جرایم تخلف توقف و تردد خودروهای سنگین در معابر شهر بازدارنده نیست

جلال‌الدین عرفانی‌ – فارس آگاه

ترافیک و مشکلات ناشی از آن سال‌هاست که به یکی از معضلات کلان‌شهرهایی مثل شیراز تبدیل شده، اما یکی از مهم‌ترین عواملی که در ترافیک، به‌ویژه در محدوده مرکزی شهر اثرگذار است، تردد و توقف کوتاه‌ یا بلندمدت ناوگان حمل‌بار است. در این بین، برای رفع این مشکل حداقل در زمان پیک ترافیک، از چند سال قبل طرحی با عنوان محدودیت زمانی و مکانی تردد ناوگان حمل‌بار در محدوده ترافیکی مطرح و تا حدودی هم پیاده‌سازی شد، اما به دلیل برخی مشکلات و به‌رغم اجرای مکانیزه طرح LEZ یا همان جلوگیری از ورود خودروهای آلاینده و فاقد معاینه فنی به محدوده ترافیکی شهر و نصب سامانه‌های هوشمند نظارتی، باز هم طرح محدودیت زمانی و مکانی به‌صورت مکانیزه اجرا نشد.

برای پی‌بردن به چرایی عدم اجرای این قانون با رئیس سازمان حمل‌ونقل بار شهرداری شیراز به گفت‌وگو نشستیم تا از زبان وی علت عدم اجرای مکانیزه طرح را جویا شویم.

عبدالجلیل شریفی در این رابطه به خبرنگار ما گفت: طرح محدوده زمانی و مکانی ناوگان حمل‌بار در شیراز مدتی است در حال اجراست، اما به‌رغم ایجاد سیستم‌های نظارتی از جمله ایجاد ۶۴ گیت نظارتی در ورودی‌های محدوده، هنوز کنترل و نظارت بر اجرای طرح به‌صورت دستی انجام می‌شود.

وی با اشاره به تقسیم‌بندی محدوده ترافیکی شهر به سه محدوده سبز، زرد و قرمز افزود: در این زمینه، محدوده سبز مربوط به رینگ پیرامونی شهر و کمربندی است؛ رینگ زرد محدوده بین کمربندی تا محدوده قرمز، همان محدوده ترافیکی مرکز شهر است و محدوده قرمز در واقع همان محدوده طرح LEZ و محدوده مرکزی شهر محسوب می‌شود. در واقع، این سه محدوده بر یکدیگر هم‌پوشانی دارند و حتی سیستم‌های نظارتی ورودی این محدوده‌ها نیز چندمنظوره هستند.

شریفی در پاسخ به این سؤال که چرا با توجه به نصب این سیستم‌ها و اجرای مکانیزه طرح LEZ، طرح محدودیت زمانی و مکانی به‌صورت هوشمند و مکانیزه اجرایی نمی‌شود، گفت: علت اینکه طرح LEZ به‌صورت مکانیزه اجرا نمی‌شود این است که آن‌ها به اطلاعات و سامانه «سیمفا» وزارت کشور و پلیس دسترسی دارند؛ اما در خصوص اجرای طرح محدوده زمانی و مکانی نیز ما باید به اطلاعات سامانه «utcms»، سامانه مدیریت مرکزی حمل‌ونقل درون‌شهری و حومه‌ای کشور در وزارت کشور و اطلاعات کل ناوگان حمل‌ونقل بار کشور که در اختیار پلیس است، دسترسی داشته باشیم تا بتوانیم طرح را به‌صورت مکانیزه اجرا کنیم.

رئیس سازمان حمل‌ونقل بار شهرداری شیراز ادامه داد: علت آن است که مجوز تمامی ناوگان حمل‌بار کشور توسط ما ثبت نمی‌شود و ما تنها اطلاعات ناوگانی را داریم که در شیراز پروانه گرفته‌اند. امکان دارد خودروی حمل‌باری را جریمه کنیم که مجوز داشته باشد اما نه از شیراز؛ و همین امر مشکل‌ساز می‌شود. به همین دلیل نیز ما هنوز این طرح را به‌صورت دستی، فیزیکی و غیرمکانیزه اجرا می‌کنیم تا زمانی که این اطلاعات به دست ما برسد.

وی از پایین بودن جرایم تخلفات خودروهای سنگین و عدم بازدارندگی آن‌ها به‌عنوان مشکل دیگر این بخش یاد کرد و گفت: تا وقتی که جریمه توقف یک کامیون در معابر شهر فقط ۸۰ تا ۱۰۰ هزار تومان باشد و البته هزینه پارکینگ و مسافت بالا، راه به جایی نمی‌بریم. اما با اجرای توقفگاه خودروهای سنگین شهرداری شیراز در آینده نزدیک و ایجاد امکانات و امتیازاتی برای رانندگان خودروهای سنگین، امیدواریم دیگر شاهد چنین مشکلاتی نباشیم.

شریفی گفت: در این توقفگاه، امکانات ویژه‌ای برای رانندگان دیده شده، از جمله محل پارک خودروی سواری آن‌ها که می‌توانند خودروی سبک خود را در طول روز آن‌جا پارک کنند و شب هم خودروی سنگین خود را در پارکینگ و جایی امن بگذارند و بروند تا روز بعد. از طرفی، تمامی بنگاه‌های حمل‌بار در این محل مستقر می‌شوند.

وی ادامه داد: با وجود انبارهای بزرگی که در این‌جا دیده شده، این توقفگاه به محل تبدیل بارهای بزرگ به خرده‌بار تبدیل شده و به‌جای آن‌که کامیون‌های بزرگ بخواهند برای تخلیه بار به سطح شهر بیایند، در همین‌جا بار به‌صورت خرده‌بار تبدیل و با وانت به سطح شهر منتقل می‌شود. در غیر این صورت، اگر برخی صنوف که در شهر انبار دارند باز هم بخواهند بارشان را با کامیون به انبارهای خود در مرکز شهر ببرند، به‌عنوان شغل مزاحم محسوب و با آن‌ها برخورد می‌شود.

شریفی اضافه کرد: در حال حاضر ۴۰ هزار خودروی حمل‌بار در شهر شیراز اطلاعات خود را ثبت کرده و پروانه فعالیت دارند. در کنار آن، ۱۸۴ بارانداز برای ناوگان حمل‌بار در ۳۲ محور اصلی و فرعی شهر دیده شده که مجهز به تابلو و خط‌کشی برای محل توقف و بارگیری این ناوگان است. هر خودرویی خارج از ناوگان حمل‌بار که در این محل‌ها توقف کند، مشمول جریمه می‌شود.

وی با اشاره به قطع سوخت و بیمه خودروهای حمل‌بار سبک بنزینی و ارائه سوخت گازوئیل خودروهای سنگین بر اساس تناژ و مقدار بار برگ صادرشده گفت: در خصوص ثبت تخلفات خودروهای ناوگان حمل‌بار در شش ماه نخست سال، ۲۸ هزار و ۶۵۳ تخلف ثبت و اعمال قانون شده است. از این تعداد، ۱۲ هزار و ۶۴۱ فقره مربوط به تخلف «ورود کامیون ممنوع»، ۵۸۲ فقره حمل بار خطرناک و نامتعارف، هشت هزار و ۲۸۸ فقره پارک غیرمجاز در بارانداز، پنج هزار و ۱۶۵ فقره پارک دوبل در بارانداز و یک‌هزار و ۹۷۷ فقره نیز مربوط به اضافه تناژ بوده است. همچنین در این مدت، سه هزار و ۴۵۶ پروانه جدید صادر و سه هزار و ۸۲۳ پروانه تمدید شده است.