در صورت بروز مسمومیت  ناشی از مصرف غذای دستفروشی ها  ، شهروندان راهی برای شکایت  ندارند،  چون این افراد نه شناسنامه‌ای دارند و نه مکانی ثابت و مشخص، به گزارش فاطمه مقدم حبرنگار فارس اگاه، شیراز این روزها شاهد پدیده ای نوظهور در عرصه دستفروشی است: «فروش غذای خانگی در خودروهای سواری» بنرهای کوچک «غذای خانگی» دیگر نه بر سر در رستوران ها، بلکه بر صندوق عقب خودروهای پارک شده در گوشه و کنار شهر خودنمایی می کنند. این تغییر چشمگیر، اگرچه دسترسی به یک وعده غذای ارزان را برای برخی اقشار جامعه تسهیل کرده، اما نگرانی های جدی در خصوص بهداشت و سلامت مصرف کنندگان را به همراه داشته است.

در حالی که «غذاهای خیابانی» در بسیاری از کشورهای جهان با نظارت و استانداردهای مشخص، به عنوان جاذبه های گردشگری عرضه می شوند، تهیه و فروش غذاهایی با عنوان « غذای خانگی»-که در فرهنگ ما نماد سلامت بوده است- در شیراز بدون هیچ گونه نظارتی و در شرایطی غیر بهداشتی صورت می گیرد. نگهداری غذا در صندوق عقب خودروها، استفاده از مواد اولیه ای که کیفیت آنها مشخص نیست و عدم رعایت اصول بهداشتی در تهیه و عرضه غذا، می تواند سلامت شهروندان را به خطر اندازد خصوصا حالا که به فصل گرم نزدیک می شویم.

پیرو گزارش هفته گذشته فارس اگاه که با تیتر« بازار داغ غذای خانگی در خیابان‌های شیراز، لذتی ارزان با بهای گزاف سلامتی» به چاپ رسید با توجه به گسترش روزافزون این پدیده و ابهامات موجود در خصوص نظارت بر آن، لازم دانستیم به بررسی ابعاد مختلف این موضوع بپردازیم از این رو با مسئول بهداشت محیط مرکز بهداشت شهدای انقلاب گفت و گو داشتیم .

مسئول بهداشت محیط مرکز بهداشت شهدای انقلاب در گفت‌وگو با فارس اگاه، با اشاره به گسترش پدیده دستفروشی غذا، بیان داشت: این پدیده که از کلانشهر تهران آغاز شد، به سرعت به دیگر شهرهای بزرگ کشور سرایت کرد. ابتدا در مبادی ورودی و خروجی شهرها دیده می‌شد، اما به تدریج به داخل شهرها نیز کشیده شد. شیراز نیز از این پدیده مصمون نمانده است و شاهد فروش غذا در خودروها، و حتی به صورت دستفروشی ثابت در معابر شهری هستیم. به ویژه فعالیت این افراد در ساعات اولیه بامداد (از ساعت ۱۲ شب) در معابری نظیر فرهنگ‌شهر قابل مشاهده است.فروش غذا در کنار خیابان و معابر به صورت دستفروشی به هیچ وجه مورد تایید ما نیست، چرا که نه از کیفیت و سلامت مواد اولیه تهیه این غذاها اطلاعی داریم و نه نوع عرضه و بهداشت فردی فروشندگان مورد تایید ماست.

محمدحسین کیان‌فر ضمن تصریح بر اینکه مسئولیت صد در صدی این دستفروشان بر عهده اداره اداره بهداشت نیست، اظهار داشت: ما متولی سلامت هستیم و در این زمینه با سازمان‌ها و ارگان‌های دیگر همکاری داریم. اما نظارت و ساماندهی دستفروشان مواد غذایی یا غذاهای پخته شده بین سازمان‌های مختلف از جمله دامپزشکی، نیروی انتظامی، پلیس راهنمایی و رانندگی، شهرداری و اداره بهداشت تقسیم شده است. همین امر، کار در این حوزه را کمی پیچیده می‌کند. با این حال، اقدامات خوبی نیز تا کنون انجام شده است و اگر همین اقدامات صورت نمی‌گرفت، فعالیت این دستفروشان غذا چنان گسترده شده بود که تا کنون کل شهر را اشغال کرده بودند.

وی به اقدامات مشترک بین اداره بهداشت و شهرداری اشاره کرد و گفت: شهرداری به صورت همیشگی با دستفروشی مقابله دارد و ما نیز پرونده این دستفروشان ارجاع شده از سوی شهرداری را به استناد ماده قانونی ۶۸۸ قانون مجازات اسلامی تحت عنوان «تهدید علیه سلامت عمومی» به مراجع قضایی ارجاع می‌دهیم. خوشبختانه، بعضاً احکام سنگینی نیز علیه آنها صادر می‌شود که بازدارنده است؛ به طوریکه اغلب فردی که یکبار این مسیر را طی می‌کند، دیگر تکرار تخلفی در این زمینه نداشته است. اما مسئله اصلی این است که این سبک کاسبی آنقدر جذاب و پول‌ساز است که به سرعت جای افراد قبلی حذف شده را عده‌ای جدید پر می‌کنند.

کیان‌فر در ادامه، در پاسخ به سوالی درباره تعداد بازرسان بهداشت در شیراز و کفایت این تعداد برای نظارت بر واحدهای صنفی و دستفروشی مواد غذایی، اظهار داشت: در دو مجموعه بهداشت شیراز، مرکز بهداشت انقلاب و شهدای والفجر، روی هم ۱۶۰ بازرس مشغول به کار هستند. اما حیطه کار بهداشت محیط بسیار گسترده است و در بخش‌هایی فقط نظارت داریم، نظیر پسماند، و در بخش‌هایی باید مستقیماً در اجرا حضور داشته باشیم، نظیر مراکز تهیه و توزیع مواد غذایی. این مراکز بسیار گسترده‌اند و از نانوایی و قصابی تا رستوران و کافه را شامل می‌شوند. همچنین، اماکن تحت نظارت بهداشت نیز از مدرسه تا آرایشگاه و مکان‌های تفریحی و زیارتی را در بر می‌گیرد. این گستردگی کار را بسیار دشوار کرده است و با وجود آنکه بازرسی‌ها اصلاً تعطیلی ندارد، رسیدگی به تمام این موارد بسیار دشوار است. موارد دستفروشی غذا در خودروها نیز توسط بازرسان بهداشت گزارش می‌شود که ما رسیدگی به این تخلفات را یا در گشت همپوشانی می‌گذاریم یا با مکاتبه با شهرداری از آنها می‌خواهیم به چنین مواردی رسیدگی کنند و اینطور نیست که بهداشت این فروشندگان را رها کرده باشد.

مسئول بهداشت محیط مرکز بهداشت شهدای انقلاب، در ادامه در پاسخ به این سوال که با توجه به گسترش پدیده فروش غذای خانگی، آیا امکان صدور مجوز برای این افراد با رعایت استانداردهای بهداشتی وجود دارد؟ گفت: ما دستورالعمل کشوری واحدهای سیار و ثابت عرضه مواد غذایی داریم، اما اولین نکته‌ای که در این دستورالعمل اشاره می‌شود این است که عرضه مواد غذایی با پتانسیل خطر بالا نظیر گوشت، مرغ، ماهی و شیر و لبنیات در این کیوسک‌ها ممنوع است و این دقیقاً همان غذاهایی است که این دستفروشان عرضه می‌کنند. از این رو، ما با فعالیت آنها به صورت صد درصدی مخالف هستیم.

کیان‌فر در ادامه توضیح داد: با وجود همه دستورالعمل‌ها، آنچه که می‌تواند به صورت موثر جلوی فعالیت این فروشندگان را بگیرد، اجرای گشت‌های همپوشانی است که با همراهی دامپزشکی، شهرداری و نیروی انتظامی باید انجام شود تا بتوان جلوی این گونه دستفروشی‌ها که مستقیماً با سلامت مردم در ارتباط است، گرفت.

وی با اشاره به اینکه در صورت بروز مسمومیت غذایی ناشی از مصرف این غذاها، شهروندان راهی برای شکایت نیز ندارند، گفت: چون این افراد نه شناسنامه‌ای دارند و نه مکان ثابت و مشخصی، هیچ راهی برای شکایت برای شهروندان وجود ندارد. گرچه اداره بهداشت سامانه ۱۹۰ را برای رسیدگی به شکایات دارد، اما این برای فروشندگانی است که جایگاه مشخصی دارند و قابل رصد کردن هستند. حال آنکه در خصوص این فروشندگان غذاهای خانگی، خریداران نه از پلاک خودرو و نه از شخص فروشنده هیچ اطلاعاتی ندارند. از این رو از چه می‌خواهند شکایت کنند؟ و توصیه ما به مردم این است که تحت هیچ شرایطی از این دستفروشان خرید نکنند، چون نه قابل پیگیری و نه قابل شکایت هستند.

*تلاش «شهرمردم» گره از مشکل آب شرب فروشگاه های دشت ارژن گشود

مسئول بهداشت محیط مرکز بهداشت شهدای انقلاب در پایان، با تشکر از رسانه‌ها برای پرداختن به چنین مسائلی، به گزارش پیشین فارس اگاه با تیتر« گردشگر پذیری با چاشنی آب فاضلاب !» در خصوص نداشتن آب لوله‌کشی در برخی از فروشگاه‌های عرضه مواد غذایی دشت ارژن نوشته شده بود اشاره کرد و گفت: در این مورد، پیگیری روزنامه شهر مردم باعث شد راه صد ساله یک شبه طی شود و با وجود آنکه ما در مکاتبات این موضوع را گوشزد می‌کردیم، اما انعکاس خبر آلودگی آب‌های شرب برخی از فروشگاه‌های مواد غذایی دشت ارژن در روزنامه «شهرمردم» سبب شد اداره آبفا با جذب پیمانکار، اجرای پروژه لوله‌گذاری انتقال آب شرب بهداشتی به واحدهای صنفی را در دستور کار بگذارد و بناست در سال جاری این کار به انجام برسد. وی در پایان از رسانه‌ها خواست در خصوص دستفروشی غذا در خیابان‌ها نیز از بقیه دستگاه‌های مرتبط سوال بپرسند و مطالبه‌گری کنند، چرا که برای برچیدن چنین کسب و کارهای کاذبی که با سلامت مردم در ارتباط است، عزم همگانی لازم است.