بی‌توجهی به علوم انسانی، در نسل جوان بحران هویت ایجاد می‌کند، به گزارش فاطمه ملوزه خبرنگار فارس اگاه، مراسم افتتاحیه دومین همایش بین‌المللی علوم انسانی و هویت ایرانیان با حضور علی ربیعی دستیار رئیس جمهور، دکتر حمید پارسانیا عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی و تعدادی از مسئولان شهر شیراز و مهمانان خارجی در  دیروز برگزار شد.  .

* علوم انسانی می‌تواند راه حلی برای برون رفت از بحران هویت ارائه دهد

دستیار رئیس جمهور در این همایش گفت: هویت بسیار مهم است و بیشتر با بحث فرهنگی در ارتباط است. ولی مفهوم هویت در سیاست و دیگر علوم هم دارای اهمیت است بخصوص در ایران امروز که مورد تهاجم فرهنگی هویتی است.

علی ربیعی خاطر نشان کرد:جایگاه علوم انسانی را در دیگر علوم به درستی درک نشده است.

وی در ادامه بیان کرد: هویت امروز در دورانی که حداقل چهار نوع عنصر هویت ساز با آن درگیر هستیم. هویت دینی، هویت ملی، هویت مدرن و هویت قومی چهار عنصر هویت هستند. اگر نسل‌ امروز ما نتوانند به خوبی مرزهای بین این هویت‌ها را تشخیص دهند و درگیر هویت دیگری یا مدرن امروزی شوند با بحران هویت روبرو خواهند شد. بدون تردید نسل های جدید ما چنان در معرض بر ساخته‌های هویتی جدید قرار دارند که اگر هویت ایرانی را به آنها معرفی نکنیم و نشناسانیم قطعا در بحران هویت جدی قرار خواهند گرفت. ما هم در بحث هویت ایرانی و هم اسلامی باید آن را مورد اهتمام قرار دهیم.

ربیعی در ادامه با بیان اینکه علوم انسانی و علوم اجتماعی در دهه های اخیر با بی مهری های بسیاری از سوی سیاست‌مداران مواجه بوده است اظهار کرد: بی‌توجهی به علوم انسانی و علوم اجتماعی در مسائل سیاسی و اجتماعی مشکلات بسیاری را ایجاد خواهد کرد و مسیر حل مسائل را دشوار می‌کند.

وی در ادامه با اشاره به ناترازی‌های انرژی که بحث روز جامعه است تشریح کرد: ناترازی مهمی که به آن اشاره نمی شود ناترازی اجتماعی است که در واقع همان ناترازی در ارزش‌های رسمی کشور است. وقتی ارزش‌های رسمی در تعارض با ارزش‌های عرفی قرار می‌گیرد معمولا فدا می‌شود و از آنجا که ما چند نوع علوم انسانی داریم باید مشخص کنیم کدام علوم انسانی می خواهد به آن پاسخ دهد.

* علوم انسانی باید از شعار زدگی فاصله بگیرد

دستیار رئیس جمهور در ادامه به اصلاح درون ساختاری پرداخت و گفت: وقتی که پژوهشگران حوزه علوم انسانی دائم به دنبال نقد و شایعه پراکنی در جامعه باشند که البته این ماهیت علوم انسانی است، در نتیجه سیاست از آن متنفر می‌شود و فاصله اش را با علوم انسانی حفظ می کند. علوم انسانی صرفا نباید نقدکننده رویکردهای سیاسی اجتماعی باشد. بلکه باید در بخش‌های ترجمه هم ورود پیدا کند و باید بتواند بحث های علوم انسانی را مطابق نیاز روز جامعه ترجمه کند و آن را در جامعه ترویج دهد.

علی ربیعی در ادامه بیان کرد: اگر بخواهیم علوم انسانی در متن جامعه پیاده شود و در همه سطوح علمی و هنری ورود کند، چرا که هنر، ادبیات و … بدون علوم انسانی علم محسوب نمی‌شوند، باید از ترجمه هم بهره ببریم.

ربیعی درباره اهمیت علم علوم انسانی اظهار کرد: شایسته است علوم انسانی از پژوهش و ترجمه خالی فاصله بگیرد و پایگاهی را برای روش اندیشی ایجاد کند و درگیر کلیشه ها بروکراسی نشویم.  اگر نتوانیم یافته های علوم انسانی را با تجربه زیسته ایرانی تطبیق دهیم علوم انسانی پاسخ هیچ چیز را نخواهد داد.

ربیعی در ادامه در مورد هویت هم افزود: هویت یک دایره ثابت نیست و دائم در حال شکل گیری و تغییر است و پویا است و هویت بدون تجربه انسانی قابل زیستن نیست. علوم انسانی اگر به این نکته بیندیشد می تواند دستاورد بسیاری برای حل مشکلات مردم و غناسازی هویت ایرانی ارائه دهد.

وی درباره همایش‌های برگزار شده در حوزه علوم انسانی هم گفت: این گونه همایش‌ها بسیار شعار زده شده و ما باید از آنها فاصله بگیریم چرا که این همایش‌ها به چالش‌های سیاسی دامن می زند و کمکی به حل مسائل اصلی هویتی نمی‌کند.

دستیار رئیس جمهور درباره اهمیت پاسخگو بودن علوم انسانی به ابهامات هویتی وارد شده به هویت ایرانی بیان کرد: در شرایط فعلی در علوم انسانی باید ساختاری ایجاد شود تا پاسخگوی ابهامات، سوالات و دغدغه‌های جدید وارد شده به هویت و فرهنگ ایرانیان باشد و اگر نتواند به آن پاسخ دهد خود این سوالات و ابهامات موجب ایجاد شکافهای اجتماعی می شود و در ضمن پاسخگویی به این ابهامات و سوالات باید آنچه که به غنی سازی هویت ایرانیان کمک می کند هم از دل علوم انسانی استخراج شود.

علی ربیعی در ادامه با تاکید بر اینکه علوم انسانی باید به همه انواع هویت‌ها با رویکرد نقادانه نگاه کند، افزود: این نگاه که هویت ایرانی در کانون هویت‌ها قرار بگیرد سیاست نظام است و ضروری است همزیستی بین همه گونه های هویتی توسط علوم انسانی ایجاد شود. با این نگاه علوم انسانی می تواند همه علوم را در برگیرد و مشکلات همه علوم را حل کند.

* علوم انسانی می‌تواند چالش‌های سیاسی و اجتماعی کشور را حل کند

دبیر علمی همایش بین المللی علوم انسانی و هویت ایرانیان در این همایش گفت: پروژه هویت ایرانیان به همت اساتید در دانشگاه شیراز شروع شد و محصول دغدغه تعدادی از اساتید علوم انسانی بو که معتقد بودند علوم انسانی باید به حل مشکلات ایرانیان بپردازد و مسئله مهمی که باید بر روی آن در زمینه علوم انسانی تاکید شود و به آن بپردازد مسئله هویت ایرانیان است که بسیاری از مسائل جامعه امروزی ما به آن منتهی می شود. این همایش محصول نشست‌ها، پژوهش‌ها و کرسی های آزاد اندیشی که در یک سال گذشته برگزار شد. این همایش بنا شد که هر دو سال یک بار برگزار شود و برای نخستین بار در سال ۱۴۰۲ با محوریت مفهوم هویت برگزار شد و امسال همایش با محوریت تخصصی ارتباط بین هویت و علوم انسانی برگزار می‌شود.

شکرا… خاکرند درباره تعداد مقالات ارسالی به دبیرخانه همایش بیان کرد: در مهر ماه ۱۴۰۳ فراخوان ارسال مقالات به دبیرخانه جشنواره را دادیم و ۲۳۴ چکیده مقاله به دبیرخانه جشنواره رسید.  از بین چکیده های پذیرفته شده ۱۲۴ مقاله به دبیرخانه ارسال شد.

از این تعداد ۹۶ مقاله برگزیده شد که فردا ۳۱ مقاله در پنلهای تخصصی که این همایش در حال برگزاری است ارائه خواهد شد