استان فارس بهشتی متمایز برای عاشقان غذاست ، به گزارش فاطمه مقدم خبرنگار فارس اگاه در پسِ هر سفر، فراتر از بازدید از بناهای تاریخی و مناظر دیدنی، قصه‌ای نهفته است که با طعم‌ها روایت می‌شود. غذا، دیگر صرفاً رفع یک نیاز اولیه نیست؛ بلکه ریشه در دل فرهنگ و هویت هر منطقه‌ دارد. در زمانه‌ای که گردشگری به دنبال تجربه‌های ناب و اصیل است، غذا نقشی محوری یافته و به نیرویی قدرتمند برای جذب مسافران بدل شده است. دیگر دوران گشت‌وگذار صرف به سر آمده؛ مسافران امروز با ولعی سیری‌ناپذیر، به دنبال طعم‌های نو و بی‌نظیر در گوشه و کنار جهان هستند. غذا، تجربه‌ای چندحسی است رنگ‌های دل‌انگیز، عطر مست‌کننده، بافت بی‌نظیر و طعم فراموش‌نشدنی که خاطره‌ای ماندگار در ذهن گردشگران برجا می گذارد. یک غذای خوشمزه، می‌تواند سفری معمولی را به تجربه‌ای بی‌همتا تبدیل کرده و احساس رضایت و شادمانی عمیقی را در مسافران برانگیزد. غذا، می‌تواند عامل تمایز یک مقصد گردشگری در میان انبوه رقبا باشد. اگر منطقه‌ای دارای غذاهای خاص و منحصربه‌فرد باشد، همچون آهنربایی، گردشگران بیشتری را به سوی خود جذب خواهد کرد. گردشگرانی که به ایتالیا سفر می‌کنند، امکان ندارد بدون چشیدن طعم پاستا و پیتزای اصیل این کشور زیبا را ترک کنند؛ مسافرانی که راهی ژاپن می‌شوند، نمی‌توانند از خوردن سوشی و رامن که تا این سرو آن در جهان فراگیر شده است دل بکنند. در این دنیای رنگارنگ و پرهیاهو، غذا همچون پرچمی است که هویت یک منطقه را به رخ می‌کشد و گردشگران را به کشف رازهای نهفته در طعم‌ها دعوت می‌کند.

فارس بهشت غذاهای گیاهی

استان فارس، گنجینه‌ای از تاریخ، فرهنگ و طعم‌های بی‌نظیر در قلب ایران، نه ‌تنها مهد شاعران و عارفان نامی است، بلکه سفره‌ای رنگین از غذاهای اصیل و خوش‌عطر را نیز پیش روی مهمانان خود می‌گشاید. در این سرزمین با اقلیم متنوع و پربرکت، هنر آشپزی به اوج خود رسیده و هر غذا، داستانی از دل خاک و سنت‌های کهن را روایت می‌کند.

استان فارس با بیش از ۲۵۰ نوع غذا و طعم متمایز، بهشتی برای عاشقان غذاست. از طعم‌های ملایم و لطیف رایج در غذاهای شیرازی ها گرفته تا طعم‌های تند و ادویه ‌دار جنوب استان چون لار و گراش، هر ذائقه‌ای را می‌توان در اینجا راضی کرد. طعم نارنج‌های معطر، عرقیات گیاهی خوش‌بو، گوشت تازه و محصولات کشاورزی ارگانیک، همگی در خلق غذاهایی بی‌نظیر و فراموش‌نشدنی سهیم‌اند.

متاسفانه، صنعت گردشگری در ایران آن‌طور که باید توسعه نیافته و فرهنگ غنی غذایی ایرانی نیز مهجور مانده است. در حالی که هر قوم و اقلیمی در ایران ویژگی‌های غذایی منحصربه‌فرد خود را دارد و در عین حال غذاهای مشترک فراوانی میان اقوام ایرانی وجود دارد که پتانسیل ارائه به ذائقه جهانی را دارا هستند. برای مثال، اگر بخواهیم خورش‌های ایرانی را به زبانی بین‌المللی معرفی کنیم، در واقع گوشتی است که با سس‌های گوناگون سرو می‌شود؛ گوشت تکه‌شده گوسفند یا گوساله با سیب‌زمینی، لپه و سس گوجه‌فرنگی یا سبزیجات و لوبیا؛ یا مرغ با سس انار، گردو و زعفران؛ و حتی پلوهای ما و شیوه طبخ‌شان شاید به عنوان دمی‌های رنگی با مخلفاتی چون حبوبات، سبزی، صیفی‌جات و گوشت بتوانند به ذائقه جهانی عرضه شوند. اما متاسفانه به‌دلیل سهل‌انگاری و بی‌توجهی به تنوع غذایی ایران، در اغلب رستوران‌ها و هتل‌های کشورمان فقط کباب و جوجه‌کباب عرضه می‌شود  توریستی که به ایران می آید ، بعد از یکی دو روز اقامت در ایران و لذت بردن از کباب و تعریف از آن ، به زودی در می یابد که با فهرست نامحدودی از غذاها مواجه است اما آنچه به او عرضه می شود انواع کباب است  از این رو تور لیدرهای ایرانی که وظیفه راهنمایی گردشگران خارجی را بر عهده دارند، این کلمات را بسیار از زبان توریست های خارجی شنیده اند: « No kebab … No kebab ».

جوانا لاملی، بازیگر سرشناس بریتانیایی که یک گیاهخوار است، در سفر به ایران برای ساخت مستند «جاده ابریشم جوانا»، در بخشی از برنامه هنگام خوردن یک غذای گیاهی  در شهر یزد، درحالیکه جرعه ای از لیوان عرقیات خود نوشید گفت: قبل از سفر به ایران، نگران بود که به دلیل فراگیری کباب در فرهنگ غذایی این کشور نتوانم غذای گیاهی مطلوبی پیدا کنم، در حالی که ایران سرشار از غذاهای گیاهی متنوع و ناشناخته است… .

در ادامه، به معرفی چند نمونه از غذاهای گیاهی خاص چند شهر استان فارس می‌پردازیم که میتواند برای گردشگران نیز مطبوع باشد.

***رب پلو شیرازی غذای گیاهی و ملس

انار یکی از بهترین و پرخاصیت‌ترین میوه‌هایی است که می‌توان در طبیعت یافت. خوراکی فوق‌العاده‌ای که به میوه‌ بهشتی نیز معروف است.رب پلو  که با رب انار درست می‌شود را می‌توان یکی از لذیذترین و درعین‌حال، ساده‌ترین غذای سنتی شیراز معرفی کرد که طرفداران زیادی دارد. این غذای سنتی را می‌توان بیشتر وقت‌ها روی سفره مردم خون‌گرم شیراز دید. برنج، رب انار، گردو، کشمش، شکر و پیاز از مهم‌ترین مواد اولیه رب پلو است. درصورتی‌که مسافری دارید که رابطه خوبی با مصرف گوشت ندارد، می‌توانید طعم لذیذ این غذای گیاهی خوش‌رنگ و مزه شیرازی را به او بچشانید.

***نان‌های لاری، میراثی خوشمزه با عطر اصالت

وقتی صحبت از غذاهای لارستان به میان می‌آید، بی‌درنگ کباب لاری یا کباب ماستی به ذهن می‌رسد، کبابی که به لطف طعم بی‌نظیرش، نه تنها در جنوب فارس، بلکه در سراسر ایران طرفداران بسیاری پیدا کرده است . اما لارستان، گنجینه‌ای پنهان از طعم‌ها و سنت‌هاست که در میان آن‌ها، نان‌های محلی جایگاهی ویژه دارند.

در شهرهای لارستان تنوع نان زیاد است به همین دلیل با انواع آردها یا مزه‌های متعدد می‌توان نان‌های جدیدی پیدا کرد که زنان آن را می پزند نان های محلی در سطح لارستان به لحاظ مواد غذایی مورد استفاده، نرمی و سفتی خمیر، نحوه پخت و ابزارهای تهیه نان، به انواع و اقسام مختلفی تقسیم و نامگذاری شده اند که متداول ترین نوع آن؛ بالاتوه، نی نَنی، تپ تپی، شُل شُلو، جرادک و رگاگ، است.

تپ‌تپی، نانی ساده و در عین حال خوش‌طعم است که از ترکیب آب، نمک و خمیر یا پودر خمیر مایه تهیه می‌شود. خمیر این نان را پس از آماده شدن، به صورت لایه نازکی بر روی تاوه داغ پهن کرده و می‌پزند. سادگی این نان، طعم اصیل آن را دوچندان کرده و آن را به همراهی بی‌نظیر برای صبحانه یا عصرانه تبدیل می‌کند. نیننی نیز نانی خوشمزه و مغذی است که شباهت‌هایی با تپ‌تپی دارد، اما با یک تفاوت مهم: پس از پهن کردن خمیر بر روی تاوه، یک عدد تخم مرغ روی آن می‌شکنند و سس مهیاوه را نیز به آن اضافه می‌کنند. مهیاوه، نوعی سس محلی است که از ماهی خشک شده، خردل، نمک و آب تهیه می‌شود و طعمی خاص و بی‌نظیر به نیننی می‌بخشد. پس از پخت، یک لایه از نان را برگردانده و روی لایه دیگر قرار می‌دهند. در نهایت، پس از برداشتن نیننی از روی تاوه، مقداری روغن به آن می‌زنند و آماده خوردن می‌شود.

***نان پی‌پخ، پیتزای سبریجات جهرم

این غذای سالم و ساده که به پیتزای جهرمی شهرت دارد، قدمت بسیار زیادی دارد وبا استفاده از برگ‌های اسفناج و پیازچه طبخ می‌شود. برای درست کردن پی پخ، سبزیجات را تفت داده و لای خمیری پهن می‌ریزند. خمیر نان پی‌پخ فقط از آرد، آب و نمک تهیه می‌شود مواد داخل پی‌پخ اسفناج و پیاز است که طعمی ساده و طبیعی به این پیتزای جهرمی می‌دهد. این مواد را در خمیر می‌پیچند و پخت پی پخ جهرمی با استفاده از تنور یا فر انجام می‌گیرد پس از آن که نان پی‌پخ پخته شود، می‌توانید آن را به همراه کره یا پنیر صرف کنید.

**گبوله دسر همه پسند کازرونی

یکی از خوردنی‌های فوق‌العاده خوشمزه و حلوا مانند کازرون، صبحانه سنتی گبوله است. گبوله به خوبی نشانگر کشاورزی قوی و گیاهان دارویی سرشار در کازرون است و به دلیل بافتی که دارد در خانواده حلواها و فرنی ها قرار می گیرد وجزو دسر یا  صبحانه به حساب می‌آید . گبوله از ترکیب آرد گندم و روغن و شکر به همراه گل‌های خشک شده بابونه درست می‌شود که برای تجربه طعمی متفاوت عالی است. در هنگام طبخ، ابتدا آرد را تفت داده و آب اضافه می‌کنند. سپس روغن و شکر وبابونه را اضافه کرده و با حرارت ملایم، مرتب هم می‌زنند. گبوله را می‌توان با خلال پسته و بادام تزئین کردو با شیره انگور یا عسل  خورد. . خوشبختانه  این غذا، از غذاهای پر طرفدار گردشگران به شمار می آید در برخی از رستوران های سنتی کاروزن سرو می شود.

**لالک غذای سبک باب طبع مسافران

«لالک بادمجان» یا «للک بادمجان» یکی از غذاهای محلی فارس و خصوصا کازرون محسوب می‌شود. این غذا با دانه‌های خرد‌شده گندم (بلغور گندم) درست می‌شود که اهالی کازرون آن را «لالک» یا «للک»  و «گمنه» می‌نامند. لالک در گویش مردم خراسان «درشته» گفته می‌شود و برای پخت بسیاری از غذاهای سنتی این منطقه به کار می‌رود. لالک‌ بادمجان با ترکیب موادی مانند لالک، بادمجان سیر تازه، مخلوط سبزیجات(نعناع، ترخون، ریحون و شوی)، روغن، و سیر سبز این غذای سنتی را تهیه می‌کنند. البته مواد اولیه‌ی این غذا به تناسب ذائقه افراد خانواده حذف یا اضافه می‌شود. ابتداد لالک را بو می دهند تا رنگش برگردد بعد در ظرفی جدا سبزی‌های معطر، شامل شوید، ریحان، نعناع و ترخون را به پیاز و سیر سرخ شده اضافه می‌کنند تفت میدهند سپس به این مخلوط لالک بوداده شده دو لیوان آب به غذا اضافه می کنند در قابلمه را می‌گذارند و اجازه می‌دهند خوب بپزد. یک مثل معروف میان فارسی ها درباره سرعت پخت لالک وجود دارد که می گویند« اسبت را زین کن، لالک‌ات رو دم کن». لالک دم شده را با بادمجان سرخ کرده کنار آن سرو می کنند.

**وقتی دمی گوجه روستای بزم بوانات را به شهرت جهانی رساند

آخر این گزارش را با ذکر یک داستان واقعی که همه به خوبی می شناسند می بندیم ماجرای دهکده گردشگری عباس برزگر که از یک پذیرایی صمیمانه با کته گوجه آغاز شددر شبی بارانی دو توریست موتورسوار آلمانی که از بوانات به قصد کرمان در حرکت بودند راه گم می کنند و می خورند به تور عباس برزگر؛ او و خانواده اش توریست های آلمانی را مهمان خانه کوچکشان می کنند و از شام خود-کته گوجه- به آنها هم می دهند. یک ماه بعد اما ۵ توریست دیگر با ملیت آلمانی همراه یک مترجم به بوانات می روند و سراغ عباس برزگر را می گیرند.

آنها از خاطرات هموطنانشان که در روزنامه های آلمان منتشر شده بود عباس برزگر را شناسایی می کنند و وقتی در روستای بزم بوانات پیدایش می کنند از او سراغ «کته گوجه» یا همان«دمپخت گوجه فرنگی» را می گیرند و از او می خواهند از همان غذایی که به دو توریست دیگر داده برای آنها هم درست کند که همین جرقه ای می شود تا عباس برزگر به فکر بوم گردی و جذب گردشگران خارجی بیفتد و شد آنچه باید می شد؛ او به یک کارآفرین موفق و ثروتمند در حوزه گردشگری تبدیل شد.