طالقانی؛سید اهل وفاق و مدارا و مصلح اجتماعی بود، به گزارش سید محی الدین حسینی ارسنجانی خبرنگار فارس اگاه، سید محمود طالقانی را بدون شک باید یکی از چهره های نامدار سه عرصه فقاهت و سیاست و اجرا در این دوره و زمانه دانست.هوش و نبوغ سیاسی وی در هدایتگری جریانهای گوناگون فکری و قدرت عمل و جسارت او در مسئولیتهای که داشت و ارزش و اعتبار علمی وی در امور دینی و مذهبی از طالقانی به عنوان انسان راستین زمانه خود و یک ایدئولوگ سیاسی و مذهبی ساخته و معرفی کرده بود.او بعدها بعنوان مراد بسیاری از رهبران سیاسی و انقلابی شد و رهروان فکری خاص خود را پیدا کرد و در عرصه اصلاحات اجتماعی حرف و سخنهای بسیار و طرح و برنامه های فراوانی داشت. میتوان طالقانی را بزرگ مصلح اجتماعی زمانه و انسانی محبوب و با نفوذ در میان طبقات مختلف مردم و ارکان بالای قدرت و سیاست در ایران قبل و بعد از انقلاب دانست. محوریت قرار گرفتن وی در راس هرم دو جریان فکری انقلابیون نوپا و تندروهای انقلابی در کنار ارائه راهکارهای عملیاتی در بین یاران و اعضای دو گروه یا دو طیف فکری و سیاسی نهضت آزادی و ملیگراها روش مدیریت اجتماعی او و در دل و در قلب هواداران و علاقهمندان جای گرفتن هنر دیرینه او بود. اما به راستی اگر امروز طالقانی در بین ما بود و با توجه به شرایط موجود وی در دولت فردی مثل پزشکیان که به نوعی در اجرا و تفکر فردی شبیه و نزدیک به افکار و عقاید اجتماعی طالقانی میباشد چه میکرد و از چه جایگاهی برخوردار بود؟ .قطعا با توجه به مطالعات پیرامونی که در زندگی و زمانه طالقانی انجام داده ام او انسانی جسور اما حد و مرز شناس با رعایت چارچوبهای نظام اسلامی بعنوان مشاوری امین برای دولت چهاردهم در اندیشه هدایتگری افکار اجتماعی مردم به سمت و سوی تفکر نقاد و نگاه باز سیاسی و اجتماعی بود. اگر او امروز در میان ما بود با آن ضمیر نا آرام و زبان برندهاش هرگز برخوردهای تند علیه دولت اصلاحات را برنمی تابید واجازه ایجاد محدودیت نهادهای قدرت در کار دولت مردمی برآمده از ارا و خواست مردم را نمیداد. کار او همواره در ایجاد “وفاق” بود و وحدت نیروهای انقلاب، تشابهات فکری سید محمود طالقانی با مسعود پزشکیان در ابعاد اجتماعی را با اندک پژوهشی در این راستا میتوان فهمید و بررسی کرد. او چون خود را از مردم جدا نمیدانست و در محافل مختلف با مردم بدون واسطه و با صراحت و شفافیت سخن میگفته لاجرم این روزها نیز پزشکیان با تمسک به سخنان مصلحان اجتماعی عرصه انقلاب امام و امت همچون طالقانی و بهشتی و مطهری و…سعی میکند از مردم بگوید و برای مردم کار کند و حرف و سخن خود را خالصانه و بی واسطه به مردم کشورش عرضه کند. همانطور که از خطبههای غرا و آتشین آیت ا… طالقانی در نمازجمعههای بعد از انقلابش چشم یزیدیان زمان از حدقه بیرون می امد امروزه نیز سخنان پزشکیان ساده زیست و ساده گوی جبهه اصلاحات است که به مذاق برخیها خوش نمی آید و در اندیشه محدود کردن تاثیرات فراوان مواضع اجتماعی اویند! مخاطبان دیروز طالقانی جامعه نخبگان حوزه و دانشگاه و اقشار ضعیف و فرودست جامعه بودند و امروز مخاطبان پزشکیان فعالان اجتماعی و دغدغهمندان توسعه و تعالی فرهنگ و اجتماع ایران و همه ایرانیان هستند. طالقانی برای ارتباط با مخالفانش از شیوه یکسانی پیروی نمیکرد؛ گاه از تکگویی به گفتوگو روی میآورد و به شیوه مذاکره دوجانبه میان قشر سنتی و مذهبی و یا بین دانشجوها و روحانیون به عنوان نماینده قشر نوگرا و روشنفکر گفتارهای خود را ادامه میداد. مسعود پزشکیان هم سعی دارد به شیوه مدیریتی امثال چون او حرکت کند. طالقانی اگر امروز در بین ما بود در حوزه اصلاح، تکلیف، تعیین هدف، روش قرآن، روش اولیا با بهرهگیری از براهین و استدلالات علمی و بهویژه برهان نظم و روشهای حکومت داری و کار و فعالیت سیاسی همان گونه عمل میکرد که در بحبوحه مبارزات و مجاهدات خود در قبل از انقلاب و سالهای آخر عمرش انجام داد و رفتار نمود. او اگر امروز در بین ما بود توصیهاش به ما و رییس دولت چهاردهم این بود که با مردم مدارا کنند. زیرا در تکوین نظام فکری و عمل سیاسی آیت ا… سید محمود طالقانی، جریانهای مختلف فکری از جمله جریان بیداری اسلامی، جریان اندیشه انقلابی، جریان مشروطه خواهی، جریان روشنفکری دینی، جریان اصلاح طلب و انقلابیون دبش و دو آتیشه جایگاه و پایگاه خود را داشتند و اثر گذار عرصه سیاست و اجتماع کشور خود بودند.