سیلی سنگین تبعیض و فقر بر چهره زنان شاغل، به گزارش الهام فیروزی خبرنگار فارس اگاه، متوسط دستمزد دریافتی زنان در مقایسه با مردان به طور قابل توجهی کمتر است. این موضوع که بارها وبارها توسط کارشناسان اشاره شده، نشان می‌دهد حقوق و دستمزد زنان به‌طور میانگین حدود ۲۰ درصد کمتر از مردانی است که در همان مشاغل فعالیت می‌کنند. این اختلاف در یک برآورد کلی از دریافتی هر فرد شاغل رقم قابل توجهی را شامل می شود. این در حالی فرصت‌های شغلی برای زنان نیز نسبت به مردان کمتر است و به همین دلیل زنان در بسیاری از موارد مجبورند در مشاغلی فعالیت کنند که دشواری‌های مشابه با کارهای مردانه دارد، اما درمقایسه دستمزد کمتری نسبت به مردان دریافت می‌کنند، در حالی که هزینه‌های زندگی‌شان با مردان برابر است.

دستمزد کمتر و هزینه معیشتی برابر

به عبارتی، زنانی که سرپرست خانوار هستند باید هزینه‌های مسکن، خوراک، پوشاک و… را به اندازه مردان پرداخت کنند، بدون آنکه حمایتی از آن‌ها صورت گیرد. همچنین، زنانی که در کنار همسران یا سایر اعضای خانواده مشغول به کار هستند نیز در پرداخت این هزینه‌ها سهمی به نسبت برابر دارند. اما همان‌طور که اشاره شد، دستمزد آن‌ها در مقایسه با مردان پایین‌تر است و این در حالی است که امنیت شغلی کمتری نیز دارند. چرا که در زمان بروز بحران های مالی برای کارفرمایان، معمولاً اولین افرادی که در فهرست تعدیل شدگان قرار می‌گیرند، زنان هستند!

زنان دوبرابر مردان بیکارند

علاوه براین زنان سهم بیشتری از آمارهای بیکاری دارند. عاملی که خود موجب قبول موقعیت‌های شغلی دشوارتر با دستمزد پایین تر برای آنها می شود. اگر بخواهیم توضیح مستندتری در این زمینه بدهیم، باید گفت؛ براساس اطلاعات منتشر شده از سوی مرکز آمار ایران به عنوان متولی اصلی آمار و ارقام در خصوص نرخ بیکاری نیز میزان بیکاری زنان ۲٫۲ برابر مردان بوده است.

از سوی دیگر، میزان اشتغال زنان نسبت به اشتغال مردان در کشور تنها ۱۹ درصد است که نابرابری قابل توجهی در وضعیت اشتغال زنان در بازار کار را به نمایش می گذارد. همچنین باید به خاطر داشت که بر اساس اطلاعات موجود، در بازه زمانی ۱۲ ماهه منتهی به خرداد ماه امسال، نرخ بیکاری زنان با رشد ۰.۲ درصدی به ۱۵ درصد رسیده است. این موضوع نشان می‌دهد که به رغم تفاوت‌های جزئی در ارقام، تعداد زنان جویای کار در مقایسه با همین نسبت در مردان بالاتر است، که این امر دلیل اشتغال زنان در مشاغل مشابه با مردان اما با دستمزد پایین‌تر را به وضوح نشان می‌دهد.

آمارها چه می گویند؟

برخی کارشناسان نیز در این رابطه به این موضوع اشاره دارند که به‌طور متوسط میزان دستمزدی که زنان در مقایسه با مردان دریافت می کنند حدود ۲۰ درصدد پایین تر است. نابرابری که به ویژه در مشاغل غیررسمی و کم ‌درآمد، بیشتر مشهود است. زنان غالباً در مشاغلی مانند خدمات، کشاورزی و کارهای خانگی مشغول به کار هستند، همانطور که اشاره شد آنها به طور معمول دستمزدهای پایینی دارند حتی حقوق شان هم به طور مرتب پرداخت نمی‌ شود.

اگر بخواهیم توضیحی آماری نیز ارائه دهیم، داده‌های مرکز آمار ایران نشان می‌دهد، بالغ بر ۶۱ درصد از زنان در بخش خدمات شاغل هستند، حدود ۲۵ درصد از این افراد هم در حوزه صنعت و کمی بیش از ۱۳ درصد نیز در بخش کشاورزی مشغول به کارند، آن هم در شرایطی که در بخش‌های اشاره شده به ‌ترتیب ۵۰.۷ درصد، ۳۴.۵ درصد و ۱۴.۸ درصد مردان فعالیت دارند. نکته دیگر اینکه آمارها بیانگر این امر است که ۱۱.۵ درصد از زنان و ۶.۸ درصد از مردان هم اشتغال ناقص دارند؛ یعنی افرادی که کمتر از ۴۴ ساعت در هفته کار می‌کنند. در این زمینه هم تعداد زنان بیشتر است.

فقر و نابرابری اجتماعی در سایه نبود حمایت

علاوه بر دستمزد پایین، شرایط کاری نیز برای بسیاری از زنان کارگر نامناسب است. ساعات کاری طولانی، عدم دسترسی به امکانات بهداشتی و ایمنی در کنار نبود حمایت‌ های اجتماعی از جمله مشکلات دیگری است که زنان در محیط کار با آن‌ مواجه‌ هستند. در حالی که این قشر در خانواده مسئولیت‌های بیشتری برای انجام امور خانه بر عهده دارند. با این وجود بسیاری از زنان حتی مجبور می‌شوند برای گذران معیشت خود در شرایط سخت و بدون هیچ گونه بیمه، حمایت یا مزایای اجتماعی کار کنند.

دغدغه‌هایی که نه تنها بر خود زندگی و سلامت روان زنان تاثیر می‌ گذارد، بلکه بر خانواده‌ها و جامعه نیز اثرات منفی دارد. به عنوان نمونه زنان کارگر با دستمزد پایین به طور معمول قادر نخواهند بود نیازهای اولیه خانواده شان را تامین کنند و این موضوع ممکن است منجر به فقر و نابرابری اجتماعی برای آنها و خانواده هایشان شود. علاوه برآنکه فشارهای مالی و کاری می ‌تواند به سلامت روانی و جسمی آنها آسیب قابل توجهی بزند.

روندی که تنها راهکار برون رفت از آن انجام تغییرات بنیادین در سیاست‌های اقتصادی و اجتماعی است. به عبارتی افزایش حداقل دستمزد، ایجاد شرایط کاری مناسب و حمایت از حقوق زنان در محل کار را باید از گام های موثری در راستای بهبود وضعیت زنان شاغل به ویژه زنان کارگر دانست. بحثی که نیاز به سیاستگذاری های اصولی دارد و متولیان امر باید آنها را مدنظر داشته باشند.

به این امر البته باید نکته مهم دیگری را نیز اضافه کرد، اینکه آموزش و توانمندسازی زنان برای ورود به مشاغل با درآمد بالاتر از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. این موضوع مستلزم ضرورت همکاری بین نهادهای دولتی و سازمان‌های غیردولتی است تا بتوان به سمت یک جامعه عادلانه‌تر و برابرتر حرکت کرد.

ضمن اینکه باید به یاد داشت میزان بهره‌گیری از استعدادها و توانایی‌های نیروی انسانی هر جامعه یکی از مهمترین شاخص‌های توسعه به شمار می‌رود، به‌ویژه که نیمی از این نیروها را زنان تشکیل می‌دهند. براین اساس ‏اشتغال زنان، حمایت از این قشر باید به عنوان یک موضوع کلیدی و با اهمیت مد نظر قرار گیرد.