برنامه ۱۲۰ روزه آموزش و پرورش فارس برای بهبود معدل نهایی دانش‌آموزان، به گزارش فاطمه مقدم خبرنگار فارس اگاه، براساس رویکرد جدید در برگزاری آزمون سراسری، تأثیر نمرات دوره متوسطه دوم بر نتیجه نهایی کنکور دانش‌آموزان امسال ۵۰ درصد خواهد بود و ۵۰ درصد دیگر را امتحان کنکور مشخص می‌کند. این افزایش تأثیر نمرات نهایی نگرانی‌ها درباره کاهش چشمگیر میانگین نمرات دانش‌آموزان در امتحانات نهایی را بیشتر کرده است. در اواخر دی‌ماه، خبری شوکه‌کننده ای در  فضای مجازی و مطبوعات فارس منتشر شد که میانگین نمرات دانش‌آموزان فارس در امتحانات نهایی ۹.۹۱ اعلام کرد. گرچه علیرضا شجاعی‌پور، رئیس اداره آموزش اول متوسطه و دوم نظری فارس، در توضیحاتی در این زمینه به ایرنا گفت که دانش‌آموزان متوسطه دوم دو نمره دارند: یک نمره سال که تعیین‌کننده قبولی یا مردودی آنها در پایان سال است و دیگری نمره ورقه پایان نوبت دوم که در رتبه کنکور سراسری مؤثر است. این میانگین برای نمره ورقه آنها در نوبت دوم (امتحانات نهایی) ۹.۹۱ بوده است و نه میانگین نمرات آنها در آزمون‌های نهایی. با این حال، میانگین معدل دانش‌آموزان فارس نسبت به میانگین کشوری در امتحانات نهایی در سال تحصیلی ۱۴۰۲-۱۴۰۳ نیز رضایت بخش نیست. نمرات نهایی دانش آموزان فارس در رشته تجربی: میانگین فارس ۱۱.۲۲، میانگین کشوری ۱۱.۲۳؛ رشته ریاضی: میانگین فارس ۱۰.۱۷، میانگین کشوری ۱۰.۷۵؛ رشته انسانی: میانگین فارس ۸.۵۸، میانگین کشوری ۸.۷۴ و رشته معارف اسلامی: میانگین فارس ۱۰.۶۳، میانگین کشوری ۱۰.۵۴ است. این آمار نشان می‌دهد که میانگین نمرات دانش‌آموزان فارس تنها ۰.۱۱ کمتر از میانگین کشوری است. مشاهده همین ارقام برای والدینی که همه همت خود را بر ارتقاء تحصیلی فرزندانشان معطوف کرده‌اند، بسیار ناگوار است.

اما دلایل این افت تحصیلی چه می‌تواند باشد؟ متخصصین حوزه آموزش و پرورش یکی از مهم‌ترین دلایل این افت را نادرست بودن راهبرد مطالعه دانش‌آموزان عنوان کرده‌اند. به این معنا که دانش‌آموزان در مطالعه دروس به حفظ مطالب اکتفا کرده‌اند و یادگیری را ملاک قرار نمی‌دهند؛ در حالی که سوالات امتحانات نهایی خرداد به‌صورت مفهومی طرح شده و سطوح بالای شناختی را ارزیابی می‌کنند.

حال اداره کل آموزش و پرورش فارس با هدف‌گذاری برای بهبود نیم‌نمره‌ای معدل دانش‌آموزان نسبت به میانگین کشوری، قصد دارد دانش‌آموزان را در کنکور ۱۴۰۴ بالا بکشد. آموزش و پرورش برنامه‌ای کوتاه و بلندمدتی برای ارتقای این معدل دارد که یکی از برنامه‌های کوتاه‌مدت، «برنامه ۱۲۰ روزه امتحانات نهایی» با هدف‌گذاری بهبود نیم‌نمره‌ای معدل دانش‌آموزان نسبت به میانگین کشوری است.

معاون آموزش متوسطه اداره کل آموزش و پرورش فارس در گفت و گو با «فارس اگاه» با اشاره به این نکته که اداره متوسطه فارس در تلاش است تا با تاکید بر برنامه ۱۲۰ روزه امتحانات نهایی، سطح کیفی آموزش و سطح کمی نمرات دانش‌آموزان پایه دهم، یازدهم و دوازدهم را ارتقاء دهد، گفت: هدف اصلی این برنامه، ارتقای سطح کیفی آموزش و سطح کمی نمرات دانش‌آموزان است.

یزدان دشتیان در ادامه افزود: بحث حذف پایه دهم از امتحان نهایی مطرح شده است؛ اما تا ابلاغ رسمی، نمی‌توان نظر قطعی را مبنی بر حذف این پایه از امتحانات نهایی ابلاغ کرد. اگر این پایه هم از امتحانات نهایی حذف شود، همچنان در برنامه ۱۲۰ روزه بر بهبود سطح آموزشی پایه دهم تمرکز خواهد بود.

وی خاطرنشان کرد: برنامه ۱۲۰ روزه امتحانات نهایی مدون و ابلاغ شده است. برای طرح‌ریزی این برنامه، اتاقی تحت عنوان «اتاق فکر کنکور و برنامه مدون ۱۲۰ روزه  امتحانان نهایی» در اداره کل آموزش و پرورش فارس تشکیل شده است. دشتیان افزود: برای اینکه به اجرای این برنامه جامعیتی داده شود مدیر کل آموزش و پرورش فارس به عنوان رئیس این برنامه انتخاب شده است و گروهی از افراد کلیدی از جمله رئیس اداره سنجش، رئیس اداره مشاوره، رئیس اداره انجمن اولیا و مربیان، رئیس اداره مدارس سمپاد، و رئیس اداره شاهد در این کارگروه عضو هستند.

دشتیان در خصوص جزئیات برنامه ۱۲۰ روزه گفت: این برنامه شامل آموزش معلمان با شیوه‌های موثر یادگیری، بالا بردن سطح کیفی آموزش، و آموزش به معلمان برای طراحی سوالات آزمون استاندار با شیوه‌هایی مشابه آنچه در امتحانات نهایی طرح می‌شود و… است .هدف اصلی این امر پر کردن شکاف بین نحوه آموزش و نحوه طرح سوالات امتحانات نهایی است. دشتیان خاطرنشان کرد: آموزش در مدارس بیشتر بر اساس حفظیات است، اما سوالات امتحانات نهایی به شیوه مفهومی و خارج از حفظیات طرح می‌شوند.

دشتیان با اشاره به اینکه برنامه ۱۲۰ روزه با هدف‌گذاری بهبود نیم‌نمره‌ای معدل دانش‌آموزان نسبت به میانگین کشوری انجام خواهد شد، درباره روش‌های اجرایی این برنامه گفت: در این برنامه از آموزش معلمان برای تدریس و طراحی سوال ها در نظر گرفته شده است تا  ورود به موقع مشاوران به مدارس در شروع فصل امتحانات برای کاهش استرس و اضطراب دانش‌آموزان. همچنین این برنامه به‌سبب کوتاه‌مدت بودن و با توجه به ضعف دانش آموزان در دروس در هر منطقه از استان دنبال خواهد شد و البته دروس هدف برای بهبود نمرات نهایی و کسب نتیجه موفق در کنکور مورد توجه قرار می‌گیرد. به‌عنوان مثال، درس‌های زیست‌شناسی برای رشته تجربی و درس ریاضی برای رشته ریاضی و زبان فارسی برای تمامی رشته‌ها در نظر گرفته شده‌اند. اصل کار این برنامه بر نظارت و پایش مداوم مدارس بنا گذاشته شده است و مدیران مدارس نیز باید به‌طور مرتب درباره اجرای این برنامه گزارش دهند.

معاون آموزش متوسطه اداره کل آموزش و پرورش فارس در پاسخ به این سوال که با توجه به گفته مسئولان ارشد وزارت آموزش و پرورش، کاهش معدل امتحانات نهایی ناشی از آموزش نادرست است و  اینکه معلمان همچنان بر پایه حفظیات کار می‌کنند، تصریح کرد: نهضت ارتقای کیفیت در آموزش و پرورش به راه افتاده است. از آنجا که دیگر برای دانش‌آموزان روشن شده که معدل امتحانات نهایی آنها اثر مستقیم بر نتیجه کنکور دارد، آن‌ها با شیوه‌های یادگیری مفهومی همراهی می‌کنند و معلمان نیز به این اشتباه پی برده‌اند. همچنین توسط نهادهای بازرسی آموزش متوسطه، این شیوه یادگیری در مدارس از ابتدای سال به‌طور جدی مورد بررسی و رصد قرار می‌گیرد. با شناسایی این نقص بزرگ در آموزش، مسئولان آموزش و پرورش به دنبال بهبود فرآیند آموزشی به گونه‌ای هستند که تمام شیوه‌های یادگیری، از جمله شیوه مفهومی، در بر گیرد.

دشتیان با تاکید بر اینکه تنها بخشی از این برنامه ۱۲۰ روزه به امتحانات مربوط می‌شودگفت: بخش دیگر آن به امور مشاوره‌ای از جمله شیوه نشستن در جلسه امتحان نهایی، نحوه مدیریت روانی دانش‌آموزان، آشنایی با قوانین امتحانات نهایی، و دیگر جنبه‌های تاثیرگذار در فرایند یادگیری و مطالعه تا زمان آزمون اختصاص دارد. ما امیدواریم با اجرای این برنامه، هدف‌گذاری مورد نظر که بهبود نیم‌نمره‌ای معدل نهایی است، محقق شود؛ هدف‌گذاری که با توجه به رقابتی بودن کنکور از اهمیت بالایی برخوردار است.

این مقام مسئول آموزش و پرورش فارس در پایان افزود: خوشبختانه همت دولت چهاردهم بر ارتقای سطح آموزش و پرورش متمرکز شده است. از ابتدای شروع کار این دولت، نزدیک به ۱۴ جلسه با حضور شخص رئیس‌جمهور به‌طور خاص به موضوع آموزش و پرورش اختصاص یافته است. این میزان توجه به آموزش و پرورش در تاریخ دولت‌ها بی‌سابقه بوده و وجود چنین انگیزه‌ای در بالاترین مقام اجرایی کشور نوید روزهای خوبی برای دستگاه آموزش و پرورش خواهد داشت.