رئیس اداره مدیریت منابع انسانی آموزش‌وپرورش فارس:چالش کمبود معلمان با به‌کارگیری بازنشستگان و اضافه‌ تدریس معلمان جبران خواهد شد، به گزارش فاطمه مقدم – خبرنگار فارس آگاه ، در استان فارس، با وجود برنامه‌ریزی‌های مختلف برای تأمین نیروی انسانی، هنوز کمبود معلمان متخصص در بسیاری از مقاطع تحصیلی، به‌ویژه مقطع ابتدایی در مناطق محروم شهری و روستایی محسوس است. کمبود معلم در فارس تازه نیست؛ همان‌طور که به یاد می‌آوریم، دو سال گذشته دانش‌آموزان شیرازی مقطع ابتدایی، به‌ویژه در مناطق محروم شهر، تا نیمه آذرماه بدون معلم ماندند. کمبود معلم جز اثرگذاری بر کیفیت تدریس، مشکلاتی نظیر شکل نگرفتن ارتباط دانش‌آموزان با معلمان و چالش‌های تحصیلی را نیز به همراه داشته، به‌طوریکه دانش‌آموزان از کیفیت آموزشی و پیشرفت علمی بی‌بهره می‌مانند. این موضوع برای دانش‌آموزان ابتدایی که مهم‌ترین دوره تحصیلی خود را سپری می‌کردند، از اهمیت بیشتری برخوردار است.

معلمان نیز که مجبور به پر کردن ساعات کاری خالی در شیفت‌های مخالف یا در دیگر مدارس هستند، با بار کاری سنگین و خستگی و دلزدگی دست‌وپنجه نرم می‌کنند؛ امری که کیفیت آموزش در مدارس دولتی را بسیار تحت‌الشعاع قرار خواهد داد.

بنا به گفته ابراهیم قادری،  رئیس اداره مدیریت منابع انسانی و امور اداری آموزش‌وپرورش فارس، امسال به نظر می‌رسد که آموزش‌وپرورش فارس بتواند با وجود کمبودهای موجود، تدابیر لازم برای شروع سال تحصیلی را به‌طوری فراهم کند که کلاسی بدون معلم در استان نماند، اما معلمان تازه‌کار چنان با سرعت گزینش شده‌اند که نمی‌توان انتظار داشت تمامی آن‌ها معلمان خوب و باکیفیتی باشند.

*کمبود ۷ هزار معلم در فارس 

رئیس اداره مدیریت منابع انسانی و امور اداری آموزش‌وپرورش فارس، در گفت‌وگو با «فارس آگاه» با تایید کمبود نیروی انسانی در مدارس این استان گفت: در مهرماه امسال هیچ کلاسی بدون معلم نخواهد بود. البته این به معنای تأمین معلم به اندازه نیاز استان نیست، بلکه نیروهای مورد نیاز، به‌ویژه از میان نیروهای غیرموظفی، تأمین خواهند شد.

ابراهیم قادری گفت: فارس با کمبود هفت هزار معلم مواجه است و از طرف وزارت آموزش‌وپرورش مجوز جذب یک‌هزار و ۹۵۳ نیرو برای سال جاری به ما داده شده است که ما تاکنون توانسته‌ایم حدود یک‌هزار و ۶۰۰  نفر از این نیروها را جذب کنیم که این نیروها علاوه بر از طریق دانشگاه فرهنگیان و تربیت دبیر شهید رجایی، از طریق آزمون استخدامی آموزش‌وپرورش ماده ۲۸ نیز به خدمت گرفته خواهند شد. این آزمون ویژه فارغ‌التحصیلان سایر دانشگاه‌ها است.

وی در ادامه افزود: به دلیل توزیع سهمیه‌های استخدامی در چند گروه، برخی سهمیه‌ها در فارس به دلیل عدم استقبال افراد واجد شرایط، به هدر رفته است. یکی از این سهمیه‌ها، سهمیه ۲۵ درصد ایثارگران بود که شامل ۲۲۹ نفر می‌شد و به دلیل نبود متقاضی، این سهمیه سوخت شد.

قادری از رایزنی‌ها با وزارتخانه برای تخصیص این سهمیه‌ها به نیروهای عادی و افزایش جذب نیروهای بیشتر خبر داد و گفت: همچنین، بیش از ۲۰۰ نفر از ثبت‌نام‌کنندگان آزمون استخدامی نیز غایب بوده‌اند و این موضوع در حال پیگیری است تا نیروهای بیشتری از سهمیه داده‌شده به استان جذب شوند.

رئیس اداره مدیریت منابع انسانی آموزش‌وپرورش فارس تصریح کرد: اگرچه امسال مانند سال‌های گذشته با کمبود معلم مواجه هستیم، اما هیچ کلاسی بدون معلم نخواهد بود. برای جبران این کمبود، از نیروهای بازنشسته استفاده خواهیم کرد و اضافه‌تدریس به نیروهای رسمی داده خواهد شد. سال گذشته حدود ۱۷۰ هزار ساعت اضافه‌تدریس داشتیم و امسال پیش‌بینی می‌کنیم که حدود ۱۴۰ هزار ساعت اضافه‌تدریس داشته باشیم. این تعداد ساعت کاری، به‌ازای ۲۴ ساعت تدریس در هفته، معادل با کمبود پنج هزار و ۸۳۳ معلم است.

وی همچنین اضافه کرد: در سال تحصیلی ۱۴۰۵-۱۴۰۴، با به‌کارگیری یک‌هزار و ۵۰۰ معلم بازنشسته و استخدام نیروهای حق‌التدریس در شیفت‌های مخالف، قادر خواهیم بود کمبود معلم را جبران کنیم و هیچ مقطع تحصیلی در استان فارس، مهر را بدون معلم آغاز نخواهد کرد.

*بیشترین کمبود معلم در مقطع ابتدایی و متوسطه پسرانه است 

رئیس اداره مدیریت منابع انسانی و امور اداری آموزش‌وپرورش فارس متذکر شد: بیشترین کمبود معلم در مقاطع ابتدایی و رشته‌های تخصصی مقطع متوسطه تحصیلی برادران است. امسال، سهمیه استخدامی که اختصاص داده شده، نیمی برای برادران و نیمی برای خواهران بوده، حال آنکه نیاز واقعی برابر نیست.

قادری در ادامه، شهرستان کوار را بحرانی‌ترین منطقه از نظر کمبود معلم دانست و افزود: در این شهرستان، از مجموع یک‌هزار و ۲۰۰ پرسنل، حدود ۷۰۰ نفر درخواست انتقال به سایر شهرستان‌ها و مناطق دیگر استان، از جمله شیراز، را داشته‌اند. این موضوع باعث ایجاد بحران کمبود نیرو در کوار خواهد شد.

وی با اشاره به افزایش شدید نقل‌وانتقالات فرهنگیان در سال جاری، گفت: امسال بیشترین تعداد نقل‌وانتقال فرهنگیان در استان فارس صورت گرفته است. ما با نقل‌وانتقال بیش از هشت هزار نفر از نیروهای انسانی موافقت کرده‌ایم که این رشد، ۵۳ درصدی را نسبت به سال‌های گذشته نشان می‌دهد.

*برگزاری آزمون استخدامی در تابستان، زمان آموزش و تجربه‌اندوزی به معلمان جدید را نمی‌دهد 

رئیس اداره مدیریت منابع انسانی و امور اداری آموزش‌وپرورش فارس، چالش اصلی آموزش‌وپرورش در تربیت و به‌کارگیری نیروهای متخصص را مرتبط با زمان آزمون استخدامی برشمرد و گفت: چالش ما این است که آزمون استخدامی ماده ۲۸ زمانی برگزار می‌شود که بسیار نزدیک به شروع مدارس است و فرصت کافی برای آموزش معلمان تازه‌استخدام‌شده وجود ندارد؛ چراکه برابر با قانون، نیروهای معلم بعد از قبولی در آزمون استخدامی، مصاحبه و گزینش، باید دوره یک‌ساله آموزشی را بگذرانند و حتی این دوره یک‌ساله را در دانشگاه فرهنگیان و دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی سپری کنند. اما زمان برگزاری آزمون در نیمه مرداد است و اعلام نتایج نیز تا اول شهریور طول می‌کشد. نیرویی که در آزمون قبول شد، پس از طی گزینش و مصاحبه، در شهریورماه به‌خاطر کمبود دبیر و آموزگار، از ابتدای مهرماه باید سر کلاس برود، بدون آنکه یک ساعت تجربه آموزش به دانش‌آموزان را داشته باشد.

وی در ادامه عنوان کرد: ما پیشنهاد داده‌ایم که حداقل آزمون استخدامی ماده ۲۸ را در بهمن یا اسفندماه برگزار کنند تا نیرو همین زمان کم بهار و تابستان را برای آموزش فرصت داشته باشد. با توجه به اینکه آزمون تنها ۷۰ درصد نمره ارزیابی داوطلبان معلمی است و ۳۰ درصد نمره ارزیابی به مصاحبه تخصصی واگذار شده است، حال آنکه اکنون، حتی به سبب این اعلام نتیجه دیرهنگام، ما فرصت گزینش و مصاحبه علمی درستی نیز نداریم و باید به‌صورت فشرده افراد را انتخاب کنیم. این خود باعث می‌شود نیروهای بی‌کیفیتی نیز در این میان جذب شوند و از آنجا که آزمون‌های استخدام ۲ برابر ظرفیت است، ما باید از بین دو نفر، یک نفر را انتخاب کنیم.

*دوره‌های فشرده پیش‌دبستانی برای دانش‌آموزان مناطق محروم برگزار می‌شود 

در پاسخ به دغدغه‌های موجود درباره کیفیت آموزشی در مدارس ابتدایی استان فارس، معاون آموزش ابتدایی آموزش‌وپرورش فارس، در گفت‌وگو با «فارس آگاه» به اقدامات و برنامه‌های جدید این معاونت برای توانمندسازی معلمان تازه‌استخدام اشاره کرد.

ژیلا حیدری تأکید کرد: توجه ویژه‌ای به ارتقاء کیفیت علمی و مهارتی معلمان ابتدایی شده و برای این منظور، چهار کارگروه تخصصی در استان تشکیل داده‌اند. این کارگروه‌ها در زمینه‌های مختلفی همچون زبان فارسی، ریاضی، علوم و مهارت‌های زندگی کودکان، به طراحی بسته‌های آموزشی برای معلمان تازه‌استخدام پرداخته‌اند.

وی افزود: ما در نظر داریم از ظرفیت استادان و معلمان مجرب برای ارتقای سطح علمی و آموزشی این نیروها استفاده کنیم تا آن‌ها بتوانند به بهترین نحو ممکن در کلاس‌ها حضور داشته باشند.

حیدری همچنین به گام بعدی توانمندسازی و تربیت «مدرسان میانی» اشاره کرد؛ افرادی که علاوه بر تدریس، مسئولیت هدایت، مشاوره و نظارت بر کیفیت آموزشی را بر عهده دارند. این افراد به‌عنوان پل ارتباطی میان معلمان تازه‌وارد و مدیران ارشد آموزشی عمل می‌کنند.

وی درباره آموزش این مدرسان گفت: در راستای این برنامه، از ۲۶ تا ۲۹ مرداد، بیش از ۱۲ کارگاه آموزشی در دانشگاه فرهنگیان شهید مطهری برگزار شد. در این دوره، ۶۰۰ نفر از مدیران، کارشناسان آموزش ابتدایی، راهبران و معلمان پایه اول تا ششم در مناطق مختلف استان فارس، به مدت بیش از ۴۲ هزار ساعت آموزش حضوری شرکت کردند.

حیدری از این دوره به‌عنوان یک فرصت مهم برای ارتقاء سطح کیفیت آموزش و توانمندسازی معلمان یاد کرد و آن را گامی مؤثر در مسیر بهبود کیفیت آموزش در مدارس ابتدایی استان دانست.

معاون آموزش ابتدایی آموزش‌وپرورش فارس در ادامه به این موضوع اشاره کرد که دوره‌های آموزشی برای نیروهای تازه‌استخدام‌شده، شامل افراد استخدامی ماده ۲۸، دانشجویان دانشگاه فرهنگیان و افرادی که تبدیل وضعیت یافته‌اند، همچنان تا پایان شهریورماه با همان سبک و شیوه ادامه خواهد داشت.

به گفته وی، این دوره‌ها پس از برگزاری مصاحبه‌های استخدامی به‌صورت فشرده برگزار خواهد شد تا اطمینان حاصل شود که این معلمان با توانمندی‌های لازم وارد کلاس‌های درس می‌شوند.

با این حال، علی‌رغم تلاش‌های گسترده و برنامه‌ریزی‌های فشرده برای توانمندسازی معلمان تازه‌کار، به نظر می‌رسد آموزش‌های ابتدایی دوره خدمت به تنهایی قادر به حل کامل چالش‌های کیفی تدریس در سال تحصیلی پیش‌رو نخواهند بود.

حیدری با توجه به این چالش، از برگزاری دوره‌های آموزشی ضمن خدمت برای معلمان تازه‌استخدام‌شده در آبان‌ماه و به مدت ۳۲ ساعت خبر داد و افزود: برای توانمندسازی معلمان، این دوره‌ها در بهمن‌ماه نیز تکرار خواهد شد.

وی تأکید کرد: با توجه به تدابیر اتخاذشده، امسال در سطح استان فارس با کمبود نیروی انسانی در مقطع ابتدایی روبه‌رو نخواهیم شد، اما همچنان نمی‌توان انتظار داشت که همه نیروها از کیفیت بالایی برخوردار باشند. بنابراین، این دوره‌های آموزشی به‌منظور توانمندسازی معلمان در نظر گرفته شده است.

*گذراندن دوره پیش‌دبستانی فشرده در ۲ ماه برای دانش‌آموزان مناطق محروم فارس 

معاون آموزش ابتدایی آموزش‌وپرورش فارس همچنین به اهمیت حمایت از دانش‌آموزان مدارس ابتدایی در مناطق محروم و کم‌برخوردار اشاره کرد و گفت: در این مناطق، ضمن آنکه تلاش شده تا هیچ کمبودی در زمینه تأمین معلم وجود نداشته باشد، با برگزاری یک دوره آموزشی ویژه برای دانش‌آموزان کلاس اولی که به دلایل مختلف نتوانسته‌اند وارد پیش‌دبستانی شوند، زمینه‌ای فراهم شده که این دانش‌آموزان با توانایی‌های مناسبی در مهرماه سال تحصیلی خود را با آمادگی بهتری آغاز کنند. دوره آموزشی فشرده که تحت عنوان «ورود به دبستان» برگزار می‌شود، با همکاری استادان مجرب از دانشگاه علوم پزشکی و دانشگاه شیراز و همچنین مربیان استان طراحی شده است و به‌صورت رایگان و به مدت ۸۸ ساعت در حال برگزاری است.

حیدری هدف از برگزاری این دوره را فراهم آوردن آمادگی لازم برای دانش‌آموزانی خواند که به دلیل فقر مالی یا مشکلات اجتماعی قادر به حضور در دوره پیش‌دبستانی نبوده‌اند و گفت: این دوره، شامل بسته آموزشی‌ای است که مهارت‌های یازده‌گانه‌ای را در اختیار دانش‌آموزان قرار می‌دهد تا رشد همه‌جانبه آن‌ها را تضمین کرده و آمادگی‌شان را برای ورود به مقطع اول دبستان فراهم سازد. مهارت‌های جسمی، ذهنی، اجتماعی و عاطفی در این بسته آموزشی گنجانده شده است.

معاون آموزش ابتدایی آموزش‌وپرورش فارس در پایان خاطرنشان کرد: مربیان در تمامی شهرستان‌های استان، به‌ویژه در مناطق محروم، آموزش دیده‌اند و هم‌اکنون از نیمه مردادماه در حال ارائه آموزش به دانش‌آموزان هستند. به این ترتیب، به نظر می‌رسد که مجموعه اقدامات طراحی‌شده، به‌ویژه در مناطق محروم، می‌تواند تأثیرات مثبتی در بهبود کیفیت آموزشی در سال تحصیلی جدید داشته باشد.

در مجموع، هرچند تلاش‌های صورت‌گرفته از سوی آموزش‌وپرورش فارس، گام‌های مهمی در راستای ارتقاء کیفیت آموزشی برداشته است، اما هنوز نیاز به نظارت مستمر و اصلاحات بیشتر، به‌ویژه در زمینه توانمندسازی معلمان تازه‌استخدام و رفع نواقص، وجود دارد تا کیفیت آموزش در مدارس دولتی فارس پایین‌تر از آنچه هست نیاید