جزئیات بزرگترین طرح بازآفرینی مرکز شیراز قدیم، به گزارش جلال الدین عرفانی خبرنگار فارس اگاه،  از سه دهه قبل بحث پروژه ملی بازآفرینی مجموعه زندیه و برخی از اماکن قدیمی آن مثل میدان توپخانه و چندین بنا و میدان اطراف این مجموعه که به فراموشی سپرده شده بود در دستور کار مدیریت شهری قرار گرفت. حال پس از گذشت نزدیک به سه دهه بالاخره کلنگ احیای پروژه زندیه چند روز گذشته با حضور وزیر کشور به زمین زده شد، پروژه ای که البته به رغم تلاش‌های انجام شده با چند چالش مهم روبروست.  از مشکلات فراروی ثبت جهانی مجموعه زندیه آسیب‌های اجتماعی است که به ویژه شب ها در اطراف این مجموعه تاریخی وجود دارد و کاراحیای مجموعه را با دشواری همراه می کند.

شهردار منطقه ۸بافت تاریخی و فرهنگی شهرداری شیراز در این رابطه به خبرنگار ما با اشاره به سختی های آغاز عملیات اجرایی این پروژه  گفت: پروژه‎ زندیه یکی از پروژه های مهم و تاثیر گذار شهرشیراز است که  عملیات عمرانی آن با دشواری آغاز شد با اینهمه مهمترین بخش این پروژه همین آغاز پروژه خواند.

علی مصلی نژاد افزود: شاید یکی از مهمترین دلایل و مشکلات پیش روی اجرای این پروژه سه دهه بلاتکلیفی باشد که ناشی از عدم هماهنگی دستگاه های مختلف اجرایی برای تصویب طرح و پیگیری آن بود وبالاخره کلنگ این پروژه بعد از سه دهه به زمین زده شد و یک هزار میلیارد تومان اعتبار نیز برای آن درنظر گرفته شد.

‎وی تصریح کرد:  یکی از نیازهای شیراز از گذشته این بود که میدان بزرگ آئینی و محل اجتماعات مردمی در شهر وجود نداشت و می توان گفت اجرای میدان توپخانه و نقاره خانه فرصتی بسیار ارزشمند برای شکل گیری یک میدان بزرگ در شهربرای برگزاری مراسم‌های بزرگ مذهبی و آیینی است.

مصلی نژاد گفت: در این راستا با توجه به ارتباطی که این مجموعه از طریق خیابان طالقانی با حرم مطهر شاهچراغ(ع) دارد این محل می تواند مانند دیگر کلان شهرهای کشور که فضاهای شهری دارند در خدمت مردم و حرم مطهر شاهچراغ(ع) و سومین حرم اهل بیت (ع) نیز باشد و مراسم های بزرگ مذهبی ملی و برنامه های گردشگری را نیز پوشش دهد.

وی ادامه داد:علاوه بر این در شمال این میدان نیز ما آب انبار وکیل، عمارت دیوانخانه  و محله موردستان را داریم که فاز دو زندیه در این مکانها اجرا میشود.

مدیر پروژه ملی بازآفرینی مجموعه زندیه ‏با اشاره به قرارگیری بازار وکیل در ضلع شرق میدان توپخانه و از آنجا که این ضلع بازار یک درب نیز دارد خواستار باز شدن این درب و تکمیل فضای پشت آن شد  و گفت: این درب به مسیرهای بین سراهای گمرک؛ احمدی و روغنی و رو گذر بازار متصل می شود. همچنین ضلع غربی این میدان بزرگ مجموعه ارگ کریمخانی است که به عنوان مهم ترین اثر شاخص در مجموعه زندیه از آن یاد می شود .

‎وی با اشاره به قرارگیری  مجموعه باغ نظر، بانک ملی و اتصال جنوبی میدان به خیابان طالقانی و روگذر زند و جلوخان مسجد وکیل در ضلع جنوب این پروژه گفت: این پروژه تملک هایی با هزینه سنگین در چهار طرف آن دارد که در ضلع شمال تملک پارکینگ وکیل در دستور کار شهرداری شیراز است. در ضلع غربی نیز پروژه های بزرگی همچون میدان شهرداری، ارگ کریمخان و مجموعه میدان شهرداری در دستور کار است. درضلع جنوبی نیز ما تملک انبار بانک ملی و پارکینگ بانک ملی را در امتداد جلو خان مسجد وکیل پیش رو داریم که از مهم ترین بخش های پیش بینی شده در این پروژه است.

‎مصلی نژاد در خصوص سرنوشت ساختمان مخابرات قدیم نیز گفت: این ساختمان در حیاط دیوانخانه قرار دارد و از آنجا که در عرصه میدان توپخانه قرار گرفته و تاثیر بسزایی در دید بصری میدان توپخانه دارد باید جمع اوری گردد. وزیر  کشور هم در مراسم کلنگ زنی پروژه زندیه بر جا به جایی آن تاکید کرد.

مصلی نژاد با تاکید براینکه فاز دوم پروژه زندیه در محله موردستان اجرا می شود از آغاز برنامه ریزی و طراحی محله موردستان در ضلع شمالی میدان توپخانه خبر داد و گفت: از آنجا که در محله موردستان فضاهای گردشگری محلی و فرهنگی متعددی وجود دارد، با رویکرد احیای شیراز قدیم سال آینده فاز دوم این پروژه شروع خواهد شد.

‎وی تصریح کرد: مجموع  اقدامات که صورت گرفته ما را به ثبت جهانی مجموعه زندیه بسیار نزدیک می کند و ثبت جهانی این مجموعه می تواند آثار بسیار مهمی در توسعه کردشگری و جذب گردشکر خارجی و داخلی به شهرشیراز داشته باشه و اقتصاد گردشگری  رونق بیشتری پیداکند.

شهردار بافت تاریخی و فرهنگی شیراز با اشاره به پایتختی شیراز در دوره زندیه و وجود آثار ارزشمند در این محدوده از جمله مسجد وکیل، بازار وکیل،باغ نظر، ارگ کریمخان، دیوانخانه و خیلی از بناهای ارزشمند  دوره زندیه که می توانند تاثیر بسزایی در رونق گردشگری  داشته باشد گفت:اجرای  این میدان می تواند با توجه به وجود حرم مطهر حضرت احمد ابن موسی شاهچراغ(ع) میتواند موجب توسعه اقدامات فرهنگی و مذهبی در شأن نام سومین حرم اهل بیت(س) در شیراز باشد.

مصلی نژاد با اشاره به فضاهایی که در اطراف ارگ کریمخانی وجود دارد گفت: تبدیل خیابان های اطراف ارگ کریمخان به پیاده راه، که به تدریج در حال گسترش است از جمله برنامه های خوب در دست انجام در این منطقه به شمار می رود.

شهردار منطقه۸ شیراز گفت: بالاخره یک روز باید کل این مجموعه پیاده محور شود مانند بسیاری  از مجموعه های تاریخی که در کل دنیا وجود دارد از این رو در پروژه بازآفرینی مجموعه زندیه، سرای گمرک، دروازه اصفهان و خیابان ناصر خسرو احیا و  تبدیل ‏به پیاده‌راه می شود‎.‎ در کنار آن نیز وجود عناصر زیبایی مثل دالان نوری در توسعه گردشکری و حضور گردشگران نقش بسیاری داشته است و در خود خیابان ناصر خسرو هم اتفاقات خوبی از جمله در بدنه سازی ها، کف سازی ها و اجرای آب نماها که در آن مسیر قرارگرفته انجام شده و در خیابان هجرت نیز به منظور افزایش زیبایی بصری تابلوهای اضافی در حال جمع آوری است.

مدیر پروژه ملی بازآفرینی مجموعه زندیه در پاسخ به سوالی در خصوص حضور برخی آسیب دیدگان اجتماعی و مشاغل نامناسب در این محور گفت: درکنار این مجموعه ما شاهد حضور دست فروشان و اقداماتی هستیم که مناسب این فضا نیست  که با همکاری حوزه معاونت خدمات شهری شهرداری به طور مستمر این موارد جمع آوری و رصد می شوند، اما  جمع آوری بعضی از اینها نیاز به حمایت دستگاه های مختلف دارد.و ساماندهی بعضی از این موارد از جمله حضور اتباع بیگانه، حضور برخی  دست فروشان، چاقو فروشان، معتادان پرخطر وامثال اینها نیازمند تصمیم گیری از جانب شورای تامین فارس است.

مصلی نژاد گفت:در حال حاضر اقدامات عمرانی دیگری نیز در توسعه مجموعه ۳۰ هکتاری زندیه در حال انجام است که از آن جمله می توان به سنگ فرش دروازه اصفهان و اتصال آن به بازار وکیل شمالی  که مقدمه پیاده راه شدن آن در شمال مجموعه زندیه است اشاره کرد.

وی از اجرای سنگ فرش خیابان های ۲۲ بهمن، هجرت، میدان شهدا وخیابان پیروزی تا محدوده خیابان فرهنگ به عنوان برخی پروژه های سال جاری این منطقه یاد کرد و گفت: بدنه سازی و جداره سازی هایی که در معابر مختلف مجموعه زندیه صورت گرفته همه و همه در راستای تکمیل این مجموعه عظیم و مجموعه مورد توجه برای ثبت جهانی است.

شهردار منطقه تاریخی-فرهنگی شیراز ادامه داد:برای ساماندهی این مجموعه نیازمند تملک برخی املاک مسیر هستیم که تنها هزینه تملک از میدان نقاره‌خانه حد فاصل دیوار ارگ و بازار  بالغ بر ۵۰۰ میلیارد تومان است تا ملک مورد نظر آزادسازی و احیا می شود‌.