فارس همواره یکی از استان‌های رکورددار تنش آبی کشور بوده است، استانی که به گفته محمدعلي ‏قلندری، مدیرعامل سابق شرکت آب و فاضلاب فارس، منابع آبی آن از بحران عبور کرده و به ‏فرابحران رسیده است.

به گزارش فارس آگاه به نقل از شهر مردم: فاطمه مقدم| تداوم خشکسالی‌های چند سال گذشته و کمبود آب در برخی از مناطق شیراز لزوم تامین آب مورد نیاز شهروندان به ویژه در مناطق شمال غرب را ضروری کرد و پیرو این نیاز چندین حلقه چاه آب شرب در نقاط ‏مختلف شهر حفر شد تا نویدی برای تامین آب شرب دراین مناطق باشد.

چاه‌های آهکی آب شرب کوه‌های دراک اما به عنوان یکی از منابع قدیمی و با ‏اهمیت تأمین آب شهر شیراز نقش داشته است.

هرگونه تغییر کاربری در حریم آب شرب تنها با مجوز قانونی شرکت‌های آب و فاضلاب، آب منطقه‌ای ‏و محیط زیست امکان‌پذیر است.

حریم سفره‌های آب شرب به عوامل متعددی مانند عمق سفره آب، نوع ‏منبع آب، وضعیت زمین و شرایط محیط زیست بستگی دارد و به سه دسته تقسیم می‌شود: «حریم ‏نزدیک» حدود ۵۰ متری، «حریم دوم» بین ۵۰ تا ۲۰۰ متر برای فعالیت‌های کم خطر، و «حریم‌های ‏خاص» که در مناطقی خاص یا برای چشمه‌ها یا آبخوان‌های حساس تعیین می‌شود و تا بیش از ۵۰۰ متر نیز ‏می‌رسد‎.‎

در این شرایط بحران آبی، بیمارستان بزرگ حضرت محمد با ۱۰۰۸ تخت خوابی که توسط قرارگاه ‏خاتم به عنوان پیمانکار در حال ساخت است و به عنوان یک مرکز درمانی پیشرفته، گرچه امیدی تازه برای ‏ساکنان شیراز و استان ایجاد خواهد کرد، با این حال، جانمایی این بیمارستان با نگرانی‌هایی در مورد احتمال آلودگی آب شرب چاه‌های ‏دراک مواجه شده است‎.‎

در گفتگویی چند روز گذشته با مدیر منابع فیزیکی و نظارت بر طرح‌های عمرانی دانشگاه علوم پزشکی شیراز، تأکید شد که این بیمارستان با رعایت تمام استانداردهای لازم ساخته می‌شود تا نگرانی‌ها درباره آلودگی آب شرب چاه‌های دراک رفع شود.

در ادامه ارائه این گزارش، گفتگویی با بهمن بهروزی، مدیرعامل شرکت آبفای شیراز که نقش مهم و اساسی در تعیین حریم چاه‌های آب شرب دارد، انجام دادیم.

چاه‌های آب شرب در سراسر شیراز پراکنده است نمی‌شود که ساخت و ساز نکرد

مدیرعامل آبفای شیراز در گفت‌وگو با شهرمردم، در پاسخ به این سوال که آیا احتمال آلودگی منابع آبی کوه دراک با تاسیس بیمارستان وجود دارد، اظهار داشت: این بیمارستان بناست به سیستم فاضلاب مجهز شود که به این ترتیب احتمال رخنه فاضلاب به زمین نیز از بین خواهد رفت.

همچنین اگر بخواهیم به این دلیل ساخت و ساز در نزدیکی چاه‌های آب را متوقف کنیم، عملاً نمی‌توانیم در سراسر شهر اقدام به ساخت و ساز کنیم، چرا که چاه‌های آب ما در نقاط مختلف شهر پراکنده‌اند.

بهمن بهروزی در ادامه با تاکید که چاه‌های آب شرب در اکثر نقاط شهر وجود دارند و برخی از آن‌ها در کنار تاسیسات بیمارستانی و مسکونی واقع شده‌اند، افزود: تمامی این تاسیسات و مجتمع‌های مسکونی به سیستم جمع‌آوری فاضلاب مجهز هستند و هیچ‌گونه نفوذی به چاه‌های آب شرب ندارند.

بهروزی همچنین تصریح کرد: سطح برداشت آب چاه‌های شرب دراک حدود ۱۰۰ متر پایین‌تر از سطح زمین قرار دارد. و بااقدامات انجام شده، محدوده بیمارستان با رعایت حریم ۳۰۰ متری از چاه‌های آب شرب آهکی بنا خواهد شد و واقعاً می‌توان گفت که حریم چاه‌ها بیشتر از مقدار استاندارد در نظر گرفته شده است.

ایجاد شبکه جمع‌آوری فاضلاب برای جلوگیری از آلودگی چاه‌های آب شرب در پروژه بیمارستان

مدیر عامل آبفای شیراز با تأکید بر فعال بودن چاه‌های آب شرب دراک و فاصله مناسب آن‌ها از بیمارستان بیان کرد: ما همچنین یک سیستم پمپاژ آب در آن محل داریم که قرار است همزمان با تأسیس بیمارستان مخزنی برای آن ساخته شود تا هیچ محدودیتی برای استفاده از آن وجود نداشته باشد.

وی درادامه با تاکید برپراکندگی چاه‌های آب شرب در سراسر شهر شیراز گفت: به عنوان مثال، در بلوار نصر چاه‌های آهکی آب شرب وجود دارند و حتی در چند متری هتل شیراز، چاهی فعال نزدیک میدان دروازه قرآن قرار دارد که به دلیل مجهز بودن هتل به شبکه فاضلاب، مشکلی برای این چاه ایجاد نمی‌شود. همچنین در محوطه بیمارستان نمازی چاه آب شرب فعالی وجود دارد که به شبکه جمع‌آوری فاضلاب ‏متصل است و هیچ مشکلی برای چاه ایجاد نمی‌کند. ما با پایش منظم این چاه‌های شرب در محوطه ‏بیمارستان، سلامت آن‌ها را مورد بررسی قرار می‌دهیم و تاکنون موردی از نشت فاضلاب به چاه‌ها ‏گزارش نشده است.‏

‎بهروزی در ادامه با تاکید براینکه نه تنها بیمارستان بلکه خانه‌ها و مجتمع‌های مسکونی و نیز پسابی ‏دارند که اگر به چاه‌های آب شرب وارد شود باعث آلودگی آب می‌شود گفت: در واقع، هر جا که منابع آب وجود دارد، احتمال آلودگی نیز هست، لذا برای جلوگیری از آلوده شدن احتمالی بر اساس قانون، تأسیس هر بنایی نیاز به تعریف شبکه فاضلاب دارد، به‌ویژه در مورد بیمارستان‌ها، و تنها پس از ایجاد این شبکه مجاز به بهره‌برداری خواهند بود.

مدیر عامل آبفا در ادامه تصریح کرد: در بیمارستان حضرت محمد نیز شبکه جمع‌آوری فاضلاب طراحی شده است که پساب‌ها را جمع‌آوری کرده و با تانکر به بیرون از منطقه برای تصفیه منتقل می‌کند.

مدیر عامل آبفای شیراز در پاسخ به نگرانی‌ها درباره تأثیر ساخت شبکه فاضلاب از بتن بر جذب آب بارش‌ها و احتمال خشک شدن آبخوان‌ها اظهار داشت: این توجیهی است که برخی افراد برای عدم اجرای پروژه‌ها ارائه می‌دهند.

اگر شبکه فاضلاب به درستی و با استانداردهای لازم اجرا شود، من ضمانت می‌کنم که هیچ مشکلی برای چاه‌ها و آلودگی آن‌ها به وجود نخواهد آمد. برخی بدون ارائه راهکار، تنها در پی تعطیل کردن برنامه‌های عمرانی هستند که این اقدام هنر نیست؛ بلکه یافتن راهکار مهم است.

بهروزی در پاسخ به سوال درباره صدور مجوز برای ساخت بیمارستان، بیان کرد: فعلاً مجوز در حد بررسی‌ها بوده و هنوز مجوز کتبی صادر نشده است. با رعایت حریم و ایجاد شبکه فاضلاب، هیچ‌گونه نشت به چاه‌های آب شرب وجود نخواهد داشت.

وی در ادامه در پاسخ به این سوال که آیا این احتمال وجود دارد که سازمان آب و بقیه ارگان‌های ذی‌ربط در ارائه مجوز به بیمارستان اشتباه کرده باشند؟ چنان‌که در سال ۹۸ برای تاسیس قبرستان شهر صدرا هم مجوز اشتباه صادر کردند و بعد در سال ۱۴۰۲ به سبب اشتباه بودن تصمیم‌شان و رعایت نشدن حریم سفره‌های آب آهکی ۲۵ ساله، مجوز تمدید نشد و تاسیس قبرستان در آن منطقه از شهر صدار منتفی شد گفت: نکته اول آنست که همواره باید منشا آلودگی به زمین و به تبع آن به آب‌های شرب مسدود شود.

اما هر کاری راه دارد. قبرستان به سبب وجود پساب و ذرات حاصل از تجزیه اجساد محلی برای آلودگی بود. همچنین ما درحال حاضر کنار آن محل انتخاب شده برای بناگذاری قبرستان چاه آب داریم که آب مردم شهر صدرا را تامین می‌کند و همین عاملی شد که ما به بناگذاری قبرستان در آن مکان مجوز ندهیم.