استقلال مالی دانشگاه‌ها؛ راهکار کلیدی برای کاهش وابستگی به بودجه دولتی، به گزارش فاطمه ملوزه خبرنگار فارس اگاه، اختتامیه اجلاس معاونان اداری و مالی دانشگاه‌ها، مؤسسات آموزش عالی، پژوهشی و پارک‌های علم‌ وفناوری در شیراز، عصر پنجشنبه در مجتمع فرهنگی رفاهی دانشگاه شیراز با حضور وزیر علوم، تحقیقات و فناوری و رئیس دیوان محاسبات کشور برگزار شد.

وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در این اجلاس ضمن تأکید بر اینکه در دانشگاه‌ها باید خدمات بر مبنای توسعه کشور داده شود، گفت: به دلیل اینکه منابع مالی کشور بسیار محدود است، از روز اول کارم در دولت میز اقتصادی تشکیل دادم.

حسین سیمایی صراف با اشاره به اینکه دانشگاه نباید متکی بر بودجه کشور اداره شود، تشریح کرد: دانشگاه می‌تواند از منابع غیربودجه‌ای بودجه مورد نیاز خود را تأمین کند و مشکلات خود را از این مسیر حل کند و معاون مالی اداری وزارت علوم باید مدیران دانشگاه‌ها را بر اساس توفیق در جذب منابع غیربودجه‌ای ارزیابی کند.

سیمایی صراف در ادامه با تأکید بر اینکه رؤسای دانشگاه‌ها باید از متخصصین اقتصادی مشاوره بگیرند، بیان کرد: در این اجلاسیه بحث‌های خوبی در جهت مدیریت منابع غیربودجه‌ای در دانشگاه‌ها و رفع نیازمان از مسیر منابع غیربودجه‌ای شکل‌گرفته است. دانشگاه قم در این بخش خیلی خوب عمل کرده است و این قابل‌تقدیر است.

وی درباره منبع درآمدی دولت هم اظهار کرد: دولت برای بودجه سالانه‌اش در گذشته متکی به نفت بود، ولی در حال حاضر با توجه به درآمدهای غیرنفتی تا حد قابل‌قبولی از آن بی‌نیاز شده است.

*۳ راهکار کلیدی وزیر علوم برای حل ۷۰ درصد مشکلات مالی دانشگاه‌ها

وزیر علوم، تحقیقات و فناوری درباره حل مشکلات دانشگاه‌ها هم افزود: دانشگاه اگر سه کار آمایش آموزش عالی، مولدسازی و پذیرش هدفمند دانشجو منطبق با اصل ۳۰ قانون اساسی را انجام دهد، می‌تواند تا ۷۰ درصد مشکلات مالی را در خود دانشگاه حل کند. اگر پذیرش دانشجو با خدمات رایگان دانشگاه در حد نیاز اداره کشور باشد می‌توان خیلی از مشکلات دانشگاه‌ها را به راحتی حل کرد. آمایش دانشگاه‌ها هم به ما کمک می‌کند که بر اساس نیاز کشور دانشگاه تأسیس کنیم و یا اجازه ادامه فعالیت یک دانشگاه را بدهیم. مولدسازی در دانشگاه‌ها باید راه بیفتد. برای ثروت‌آفرینی اموال بسیار دانشگاه‌ها باید در یک چرخه مولدسازی قرار بگیرد. مولدسازی باید بهینه و هدف‌دار مصرف شود. اگر این کارها در دانشگاه‌ها انجام نگیرد رتبه علمی ایران در جهان روزبه‌روز پایین‌تر می‌رود.

سیمایی صراف در ادامه با تأکید بر حل مشکلات اساتید جهت عدم مهاجرت آن‌ها بیان کرد: مسکن‌سازی و تأمین مسکن دانشگاهیان وظیفه دولت است و این کار در دست اجرا است. سی و هفت دانشگاه به طور جدی وارد بحث مسکن شدند و بقیه ورود نکردند. همچنین برای خوابگاه متأهلین در تعدادی از دانشگاه‌ها در حال ساخت است.

سیمایی صراف در مورد کیفیت تغذیه هم تشریح کرد: در بحث کیفیت تغذیه با وجود اینکه بخش زیادی از بودجه دانشگاه صرف آن می‌شود، ولی باز هم رضایت‌بخش نیست و در این بخش باید دانشگاه با مولدسازی مشکل را حل کند.

وی در مورد ظرفیت‌های قانونی دانشگاه‌ها بیان کرد: استفاده از ظرفیت بازار پول، معافیت مالیاتی و اعتبار مالیاتی در حوزه فناوری و اعتبار مالیاتی در قانون جهش تولید دانش‌بنیان و استفاده از ظرفیت خیرین از دیگر ظرفیت‌های قانونی است. دانشگاه‌ها باید از ظرفیت‌های قانونی خود حداکثر بهره را ببرند. در قانون بودجه امسال بند تهاتر اموال اضافه شد تا دانشگاه‌ها بتوانند اموال خود را تحت هر عنوان حقوقی معتبری جابه‌جا کنند.

دیوان محاسبات به‌جای مچ‌گیری به دنبال پیشگیری است

رئیس دیوان محاسبات کشور با تأکید بر سرمایه‌گذاری و تأمین مالی در آموزش عالی و همچنین بررسی چالش‌ها و راهکارهای آن، گفت: دیوان محاسبات در سیاست جدید به دنبال مچ‌گیری نیست و تمام توجه این دستگاه معطوف به پیشگیری است و برای این پیشگیری‌ها وقت گذاشته و آموزش می‌دهیم و مدام با مدیران مربوطه در تعامل هستیم.

سید احمدرضا دستغیب با بیان اینکه بررسی پرونده یک مدیر و هیئت‌امنا زمانی که از سازمان جدا می‌شود را شیوه درست نمی‌دانیم و آن را تغییر دادیم، بیان کرد: تمام حسابرسان دیوان محاسبات این آمادگی را پیدا کردند تا نظارت بدون مداخله اجرایی انجام شود و تحت هیچ شرایطی حق توقیف و توقف ندارند و در طول مدتی که عملیات اداری مالی انجام می‌شود، مانند یک مشاور در کنار فرد می‌مانند و به وی کمک می‌کنند و برای این موضوع آموزش‌دیده و باور داریم که امروز باید کمک کنیم تا پیشگیری به طور کامل محقق شود.

دستغیب با تأکید بر اینکه برای ما خوشایند نیست که تعداد پرونده‌های ورودی به دیوان محاسبات زیاد باشد، افزود: برای ما روزی مطلوب خواهد بود که تعداد ورودی‌های پرونده کم باشد. هرچقدر انحراف از معیار و تخلفات کاهش پیدا کند، موفقیت‌های بیشتری حاصل خواهد شد، لذا نظارت به‌صورت پیشگیرانه خواهد بود.

وی در مورد برنامه توسعه هفتم اظهار کرد: در برنامه هفتم توسعه برخی از موضوعات رها شده و تصور بر این است که اجرایی شده‌اند؛ اما هنوز تکالیف مالی و نظام مالیاتی عمومی در برنامه چهارم، پنجم و ششم به روی زمین‌مانده است.

**نیاز فوری دانشگاه‌ها به نیروی متخصص مالی برای تحقق استقلال بودجه‌ای آن‌ها است

رئیس دیوان محاسبات کشور با اشاره به اینکه هر آنچه که امروز برای استقلال مالی دانشگاه به آن نیاز داریم، اعم از حسابرسی، حسابداری و بودجه‌ریزی عملیاتی بهای تمام شده، موجود و مشخص بوده؛ ولی متأسفانه هنوز در عمل اتفاقی نیفتاده است، گفت: امروز در دانشگاه‌ها شاهد استقلال در مصارف بودجه هستیم؛ ولی استقلال در منابع وجود ندارد. در همین راستا اداره مالی در دانشگاه باید کمک کنند تا حجم پروژه‌های نیمه‌تمام و حجم مناسبات و مراودات مالی مدام گزارش شود.

دستغیب در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به اینکه ارزیابی ما در وزارت علوم ارزیابی مطلوبی است، افزود: باید در مورد بودجه‌ریزی عملیاتی، حسابرسی و حسابداری بهای تمام شده اهتمام شود. همچنین در حوزه مالی نیاز به نیروی متخصص داریم، چون اگر از ظرفیت دانشکده و دانشگاه‌های مالی استفاده شود، اتفاقات بزرگی خواهد افتاد.

دستغیب با تصریح اینکه در پژوهش‌ها راهکارهای مالی کمتری ارائه می‌شود، تصریح کرد: منابع در کشور محدود است، به دنبال این هستیم که این منابع به درستی استفاده شود و ان‌شاءا… سیاست‌های بهبوددهنده به دولت ارائه شده و ادامه پیدا خواهد کرد. همچنین در بهینه‌سازی بودجه دانشگاه‌ها و در کاهش وابستگی بودجه به منابع دولتی و در اصلاح برخی قوانین و مقررات اصلاحاتی صورت بگیرد و از ظرفیت بومی استفاده شود.

در پایان این اجلاسیه از ۴ طرح وزارت علوم شامل آیین‌نامه استخدامی اعضای غیر هیئت‌علمی دانشگاه‌ها؛ تأمین مسکن اعضای هیئت‌علمی و کارکنان؛ طرح طراحی و ساخت نیروگاه‌های خورشیدی؛ و طراحی و ساخت خوابگاه‌های متأهلی رونمایی شد.