فرسودگی ۸۰ درصدی ناوگان حمل‌ونقل عمومی در شیراز، به گزارش جلال‌الدین عرفانی – خبرنگار فارس آگاه، رئیس سازمان حمل‌ونقل مسافر شهرداری شیراز با اشاره به تردد روزانه ۴۰۰ هزار سفر با اتوبوس گفت: شهرداری شیراز هر ماه بالغ بر ۵۰ میلیارد تومان یارانه برای حفظ، نگهداری و پوشش هزینه سفرهای درون‌شهری با اتوبوس اختصاص می‌دهد.

رامین طالبی ادامه داد: این هزینه در خطوط مختلف، بر اساس تعداد مسافر و میزان پیمایش متفاوت است. با استفاده از سیستم هوشمند BMS و کارت بلیت مشخص می‌شود هر اتوبوس چه تعدادی مسافر جابه‌جا کرده و ما مابه‌التفاوت آن را پرداخت می‌کنیم. این کمک شامل ۲۵ میلیارد تومان کمک نقدی است که ماهانه به حساب راننده و بهره‌بردار واریز می‌شود و ۲۵ میلیارد تومان کمک غیرنقدی نیز در قالب لاستیک، روغن، خدمات و قطعات است که یا مستقیماً به اتوبوس اختصاص می‌یابد یا راننده با ارائه فاکتور هزینه آن را دریافت می‌کند.

وی تصریح کرد: امروز هزینه تمام‌شده جابه‌جایی هر نفر-سفر با اتوبوس در شیراز بین ۱۵ تا ۲۰ هزار تومان است، در حالی که مبلغ دریافتی از مسافر بین سه‌هزار تا حداکثر چهارهزار و ۵۰۰ تومان است و سه‌چهارم باقی‌مانده را شهرداری به راننده و بهره‌بردار پرداخت می‌کند.

طالبی درباره فرسودگی ناوگان اتوبوسرانی گفت: با وجود تلاش‌های چشمگیر شهرداری در ۲ تا ۳ سال اخیر و ورود ۱۵۰ دستگاه جدید به ناوگان، همچنان ۷۰ تا ۸۰ درصد اتوبوس‌ها، طبق قانون (عمر بالای ۱۰ سال)، فرسوده محسوب می‌شوند.

وی در خصوص کندی روند نوسازی توضیح داد: تأمین اعتبار خرید اتوبوس بسیار دشوار است. قیمت هر دستگاه اتوبوس دیزلی بین ۱۲ تا ۱۵ میلیارد تومان و هر اتوبوس برقی حدود ۲۳ میلیارد تومان است. اگر تنها بخواهیم ۱۰ اتوبوس برقی خریداری کنیم، ۲۳۰ میلیارد تومان هزینه دارد، چه رسد به جایگزینی ۸۰ درصد از ۷۰۰ دستگاه ناوگان شهر.

طالبی افزود: شهرداری برای حفظ و نگهداری ناوگان فعلی نیز با مشکلات جدی روبه‌روست و تاکنون با بازسازی و به‌روزرسانی توانسته آن را سرپا نگه دارد. از سوی دیگر تولید داخلی هم نیازمند سرمایه نقدی کلان است و هم پاسخگوی تقاضای بازار نیست.

وی گفت: اگر هر سال بخواهیم تنها ۵۰ دستگاه را به‌روزرسانی کنیم، هزینه چندین‌همتی نیاز است، آن هم در حالی که بخش‌های دیگری از شهر نیز میلیاردها تومان برای نظافت، فضای سبز و نگهداری نیاز دارند.

*بهسازی ایستگاه‌های اتوبوس با همکاری بخش خصوصی

رئیس سازمان حمل‌ونقل مسافر شهرداری شیراز درباره وضعیت ایستگاه‌ها گفت: با رویکرد جدید مدیریتی در معاونت و سازمان، به سمت ساخت ایستگاه‌های چندمنظوره حرکت می‌کنیم تا علاوه بر خدمت‌رسانی، برای سرمایه‌گذار درآمدزا باشند. این ایستگاه‌ها می‌توانند شامل تبلیغات، خدمات خرد و مشاغل کوچک باشند.

طالبی افزود: تلاش داریم ظرف یکی دو ماه آینده، به‌ویژه در حوزه‌های تجاری و گردشگری، اقداماتی در برخی از ۲ هزار سرپناه اتوبوس شهری انجام دهیم. در حال حاضر کمبودی در تعداد سرپناه‌ها نداریم، اما برای بهبود نوسازی و مبلمان شهری باید اقداماتی انجام شود تا سرپناه‌ها زیباتر و جذاب‌تر شوند و مردم از آن استقبال کنند.

*پیشگامی شیراز در هوشمندسازی ناوگان حمل‌ونقل عمومی

وی درباره هوشمندسازی ناوگان گفت: بخشی از هوشمندسازی TMS ویژه تاکسی و BMS ویژه اتوبوس انجام شده است. تنها برای سامانه «سیپاد» سوخت اتوبوس‌ها، هفت میلیارد تومان نقدی و سه میلیارد تومان دیگر هزینه شده که مکمل سیستم نظارت نیز هست. هرچند شهرداری شیراز در حوزه هوشمندسازی پیشرو است، اما بهترین ناظر ما شهروندان هستند؛ زیرا تعداد بازرسان برای کنترل کل ناوگان کافی نیست.

*وضعیت تاکسی‌های شهر

طالبی گفت: تاکسی‌ها دامنه گسترده‌ای دارند؛ در حال حاضر ۱۰ هزار تاکسی در شهر فعال هستند که هست‌هزار دستگاه آن فرسوده‌اند. در سال ۱۴۰۲، شهرداری ۱۰۰ میلیون تومان کمک بلاعوض، ۱۵۰ میلیون تومان تسهیلات بانکی، و ۱۰۰ میلیون تومان از محل اسقاط تاکسی‌های فرسوده دریافت و چند صد دستگاه جدید هر کدام به قیمت ۳۵۰ میلیون تومان خریداری و به رانندگان واگذار کرد.

وی افزود: اکنون قیمت هر تاکسی به ۸۵۰ میلیون تومان رسیده است. نه رانندگان توان سرمایه‌گذاری دارند و نه شهرداری توان تأمین این سطح از اعتبار. حتی اگر ۵۰۰ میلیون تومان وام به تاکسی‌داران بدهیم، اقساط ماهانه آن به ۱۳ میلیون تومان می‌رسد که خارج از توان بیشتر رانندگان است.

طالبی گفت: از سوی دیگر، تاکسی‌های اینترنتی، بخش زیادی از بازار تاکسی‌های زرد را گرفته‌اند. برای فعالیت در این سامانه‌ها تنها نصب یک اپلیکیشن و ارسال تصویر چند مدرک کافی است، اما رانندگان تاکسی زرد باید مراحل دشواری مانند آزمایش مورفین، تست‌های شخصیتی و شرایط سخت‌گیرانه دیگر را طی کنند و کوچک‌ترین تخلف منجر به تشکیل پرونده می‌شود؛ شرایطی که در تاکسی‌های اینترنتی وجود ندارد.