کورسوی امیدی برای حل بحران مسکن ، به گزارش فاطمه مقدم خبرنگار فارس اگاه، قانون جهش تولید مسکن، که به‌عنوان یک امید برای حل بحران مسکن در کشور توسط دولت سیزدهم با تبلغات فراوان چون ساخت ۱ میلیون واح مسکن در هر سال مطرح شد، حال آنکه کمی پس از تصویب قانون و با فروکش کردن فضای تبلیغاتی آن نهضت ساخت مسکن برای قشر کم درآمد تحت تأثیر چالش‌های متعدد قرار گرفت. (جالب است که طرح مسکن مهر نیز که در سال ۱۳۸۶ به عنوان طرح اصلی دولت نهم در تأمین نیاز مسکن مردم عنوان کرده بود و وزیر راه و شهرسازی دولت نهم وعده داد  که سالانه تعداد یک میلیون و پانصد هزار واحد مسکونی یا زمین در سطح کشور به مردم  واگذار کند حال آنکه هنوز ساخت این نوع مسکن ملی به سبب چالشهای مالی و تامین زمین در سراسر کشور از جمله استان فارس به پایان نرسیده است.) به هر حال با برآوردها و تحلیل‌های انجام‌شده در خصوص ساخت واحدهای نهضت مسکن، به‌ویژه از سوی نمایندگان مجلس و فعالان حوزه مسکن، مشخص شده است که این طرح در شرایط کنونی نه تنها قادر به رفع نیازهای مسکن افراد کم درآمد جامعه نیست، بلکه در حال شکست نیز به‌نظر می‌رسد. ظرفیت پایین تأمین مالی متقاضیان و عدم همکاری بانک‌ها دو عامل مؤثر در شکست این نهضت برای دستیبای به اهداف بلند پروازنه آن خوانده میشود. بر اساس اعلام مسئولین، تنها کمتر از ۲ درصد از تسهیلات بانکی به بخش مسکن اختصاص یافته است، در حالی که طبق قانون، این رقم باید بالغ بر ۲۰ درصد می‌‌بود.

بنا بر اعلام محمدرضا رضایی کوچی رئیس کمیسیون عمران مجلس، عدم اجرای درست این قانون و الگوهای ناکارآمد تأمین مسکن، به نیازهای واقعی مردم پاسخ نمی‌دهد. در این میان، پیشنهادهایی ازطرف فعالان این حوزه برای همکاری بیشتر بین دولت و انبوه‌سازان به‌منظور ایجاد یک معامله برد-برد و استفاده از پتانسیل زمین‌های مرغوب در شهرها مطرح شده است. اگرچه امیدها برای به‌بود شرایط وجود دارد، اما بدون تغییرات اساسی و عملی در سیاست‌های تأمین مسکن، دستیابی به هدف‌های بزرگ این طرح همچنان دور از دسترس به‌نظر می‌رسد. با این همه کم‌کاری آشکار بانک‌ها در عمل به تعهدات خود و متوقف ماندن ساخت مسکن نهضت ملی موجب شده است پای وزیر اقتصاد دولت چهاردهم را برای پاسخ‌دهی دراین‌باره به مجلس شورای اسلامی باز کرد و درنهایت شهرام ملکی، مدیرعامل شرکت عمران شهرهای جدید، در اظهارتی امیدواری‌هایی برای تحویل واحدهای مسکونی مسکن مهر در شش ماه آینده داده است که گویا تعیین تکلیفی برای شهرهای جدید به منظور تلاش برای پایان دادن به پروژهای قدیمی مسکن مهر است با این حال مشکل عدم تخصیص اعتبار بانکی را به‌عنوان مانعی جدی همچنان پا برجاست. در گفت و گویی با مدیر کل راه و شهرسازی فارس از او درباره واحدهای مسکن دولتی که مشمول تحویل در این ضرب العجل هستند پرسیدیم

مدیر کل راه و شهرسازی فارس در گفت‌وگو با فارس اگاه در پاسخ به این سوال که آیا وعده مدیر عامل شرکت عمران شهرهای جدید برای تحویل خانه‌های مسکن ملی تا شش ماه آینده شامل شهر صدرا نیز می‌شود، گفت: تحویل واحدها در این مدت تعیین شده توسط شرکت عمران شهرهای جدید کشور، شامل شهر صدرا خواهد شد، اما بخشی از مسکن‌های مهر باقی‌مانده از دوره‌های پیشین مشمول این زمان‌بندی است و حدود ۲۰۰ واحد مسکن مهر باقی مانده در شهر صدرا تا شش ماه آینده آماده تحویل خواهد بود. همچنین، بخش قابل توجهی از واحدهای مسکن اقدام ملی نیز تا بیش از ۶۰ درصد پیشرفت ساخت داشته‌اند که انتظار می‌رود تا انتهای سال آینده، این واحدها نیز به مردم تحویل داده شوند.وی در ادامه افزود: از واحدهای مسکن‌های اقدام ملی که در دولت سیزدهم به نهضت ملی تبدیل شدند، حدود ۳۰۰ واحد تا شش ماه آینده تحویل خواهد شد.

*سهام‌داران مسکن ملی؛ دولت، بانک‌ها و تعهدات غیرعملی!

رضایی همچنین درباره مراحل پیشرفت ساخت مسکن ملی توضیح داد: در کل استان ما بیش از ۱۸۰ هزار واحد برای افراد دارای سه شرط و چهار شرط نهضت مسکن ملی (نداشتن واحد مسکونی، استفاده نکردن از امکانات دولتی اعم از زمین و واحد مسکونی، تاهل و حداقل پنج سال سکونت در شهر مورد تقاضا) اختصاص داده‌ایم. از این تعداد، ۳۰۶ هزار واحد تأمین زمین شده و ۸۶ هزار واحد نیز به پروژه تخصیص داده شده است. مردم، آورده اولیه خود را به مقدار ۴۰ میلیون تومان واریز کرده‌اند. پیشرفت ساخت این ۸۶ هزار واحد روند یکسانی ندارد و از ۱۰ درصد ساخت تا بخشی که ساخت آن‌ها تکمیل شده، متغیر است و انتظار می‌رود تا پایان سال تحویل داده شود. در بخش مسکن ملی شهری، ۲۲۰۰ واحد و در بخش مسکن روستایی نیز بیش از ۱۳ هزار واحد، احتمالاً تا پایان امسال در سراسر استان تحویل داده خواهد شد.

مدیر کل راه و شهرسازی فارس در ادامه به بیان موانع پیشرفت ساخت و ساز در نهضت مسکن ملی اشاره کرد و گفت: بزرگترین موانع پیشرفت ساخت و ساز در نهضت مسکن ملی، عدم همکاری بانک‌ها است.

وی افزود: ما در ۸۶ هزار واحدی که آغاز عملیات اجرایی آن صورت گرفته است، کلّا بانک‌ها برای ۱۹ هزار واحد به ما تسهیلات داده‌اند. اما تسهیلات از بهمن پارسال تا به امروز پرداخت نشده است. بانک‌ها نیز به دلایل مختلف و با روش‌های مختلف از پرداخت تسهیلات صرف نظر می‌کنند. جلسات مختلفی از سوی وزیر راه و شهرسازی با بانک‌ها برگزار شده و قول‌هایی هم برای پرداخت داده‌اند اما باز هم از پرداخت تسهیلات سرباز می-зنند و در عمل هیچ پرداخت تسهیلاتی به نهضت مسکن ملی اختصاص نیافته است.

وی افزود: در آخرین مورد ملزم کردن بانکها برای همراه با نهضت مسکن ملی نیز آقای فرزین رئیس کل بانک مرکزی ایران دستور داده‌اند تا آخر سال ۴۱۰ هزار فقره وام برای نهضت ملی در استان‌های کشور تخصیص داده شود که متوسط به هر استان ۱۰ هزار فقره وام تعلق خواهد گرفت.

وی تاکید کرد: اگر این میزان وام و تسهیلات تأمین شود، مردم در تخصیص واریزی‌ها خوب عمل کردند و اگر تسهیلات تا آخر امسال یا چند ماه اواخر سال آینده تخصیص یابد، این قابلیت را دارد که ساخت واحدهای مسکن ملی تا آخر سال آینده تمام شود و واحدها به مردم تحویل داده شود.

رضایی با تاکید بر اینکه نیاز مالی ساخت واحدهای مسکن ملی با این میزان وام هنوز پاسخگو نیست، گفت: اگر بخواهیم با این سبک تخصیص وام و بودجه ادامه دهیم، قاعدتاً تا چند سال آینده هم نمی‌توانیم واحدها را تحویل مردم بدهیم.

مدیر کل راه و شهرسازی فارس در ادامه در خصوص تأمین زیرساخت‌های توزیع نیروی برق و ایجاد تاسیسات آب و فاضلاب در پروژه‌های نهضت ملی مسکن گفت: در حوزه تأمین تاسیسات و زیرساخت‌های بنیادی، اتفاقات خوبی افتاده است. استان فارس جزو اولین استان‌هایی است که تمام دریافتی‌های خود را در پروژه‌های زیرساختی مانند آب، برق، گاز و فاضلاب به طور کامل دریافت کرده است. رقمی معادل ۲۴۰۰ میلیارد تومان برای تأمین این زیرساخت‌ها تخصیص داده شده که ۷۰۰ میلیارد تومان آن تا اول امسال دریافت شد و ۱۷۰۰ میلیارد تومان نیز تا انتهای امسال مصوبه دارد. این مبلغ از طریق کمیسیون عمران و با همکاری دستگاه‌های مرتبط در زمینه آب، برق، گاز و فاضلاب برای استان تأمین شده است. از این مقدار، هزار میلیارد تومان به شهرستان‌ها و ۷۰۰ میلیارد تومان هم به شیراز اختصاص داده شده و دیگر هیچ واحد مسکونی بدون آب، برق و فاضلاب به متقاضیان تحویل نخواهد شد.

رضایی در ادامه با اشاره به اینکه این اعتبار در قالب یک سوم سهم اعتبارات توسط وزارت راه و شهرسازی، یک سوم سهم توسط وزارت نیرو و یک سوم سهم از اعتبارات استانی و توسط سازمان برنامه و بودجه تامین شده است. اما متأسفانه سازمان برنامه و بودجه در استان فارس به دلیل اینکه این اعتبار را در بودجه‌های سالیانه خود پیش‌بینی نکرده، تا کنون نتوانسته سهم خود را پرداخت کند. اما وزارت راه و شهرسازی وظیفه تأمین یک سوم از اعتبارات را بر عهده گرفته و آن را تا ۲۴۰۰ میلیارد تومان تأمین کرده است. این اعتبار در قالب ۹۰ سایت تعیین شده که در ۲۷ سایت قراردادهای تأمین آب، فاضلاب و برق در حال همکاری و اجرایی شدن است.

* و دو وعده دیگر که در گروه تامین بودجه است

مدیر کل راه و شهرسازی فارس در ادامه سخنان خود به تعیین تکلیف قطعه نخست آزادراه شیراز ـ بوشهر اشاره کرد و گفت: عملیات اجرایی ساخت قطعه ۸ آزادراه شیراز بوشهر در دهه فجر آغاز خواهد شد. همچنین در صورت برطرف شدن موانع مالی، بخش انتهایی آزادراه شیراز-اصفهان که به شیراز متصل می‌شود، تا پایان سال تکمیل خواهد شد و این قطعه تا آخر امسال به بهره‌برداری کامل خواهد رسید.

وی همچنین به عملیات تکمیل پایانه بین‌المللی فرودگاه شهید دستغیب شیراز بعد از ۱۰ سال توقف اشاره کرد و گفت: این پروژه با سازمان ملی زمین و مسکن برای مولدسازی بر روی اراضی با تأمین اعتباری معادل دو همت صورت گرفته است. بناست این بودجه برای تکمیل ساخت سالن بین‌المللی فرودگاه شهید دستغیب شیراز صرف شود تا شیراز در مسیر تبدیل شدن به یک هاب منطقه‌ای قرار بگیرد.

رضایی با اشاره به اینکه این دو همت اعتبار در قالب همکاری با شرکت فرودگاه‌ها از محل اراضی ملی در قالب مولدسازی تأمین خواهد شد، تأکید کرد: قرار نیست زمین‌ها را بفروشیم، بلکه زمین مولدسازی شده در اختیار پیمانکاران به صورت تهاتر قرار می‌گیرد تا از فواید و ارزش افزوده این زمین، در کنار منابع مالی مورد نیاز برای تکمیل پروژه ساخت سالن فرودگاه بین‌المللی دستغیب بهره‌برداری شود. امیدوارم بتوانیم این بودجه را با توجه به فرآیند پیچیده تأمین اعتبار، تا ابتدای سال آینده تأمین کنیم.