ماجرای ساخت راک اعتراضی از دل کوچه‌های قدیمی شیرازچه بود؟

ایلیا یعقوبی ، خواننده و مشاور مکانیک خاک:

 بعد از«تاورکرین لعنتی» ، قصد داریم موزیک ویدیوهایی درباره فرونشست زمین بسازیم

فاطمه مقدم- فارس آگاه 

شیراز شهری است که خاطرات و تاریخ در کوچه‌پس‌کوچه‌هایش جاری است، اما در روزهای گذشته صدایی تازه ای از دل بافت تاریخی آن برخاسته است؛ صدایی که به جای سکوت، با نوای بلند راک، اعتراض خود را نسبت به تخریب‌های بی‌رویه در بافت تاریخی شیراز بیان می‌کند. جمعی از هنرمندان موسیقی و دوستدار میراث فرهنگی در شیراز، با انتشار قطعه موسیقی راک «تاورکرین لعنتی» اعتراض خود را نسبت به تخریب این بافت ارزشمند نشان دادند.

اعتراضی که به دل شیرازی ها خوش نشست. موزیک ویدیو «تاورکرین» کمی پس از اوج گرفتن اعتراض‌ها نسبت به نصب یک جرثقیل بلندمرتبه در کنار خانه تاریخی و ثبت ملی صدرایی – که به خانه زیبا نیز شهرت دارد – در بافت تاریخی شیراز منتشر شد. جرثقیلی که برای اولین بار نیست که پایش به بافت تاریخی باز شده و اگر اعتراض های سازمان یافته شکل نگیرد برای اخرین بار نیز نخواهد بود. به هر رو گرچه جز مردم، دوستداران میراث فرهنگی، انجمن صنفی مرمتگران فارس و… اعتراض خود را نسبت به نصب جرثقیل‌های بزرگ در نزدیکی خانه‌ها، بازارها و سراهای تاریخی در رسانه های رسمی ابراز کردند اما گاهی اعتراضات هنری مثل یک بذری است که امروز شاید به خوبی دیده نشوند، ولی در آینده این بذرها به ثمر خواهد نشست و نسلی آگاه‌تر و حساس‌تر به میراث تاریخی خواهیم داشت.

در گفت و گو با «شهر مردم» از بازخوردهای مثبت و منفی که این ترانه برای گروه موسیقی به همراه داشت و همکاری هنرمندان و فعالان میراث فرهنگی برای حفاظت از بافت تاریخی ارزشمند شیراز گفت.

ایلیا یعقوبی درباره ایده و انگیزه اولیه‌اش برای ساخت این ترانه اعتراضی می‌گوید: من مشاور مکانیک خاک هستم و در پروژه‌های معماری در بافت‌های قدیمی مثل قصردشت فعالیت دارم. بارها شاهد تخریب خانه‌های لوکس قدیمی و باارزش معماری در شیراز بوده‌ام که به جای آنها آپارتمان‌های بلندمرتبه ساخته شده‌اند. این موضوع همیشه برای من دردناک و ناراحت‌کننده بوده است. همزمان با فعالیت معماری، در زمینه احیای خانه‌های تاریخی دربافت هم مشغول به کارم که این برای من یک پارادوکس است؛ جایی تخریب می‌بینم و جایی دیگر برای حفظ هر آجر تلاش می‌کنم.

این معمار و خواننده درباره بهزاد نیما، شاعر و ترانه‌سرای  «تاورکرین لعنتی» گفت: نیما شاعر این ترانه خود متولد بافت تاریخی است و در میان اشعار او این شعر نظر مرا بسیار جلب کرد و تصمیم گرفتم این شعر را بخوانم و با توجه به اینکه آهنگسازی کار توسط پیمان رسولی در سبک راک ساخته شده بود اما هنوز وکال آن را نگرفته بودیم با آغاز به کار تاورکرین در اواخر فروردین که پشت بوتیک هتل خانه زیبا مشغول به کار شد و دقیقا از روی خانه زیبا حرکت می کرد و این فعالیت بافت تاریخی را به لرزه می انداخت و این طور شد که با گروه موسیقی تصمیم گرفتیم این ترانه را اجرا کنیم.

** از پاک کردن ترانه از صفحه اینستاگرام به احترام همسایه‌ها تا راه اندازی موزه هنرهای نمایشی در بافت

یعقوبی که پیش از این ۹ ترانه با اشعار عاشقانه خوانده، درباره تجربه اجرای این ترانه اعتراضی می‌گوید: بعد از انتشار موزیک ویدیو، واکنش‌های متفاوتی دریافت کردیم. عده‌ای بسیار آن را دوست داشتند و به این کار ارج گذاشتند، اما استفاده از عبارت «محله‌های پاپتی» در ترانه باعث اعتراض برخی ساکنان بافت تاریخی شد. ما توضیح دادیم که منظور از به کاربردن واژه پاپتی در این ترانه به هیچ وجه به معنای توهین نبوده است و منظور محله های بدون حامی بوده است و من هم به سبب احترامی که برای ساکنان بافت تاریخی قائل بودم این ترانه را از صفحه خودم در اینستاگرام پاک کردم.

این معمار و خواننده در پاسخ به این سوال که با توجه به تجربه دوگانه مثبت ومنفی که از انتشار این موزیک ویدیو داشتند آیا قصد انتشار موزیک ویدیوهایی مشابه دارید گفت: بله قصد داریم موزیک ویدیوهایی درباره فرونشست زمین بسازیم که یکی از تهدیدهای جدی برای شهرها و آثار تاریخی است تا هشدار دهیم قدمی برای جلوگیری از گسترش آن را برداریم.

یعقوبی همچنین با اشاره به اینکه هنرمندان و فعالان میراث فرهنگی می توانند همکاری بیشتری برای محافظت از بافت تاریخی داشته باشند گفت: حضور هنرمندان در بافت تاریخی رنگ و بوی تازه‌ای به آن داده و زندگی در آن پررنگ‌تر شده است. نمونه بارز آن سنگ سیاه است که در بوتیک هتل‌ها یا خانه‌های احیا شده برنامه‌های هنری و نمایشگاه برگزار می‌شود و پای هنرمندان به بافت باز شده است. اگر این همکاری‌ها بیشتر شود، هم جذابیت بافت بیشتر می‌شود و هم حفظ و نگهداری آن توجیه اقتصادی خواهد داشت. در حال حاضر هم تاثیر حضور معماران و هنرمندان در بافت به خوبی دیده می‌شود، به‌طوری که کسانی که برای اولین باربه شیراز و بافت تاریخی می‌آیند، از قدم زدن در کوچه‌پس‌کوچه‌ها لذت می‌برند ومی گویند  در برنامه‌های بعدی خود باز هم بافت‌گردی را خواهند گذاشت.

وی با اشاره به افتتاح موزه هنرهای نمایشی در بافت افزود: ما در بافت تاریخی یک خانه را بازسازی کرده‌ایم که به‌زودی به عنوان موزه زنده هنرهای نمایشی افتتاح می‌شود. این مجموعه دو پلاتو تئاتر و استودیوی ضبط موسیقی دارد و قرار است با حضور مسئولان میراث فرهنگی فارس افتتاح رسمی شود. هدف ما از ایجاد این موزه ، احیای هنرهای سنتی و آیینی ایران مثل نمایش‌های کهن جی‌جی‌بی‌جی، سیاه‌بازی، خیمه‌شب‌بازی و دیگر هنرهای نمایشی است تا بتواند به جامعه محلی و گردشگران داخلی و خارجی خدمت دهد.