از تجربه تلخ مهستان تا چشم‌انداز روشن در سنگ سیاه ، به گزارش فاطمه مقدم خبرنگار فارس اگاه، شیراز، با گنجینه‌ای از ۸۰ نوع رشته صنایع دستی، در سال ۱۳۹۸ از سوی ناظران شورای جهانی صنایع دستی به عنوان شهر جهانی صنایع دستی انتخاب شد. همزمان با این افتخار، نخستین مرکز تجارت جهانی صنایع دستی ایران در مجتمع مهستان شیراز افتتاح شد. این مرکز با بیش از ۱۳۰ فروشگاه به عرضه محصولات متنوع صنایع دستی می‌پرداخت تا ‏نقطه ‏امیدی باشد برای ‏رونق بازاری که به ‏عرضه صنایع دستی کوچک و بزرگ و کاربردی باشد.

هنرمندان که حالا مکانی مستقل برای عرضه آثار خود آنهم در دل خیابان تجاری انوری یافته بودند با شور شوق به دکور کردن مغازه‌هایشان پرداختند و کار و بار ساخت و فروش آثارشان را به این مجتمع انتقال دادند. درحالیکه سایه ‏‏سنگین رکود مرگبار کرونا برای دو سال و رکود صنعت ‏گردشگری ‏ بازار کساد فروش ‏صنایع دستی شیراز را کساد ‏تر کرده بود هنرمندان به کار درا ین مجتمع تجاری ادامه می دادند و با ماندگاری در روزهای سخت کرونا توانستند مجتمع مهستان را به عنوان مکانی تجاری – هنری به شهروندان بشناسانند. پس از دو سال پس‌دادن چوب خوری کار در مجتمعی نوساز و ناآشنا و به اصطلاح گرفتن «پاخور» برای این مرکز تجاری، کم‌کم کرونا رخت بر می بست و پای مردم دوباره به بازارهای شهر برای گشت و گذار و خرید باز می شد که مدیر مجتمع تجاری مهستان به هنرمندان دستور تخلیه واحدهای تجاری را داد. حالا که مجتمع تازه تاسیس مهستان به یمن وجود هنرمندان توانسته بود رونقی بگیرد، مالک مجتمع تجاری مهستان ابتدا با حذف عنوان ‏WHT‏ (مرکز تجارت جهانی ‏صنایع دستی) از برچسب ‏های نام ‏مغازه ها در این مجتمع و سپس صدور حکم تخلیه به هنرمندان، تعداد زیادی از ‏فروشگاه های فعال را ‏از هنرمندان پس گرفت.  بعد با تخلیه کامل مجتمع از فروشگاه های صنایع دستی پارچه نوشتی که از ‏افتتاح مرکز تخصصی فروش ‏موبایل و کامپیوتر در مجتمع مهستان ‏خبر می دهد مهر دیگری ‏بر بی سرنوشتی فروش صنایع دستی در شیراز با عنوان  دهان پر کن ‏‏«شهرجهانی صنایع دستی» ‏زد. ‏

این تجربه تلخ هنرمندان را دلزده به گوشه کارگاه های خود عقب راند. شهرداری شیراز که شهردار ان عنوان دبیر شهرجهانی صنایع دستی را داشت برآن داشت که به ساخت بازاری مستقل برای عرضه صنایع دستی این بار با هزینه و مالکیت شهرداری بپردازد. بافت تاریخی شیراز به‌خصوص محله سنگ سیاه، با داشتن ظرفیت های فرهنگی و اقامتگاه های گردشگری به عنوان محلی برای تاسیس این بازار در نظر گرفته شد. بازارچه‌ای در ورودی سنگ سیاه در ۲‌طبقه و بیش از ۶۳ واحد تجاری برای ‏عرضه ‏آثار هنری ساخته شده و تاکنون چندین فروشگاه آن  به هنرمندان ‏اجاره داده شده است. خوشبختانه این بار عرصه و عیان «بازارهنر» متعلق به شهرداری شیراز است و شرکت توسعه گردشگری ایران که شرکتی دولتی است آن را اجاره کرده است و بیم بازپس گیری فروشگاه ها از هنرمندان را از میان رفته است. بنا به گفته مسئولان فرهنگی شهرداری توجه به اقتصاد هنر و تقویت و تثبیت جایگاه شیراز به عنوان شهرجهانی صنایع دستی مهمترین اهداف فعالیت‌ها در بازارهنر خواهد بود.

مدیر بازار هنرشیراز در گفت و گو با فارس اگاه از افتتاح رسمی بازار هنر شیراز در ۱۵ آبان خبرداد و گفت: به منظور آشنایی مردم با صنایع دستی هنرمندانی که فروشگاه های بازار هنر شیراز ‏را اجاره می کنند باید در کنار فروش محصولاتشان، فضایی برای آموزش صنایع دستی تخصصی خود فراهم کرده و در عین حال چون ورکشاپی ساخت آثار هنری را به تماشا بگذارند تا خریداران و گردشگران بتوانند با نحوه ساخت آثار هنری آشنا شوند.

ساره اسماعیل‌نیا درباره نرخ‌گذاری اجاره فروشگاه‌های بازار هنر توضیح داد که شرکت توسعه گردشگری ایران به عنوان یک نهاد دولتی، این نرخ‌گذاری را انجام می‌دهد و قیمت‌گذاری اجاره‌ها کاملاً بر اساس قانون از تهران تعیین می‌شود، نه به صورت سلیقه‌ای مانند بخش خصوصی.

وی با اشاره به اینکه اجاره فروشگاه‌ها برای هنرمندان همراه با تخفیف‌ها و حمایت‌هایی است که می‌تواند بسیار جذاب باشد. اظهار داشت: هنرمندان نیاز به پیش‌پرداخت یا رهن ندارند و برای پرداخت اجاره فروشگاه ها نیز شرایط ویژه‌ای در نظر گرفته شده است. اینطور که در شش ماه اول سال، ۷۵ درصد تخفیف، در سه ماه بعد ۵۰ درصد تخفیف، و در سه ماه آخر ۲۵ درصد تخفیف برای اجاره‌ها لحاظ شده است.

اسماعیل نیا درادامه توضیح داد: با توجه به اینکه قرارداد شهرداری با شرکتی دولتی منعقد شده است اگر افزایش قیمتی هم در سال بعد برای اجاره فروشگاه ها وجود داشته باشد طبق قانون و با درصدهای قانونی خواهد بود.

وی در پاسخ به این سوال که آیا امکان دارد تجربه تلخ مرکز فروش آثار هنری مهستان برای بازار هنر تکرار شود گفت: مهستان یک مجتمع تجاری خصوصی و درنهایت تصیم گیرنده مالک این مجتمع بود؛ اما بازار هنر در سنگ سیاه متعلق به شهرداری است وبهره بردار نیز شرکتی دولتی است وهمه چیز طبق روال و قانون پیش خواهد رفت.  درثانی اسم این مکان بازار هنر است و احتمال اینکه شهرداری بخواهد در خصوص کاربری این بازار در سال‌های آینده تغییر سیاست بدهد وجود ندارد چون نفس شکل گیری بازار بر ایجاد مرکزی برای فروش آثار هنری هنرمندان صنایع دستی و هنرهای تجسمی بوده است.

اسماعیل نیا اضافه کرد: مردم می توانند برای خرید آثار صنایع دستی با قیمت کارگاهی به بازارهنر بیایند و با توجه به تجمع فروشگاه های صنایع دستی با ارائه انواع آثار هنری در کنار یکدیگر امکان انتخاب مناسبی به مردم برای خرید آثار داده خواهد شد. از سوی دیگر چون هنرمندان خود در این مکان به تولید آثار و فروش مستقیم مشغول هستند. لذا قیمت آثار بدون اضافه شدن هزینه های جانبی به خریداران عرضه می شود. درثانی فضای معماری ‏خاص بازار و وجود کافه و رستوران در کنار فروشگاه های هنری نیز خود عاملی برای گذارن ساعت بیشتر ‏گردشگران و شهروندان دراین بازار خواهد بود