مدیر توسعه بازرگانی سازمان جهاد کشاورزی استان فارس در گفت و گو با فارس اگاه: تا دو هفته آینده کمبود روغن در بازار رفع می شود، به گزارش فاطمه مقدم خبرنگار فارس اگاه، رصد فروشگاه‌های مختلف زنجیره‌ای، فروشگاه بزرگ کاستکو، سوپرمارکت‌های بزرگ شیراز و فروشگاه‌های آنلاین، حکایت از کمبود روغن پخت و پز در شیراز دارد. کمبود عرضه ای که از هفته پایانی اسفند ۱۴۰۳ آغاز شده و همچنان در آغازهفته سوم فروردین ۱۴۰۴ نیز ادامه دارد. اما اینکه چرا عرضه روغن پخت پز قطره چکانی شده  جز افزایش قیمت جهانی روغن و رفتن برند خارجی فعال در بازار روغن خوارکی کشور دلایل دیگری نیز دارد که در ادامه به آن خواهیم پرداخت.

گروه صافولا، یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های چندملیتی فعال در صنعت تولید و توزیع مواد غذایی و مصرفی، در دی ماه ۱۴۰۳  به طور رسمی از بازار ایران خارج شد. این تصمیم پس از چند دهه فعالیت مستمر در بازار ایران و تأثیرگذاری عمیق بر صنایع مختلف از جمله روغن‌های خوراکی و شکر داشت. صافولا که سهمش از روغن خوراکی در ایران بیش از ۵۰ درصد بود و در ایران بیشتر با برندهای «روغن لادن»، «روغن بهار» شناخته می‌شد. این دو برند، سهم قابل‌توجهی از بازار روغن خوراکی ایران را در اختیار داشتند خروج صافالو و باعث نا بسامان شدن وضعیت تولید و عرضه روغن خوارکی در کشور در اواخر سال گذشته شد. تحریم‌های اقتصادی و مشکلات نقل‌وانتقال مالی و افزایش رقابت داخلی با ظهور شرکت‌های ایرانی موفق در زمینه تولید روغن خوراکی و شکر که سودآوری صافولا را تحت تأثیر قرار داد عاملی شد تا این برند مشهور جهانی ایران را ترک کند اما اکنون مسئله این است که شرکتهای دیگر تولید کننده روغن خوارکی گیاهی ایرانی نیز روغن پخت و پز کمی را به بازار عرضه نمی کنند که این مسئله کمبود روغن پخت و پز را تشدید کرده است.

**کمبود روغن پخت و پز ناشی از کاهش تولید و به‌صرفه نبودن عرضه با قیمت دستوری است

رئیس اتحادیه صنف توزیع‌کنندگان و عمده‌فروشان مواد غذایی، بهداشتی و خشکبار شیراز، در گفت‌وگو با فارس اگاه، ضمن تایید کمبود روغن پخت و پز دربازار خواروبار شیراز گفت: کمبود بازار به دنبال کاهش تولید روغن پخت و پز توسط کارخانجات است. همین عامل سبب شده که عرضه  روغن گیاهی پخت و پز نیز نسبت به باقی روغن ها چون روغن های سرخ کردنی و جامد بسیار کم و به صورت قطره چکانی صورت گیرد.

حسن پور قادری با اشاره به اینکه روغن پخت و پز در بازار کم است و تنها در اندازه های بزرگ عرضه می‌شود گفت: برخی از بزرگترین تولیدکنندگان روغن خوراکی گیاهی، عرضه خود را به شدت کاهش داده‌اند. دلیل این امر، افزایش قیمت جهانی روغن خام و سایر هزینه‌های تولید است که باعث شده عرضه با قیمت دستوری تعیین‌شده توسط دولت (افزایش ۱۵ درصدی برای مصرف خانوار و ۲۱ درصدی برای صنف و صنعت) برای کارخانه‌داران به‌صرفه نباشد. در نتیجه، کارخانه‌داران از عرضه متناسب با نیاز بازار خودداری کرده و منتظر اصلاح قیمت‌ها هستند. به همین دلیل، روغن‌های کوچک‌تر در بطری‌های ۹۰۰ گرمی که مورد نیاز خانوارهاست، به شدت کمیاب شده است.

وی درادامه توضیح داد: قیمتی که روی بطری روغن خوارکی برای مصرف کننده زده شده است  تنها ۳ درصد برای تولید کننده سود دارد که در این ۳ درصد هم توزیع کننده و فروشگاه عرضه کننده سهیم هستند و به سبب به صرفه نبودن سود ، کارخانه‌داران تا زمان اصلاح قیمت، از عرضه کافی و متناسب با نیاز بازار خودداری کرده اند.

رئیس اتحادیه صنف توزیع‌کنندگان و عمده‌فروشان مواد غذایی شیراز درادامه افزود: روغن پخت و پز در انبارهای بنکداران نیز کاهش یافته است و ما مجبوریم مقدار کمی از نیاز هر خریدار عمده را تامین کنیم تا در سراسر شهر روغن پخت و پز موجود باشد.

**افزایش قیمت برنج کامفیروزی ادامه دارد

پورقادری در ادامه با اشاره به افزایش قیمت برنج کامفیروزی نیز گفت: با ادامه عرضه کم برنج های وارداتی به بازار به سبب عدم تخصیص ارز مورد نیاز واردات برنج، برنج های داخلی چون کامفیروزی همچنان بر ریل افزایش قیمت پیش از عید حرکت می کند و قیمت برنج کامفیروزی که تا شب عید در بنکداری ها و عمده فروشان به قیمت کلیویی ۱۲۵ تا ۱۳۰ هزار تومان بود اکنون  تولید کننده ای که چلوتک دارد نیز حاضر به فروش برنج کامفیروزی به قیمت  ۱۵۰ هزارتومان نیز نیست و با کاهش عرضه برنج های خارجی امکان اینکه برنج کامفیروزی به بالای ۱۶۰ تا ۱۷۰ هزارتومان برسد وجود دارد.

مدیر توسعه بازرگانی سازمان جهاد کشاورزی استان فارس در گفت‌وگو با فارس اگاه، بر این نکته تأکید کرد که مشکل کمبود روغن پخت و پز مایع تنها مختص استان فارس نیست و در سراسر کشور وجود دارد، گفت: وزارتخانه جهاد کشاورزی نزدیک به ۵۰ هزار تن روغن خام مورد نیاز کارخانه‌های تولید روغن را با قیمت مصوب به کارخانجات فرآوری تخصیص داده است. بخشی از این روغن برای تأمین نیاز صنف و صنعت و بخش دیگر برای نیاز خانوارهاست. البته این تأمین با مقداری تأخیر همراه بوده است، اما تا پیش از تعطیلات نوروزی، نیاز کارخانجات فرآوری روغن کشور تأمین شده بود. با این حال، این کارخانه‌ها با وجود داشتن روغن خام، به‌سبب سوداگری و امید به افزایش قیمت، عرضه روغن پخت و پز به بازار را کاهش داده‌اند تا کمبود در بازار و به چالش افتادن مردم در تأمین روغن، افزایش قیمت مورد نظر کارخانه‌داران را توجیه کند.

سمیه سلیمی همچنین به مشکل دیگری که به کمبود روغن مایع در کشور دامن زد، اشاره کرد و گفت: با کاهش و افزایش چند برابری قیمت روغن مورد نیاز صنف و صنعت، باعث شد تولیدکنندگان غذاهای صنعتی و قنادان به خرید روغن‌های پخت و پز مخصوص خانوار از بنکداری‌ها روی آورند، چراکه تنها می‌توانستند از روغن پخت و پز در تولید محصولات خود استفاده کنند. این خریدهای حجیم تقاضا را در بازار بیشتر از عرضه کرد.

وی افزود: همچنین توزیع دو مرحله‌ای کالابرگ پیش از نوروز به ۷ دهک نیز بر کاهش روغن پخت و پز در بازار تأثیرگذار بود. به‌طوری‌که بین ۳۰ تا ۵۰ درصد افرادی که کالابرگ خود را تهیه کرده‌اند، روغن را در خریدهای خود داشته‌اند. حالا با توجه به اینکه ۳ میلیون نفر در استان فارس مشمول کالابرگ شدند، روشن است که تقاضای هیجانی تا چه حد موجب کاهش روغن در بازار می‌شود.

مدیر توسعه بازرگانی سازمان جهاد کشاورزی استان فارس در پاسخ به این سوال که آیا کمبود عرضه تا پایان فروردین رفع می‌شود یا خیر، گفت: نظارت دولت بر بازار ادامه خواهد داشت و بناست بعد از تعطیلات، توزیع به روال عادی برگردد. با توجه به اینکه روغن خام برای چند ماه مصرف کشور به کارخانه‌ها توزیع شده، انتظار می‌رود با بازگشت کارخانه‌ها به روال عادی کار پس از تعطیلات، توزیع روغن با نیاز بازار هماهنگ شود.

سلیمی  با اشاره به اینکه ازجمعه ۱۵  فروردین خط تولید روغن پخت و پز در کاخانجات به روال عادی بازگشته افزود:  در تماسی که با توزیع‌کننده عمده روغن دو کارخانه بزرگ در فارس داشته ایم مشخص شد که  وضعیت عرضه از دیروز (۱۶ فروردین) به روال عادی بازگشته است. اما به‌دلیل خالی بودن بازار، تمام روغن عرضه شده طی یک ساعت فروش رفته است. با این حال، این عرضه تا پایان هفته ادامه خواهد داشت. به همین دلیل، ممکن است کمبود روغن پخت و پز تا دو هفته آینده در بازار احساس شود. همچنین تاپایان فرودین ماه قیمت روغن خوارکی افزایشی نخواهد داشت.