متأسفانه بیش از ۹۰درصد بودجه دانشگاه‌ها صرف پرداخت حقوق و دستمزد می‌شود و ۱۰درصد مابقی کفاف تغذیه دانشجویی، حمل‌ونقل و… را نمی‌دهد ، به گزارش فاطمه ملوزه خبرنگار فارس اگاه، ‌ اجلاس معاونان اداری مالی دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی کشور دیروز  در تالار مجتمع فرهنگی رفاهی دانشگاه شیراز با حضور معاون اداری مالی وزیر علوم و تعدادی از نمایندگان مجلس و جمعی از مسئولان حوزه اداری مالی و منابع انسانی کشور آغاز شد. این اجلاس تا امروز بعدازظهر ادامه خواهد داشت. این اجلاس طی دو روز در سه پنل تخصصی برنامه‌وبودجه، مدیریت طرح‌های عمرانی و مدیریت منابع انسانی و دو پنل عمومی با عنوان سرمایه‌گذاری و تأمین مالی در آموزش عالی؛ راهکارها و چالش‌ها و نیز قوانین برنامه هفتم پیشرفت کشور و بودجه ۱۴۰۴ در حوزه آموزش برگزار خواهد شد.

*راه برون‌رفت از مشکلات مالی آموزش عالی مدیریت هوشمند دارایی‌ها و مشارکت با صنعت است

معاون اداری، مالی و مدیریت منابع وزارت علوم، تحقیقات و فناوری درباره راهکار حل مشکلات مالی آموزش عالی گفت: ‌ تنوع‌بخشی به منابع درآمدی، مدیریت هوشمند دارایی‌ها و توسعة مشارکت‌های میان دولت، دانشگاه و صنعت می‌تواند از مهم‌ترین راهکارهای حل مشکلات آموزش عالی باشد.

مهدی پندار در ادامه درباره اهمیت نقش دانشگاه اظهار کرد: ‌ دانشگاه به‌عنوان محور پیشرفت و توسعه پایدار نقشی کلیدی در پرورش نیروی انسانی متخصص، تولید دانش و گسترش نوآوری و فناوری بر عهده دارد. بدیهی است که بدون وجود نظام‌های اداری و مالی کارآمد، حتی اثربخش‌ترین برنامه‌های آموزشی، پژوهشی و فناوری به نتیجه مطلوب نخواهند رسید. مدیریت اداری و مالی دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی، پژوهشی و فناوری کشور، زیربنای پشتیبانی از مأموریت اصلی این مراکز محسوب می‌شوند.

پندار ضمن تأکید بر پیشرفت‌های چشمگیر در شفاف‌سازی مالی، بهینه‌سازی هزینه‌ها و توسعه زیرساخت‌های دانشگاهی در چند سال اخیر خاطرنشان کرد: تا رسیدن به نقطه مطلوب فاصله زیادی داریم و چالش اساسیِ پیش روی ما برای دست‌یابی به نقطه مطلوب، تأمین مالی پایدار است. کاهش تدریجی بودجه‌های دولتی، رشد هزینه‌های آموزشی، نیاز به نوسازی آزمایشگاه‌ها و الزامِ همگامی با تحولات پرشتاب جهانی، همگی ما را ناگزیر به اتخاذ راهکارهای نوین و خلاقانه می‌کنند.

پندار با اشاره به اینکه تحول در آموزش عالی کشور نیازمند خرد جمعی، مدیریت هوشمندانه منابع و عزمی راسخ است و مدیران مالی و اداری دانشگاه‌ها را پرچم‌داران این تحول بنیادین دانست.

وی بر لزوم الگوگیری از تجارب موفق جهانی تأکید کرد و افزود: برای رفع چالش‌های باید بر چند محور کلیدی تمرکز کنیم که شامل تنوع‌بخشی به منابع درآمدی از طریق توسعه پژوهش‌های کاربردی، افزایش درآمدهای غیر شهریه‌ای و جذب سرمایه‌گذاری بخش خصوصی ازجمله این راهکارها است. راهکار دوم هم بهینه‌سازی مدیریت دارایی‌های دانشگاهی شامل املاک، تجهیزات و منابع مالی با رویکردی حرفه‌ای و آینده‌نگر در دانشگاه‌ها است. از دیگر راهکارها ایجاد درآمد پایدار در دانشگاه‌ها می‌توان توسعة مشارکت‌های راهبردی با صنعت از طریق ایجاد مراکز رشد، پارک‌های علم‌وفناوری و شرکت‌های دانش‌بنیان و تقویت همکاری‌های بین‌المللی و جذب دانشجویان خارجی نام برد.

*هدایت خردمندانه منابع مالی راه نجات دانشگاه‌ها از بحران بودجه است

معاون اداری، مالی و مدیریت منابع وزارت علوم با تأکید بر این مسئله که پیگیری سه محور اساسی برای تحول دانشگاه‌ها و آموزش عالی ضروری است، تشریح کرد: محور اول هدایت خردمندانه منابع با ایجاد نظام یکپارچه مدیریت مالی در تمام سطوح، ارائه راهکارهای پایدار تأمین منابع و اصلاح فرایندهای اداری در چارچوب قوانین و مقررات است. محور دوم تقویت همکاری‌های شبکه‌ای از طریق ایجاد پلتفرم‌های اشتراک تجربیات بین دانشگاهی، برگزاری دوره‌های توانمندسازی تخصصی و حمایت همه‌جانبه از اجرای الگوهای نوین مدیریت مالی می‌باشد. محور سوم هم تکیه بر توانمندی‌های معاونان و مدیران حوزه اداری و مالی مؤسسات آموزش عالی است. این افراد می‌توانند با اجرای بهینه سیاست‌ها، ایجاد الگوهای موفق مدیریتی و تسریع در ارتقای نظام دانشگاهی، تاریخ‌ساز باشند.

مهدی پندار آرمان دولت برای آینده آموزش عالی کشور را شکل‌دهی به اکوسیستمی زنده و پویا دانست و وزارت علوم  رابه‌عنوان پلی کارآمد میان دانشگاه‌ها معرفی کرد و در پایان گفت: باید هماهنگی نظام‌مند بر روابط حاکم شود و از کلیه ظرفیت‌ها در مسیر تحقق توسعه به استفاده شود.

*دانشگاه شیراز عملا بودجه ای برای آموزش و پژوهش ندارد

سرپرست دانشگاه شیراز در افتتاحیه اجلاس معاونان اداری و مالی دانشگاه‌ها در دانشگاه شیراز به چالش‌های پیش روی دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی پرداخت و بیان کرد: باوجود ظرفیت‌های فراوان نظام دانشگاهی کشور با مجموعه‌ای از چالش‌های اساسی مواجه است که نمی‌توان آن را نادیده گرفت. بودجه و منابع ناکافی، ساختار مالی ناکارآمد و نامتمرکز، مسائل نیروی انسانی و انگیزش کارکنان، مهاجرت نخبگان و ساختار اداری پیچیده و عدم بهره‌‌وری از آن جمله است.

علیرضا افشاری‌فر از وضعیت بودجه کم دانشگاه‌ها گلایه کرد و گفت: متأسفانه بیش از ۹۰درصد بودجه دانشگاه‌ها صرف پرداخت حقوق و دستمزد می‌شود و ۱۰درصد مابقی کفاف تغذیه دانشجویی، حمل‌ونقل و… را نمی‌دهد. به همین دلیل، مسئله آموزش و پژوهش و مسائل فرهنگی به فراموشی سپرده می‌شود.

افشاری‌فر در ادامه به چالش‌های پیش روی مراکز آموزش عالی پرداخت و اظهار کرد: از مهم‌ترین چالش‌های پیش‌ رو، تعدد مراکز آموزش عالی است که در این زمینه، ضروری است طرح آمایش آموزش عالی به جد پیگیری شود؛ چراکه اجرای این طرح، ضمن صرفه‌جویی در منابع، امکان تمرکز بر مأموریت‌های منطقه‌ای و ایفای نقش اجتماعی دانشگاه‌ها را تقویت خواهد کرد.

وی به ارائه گزارش مقایسه‌ای از وضعیت حقوق و مزایای اعضای هیئت‌علمی دانشگاه‌های دیگر کشورها با ایران پرداخت و از کم‌بودن حقوق اعضای هیئت‌علمی در ایران گلایه کرد و افزود: این معضل نه‌تنها انگیزه علمی استادان را کاهش می‌دهد، بلکه تمرکزشان را از کارهای پژوهشی دور می‌کند. همچنین با مشکل کمبود بودجه و در پی آن کمبود امکانات و زیرساخت‌های پژوهشی، انجام تحقیقات با مشکل مواجه می‌شود و همین مسئله، ضمن تأثیر منفی بر کیفیت آموزش و پژوهش، آینده تحقیقات کشور را به خطر می‌اندازد.

سرپرست دانشگاه شیراز مهاجرت ۲۵درصد از اعضای هیئت‌علمی را چالش بزرگی برای نظام دانست و درباره بی‌تفاوتی نسبت به این مسئله هشدار داد و راه‌حل آن را تأمین مسکن اساتید هیئت‌علمی در کنار دانشگاه‌های محل خدمتشان دانست.

رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس هم در این مراسم با تأکید بر اینکه آموزش از یک زنجیره تشکیل شده است و باید همه زنجیره را با هم یک جا دید و نباید صرفاً دانشگاه را ببینیم تأکید کرد: دانشگاه بخشی از این زنجیره است. این زنجیره آموزشی شامل آموزش مهارتی قبل از مدرسه از تولد تا شش‌سالگی، دوران مدرسه از شش‌سالگی تا ۱۸ سالگی، دانشگاه که تا فوق دکترا ادامه دارد و شرکت های دانش بنیان که در آخر این زنجیره قرار دارند را شامل می شود و باید برای تقسیم بودجه در کشور به همه این زنجیره با هم نگاه کنیم.

علیرضا منادی ضمن تأکید بر اینکه هیئت‌علمی عصاره علمی کشور است، اظهار کرد: در مجلس تصویب کرده‌ایم که اساتید دانشگاه‌ها می‌توانند برای خود شرکت‌های دانش‌بنیان تأسیس کنند و دانشجویان را جذب این شرکت‌ها کنند. با این کار هم از مهاجرت هیئت‌علمی جلوگیری می‌شود و هم دانشجویان مشغول به کار می‌شوند.