت هم توجه چندانی به وضعیت تحصیلی دانش‌آموزان ندارد. حال آنکه مردم و والدین برای فرزندانشان از بدو تحصیلات ابتدایی تا دانشگاه و به‌ویژه در ایام کنکور هزینه‌های فراوانی می‌کنند و بار اصلی هزینه تحصیل در ایران و حتی تأمین مایحتاج مدارس بر عهده اولیا و خیرین است تا دولت. اگر به جز مسائل فیزیکی و ساختمانی بخواهیم در مدارس ایران تمرکز کنیم، متوجه عدم کیفیت و دانش لازم در بین کادر آموزشی مدارس نیز خواهیم بود. نه کتب درسی ما مورد نیاز جدی نسل امروز و آینده است و نه دبیران و آموزگارانمان بنا به دلایلی صلاحیت‌های لازم برای تدریس در مدارس را دارند. این سخن به معنی نادیده‌گرفتن تلاش عزیزان فرهنگی در مدارس نیست؛ بلکه معلم و کادر فرهنگی مدارس تلاش می‌کنند، اما تلاش‌هایشان به نتایج لازم نمی‌رسد. مدارسی که نه فوق برنامه دارند و نه در زمینه حرفه و فن و آینده شغلی فرزندان وطن برنامه‌ای طراحی کرده‌اند، نمی‌توانند راهگشای علم و توسعه باشند. استعدادکشی و عدم توجه به نیازهای واقعی دانش‌آموزان مستعد کشور در مدارس ایرانی به وفور یافت می‌شود.

آن وقت، بازرسانی که نه از اصول و فنون بازرسی سر در می‌آورند و نه می‌دانند وظیفه مدیر و کادر آموزشی مدرسه چیست و دبیران باید چگونه تدریس و فعالیت آموزشی کنند، از راه نرسیده فرم‌هایی همیشگی و تکراری را پر کرده و نهایتاً تذکراتی را در متن بازدیدها می‌نگارند و پی کارشان می‌روند. مدرسه‌ای که نه از صف صبحگاه خبری است و نه از بهداشت و تغذیه سالم دانش‌آموزان، و نه قدرت تحلیل درسی از سوی برنامه‌ریزان مدارس ما مشاهده می‌شود، بیشتر به یک چهار دیواری خشک و بی‌روح شبیه‌تر است تا یک فضای آموزشی که دانش‌آموزان از بودن در چنین مدارسی لذت ببرند.

ترک تحصیل‌های فراوان در سال‌های اخیر و کاهش سطح سواد و معلومات عمومی دانش‌آموزان و افت تحصیلی در مدارس طی سنوات اخیر به همراه نارضایتی شدید معلمان از حقوق و مزایای شغلی و رها شدن آموزش و پرورش در دهه‌های اخیر، و اولویت‌نداشتن تعلیم و تربیت در دولت‌های رفته و آمده نیم قرن اخیر، از سوی دیگر وجود مدیران ناکارآمد و بی‌تجربه در این وزارتخانه و سیاسی‌شدن آموزش و پرورش در سال‌های گذشته به همراه کاهش چشمگیر بودجه‌های آموزشی و پرورشی که به اقتصاد علم هیچ توجهی ندارد، از دلایل مهم به قهقرا رفتن مدارس کشور ماست.

قطعاً مدارس قدیم بهتر و مدرسه‌تر بوده‌اند تا مدارس امروز، زیرا محصول مدارس قدیم خروج نخبگان و بسیاری از شایستگانی بود که بعدها با قبولی در کنکور و تحصیلات عالیه در دانشگاه‌های مهم و خارج از کشور، افتخارآفرینان علمی ایران و حتی جهان شدند. فقدان روح علم و معنویت در مدارس ما و تبدیل‌شدن آنها به فضاهای بیشتر سرگرمی و گذران امور، تا محلی برای درس و بحث‌های علمی، باعث شده تا مدرسه در کشورمان از اهمیت بیفتد.

البته مدارس ایده‌آل و خوب در کشورمان کم نیستند، اما باید قبول کرد که مدارس پرحاشیه و ناکارآمد، به دلایل مختلف و از جمله نبود امکانات مالی و تجهیزاتی در آنها، به مراتب بیشتر از مدارس خوبمان هستند و روز به روز بر تعداد همین مدارس فاقد امکانات و بی‌کیفیت افزوده می‌شود. باید بزرگانی از بدنه آموزش و پرورش علمی به میدان بیایند و برنامه‌ریزان از جنس عشق به وطن و اهل عمل باشند تا به کمک مدارس رها شده ما و تحول در نظام آموزشی به شدت آسیب‌دیده‌مان بیایند.