نوروز و دغدغه ای به نام سفر ، به گزارش الهام فیروزی خبرنگار فارس اگاه ، «بسته سفر در ایران گران است» عبارتی که تیرماه گذشته، حرمت‌ الله رفیعی، رییس هیات مدیره انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و گردشگری کشور، در مراسم رونمایی از سامانه ویژه استانداردسازی گردشگری، آن را عنوان کرد و البته محمدرضا دشتی اردکانی، رییس فراکسیون گردشگری مجلس هم در خصوص هزینه بالای خدمات و نرخ سفر در ایران، از این موضوع خبر داد که بحث گردشگری، مدنظر یکی از کمیته‌های بررسی برنامه هفتم توسعه قرار دارد که آن زمان در مجلس برگزار می شد، ضمن اینکه در قالب پیشنهادی، این مقوله می تواند، مد نظر باشد تا در رابطه با گرانی سفر، کمیته ای تشکیل شود، البته بخش خصوصی، این اقدام را اجرایی کند و دولت و مجلس نیز نقش نظارتی داشته باشند.

متولیان از گرانی هزینه سفر خبر دارند!

صحبت هایی که اگرچه نتوانست کمکی به کاهش هزینه های سفر ایرانیان کنند، اما به وضوح نشان داد، متولیان امر نیز خود از معضلی، به نام ناتوانی بسیاری از خانواده ها، برای مسافرت و تامین هزینه حتی یک سفر کوتاه مدت، با خبر هستند.

با این وجود، اما تا به امروز و به ویژه در چند سال اخیر که این هزینه ها، شیب صعودی پرشتابی را در پیش گرفته است، تدبیر اثرگذاری برای رفع این دغدغه خانواده ها، مد نظر قرار نداده اند، پیامد این امر نیز هزینه های سرسام آور اقامت و جابجایی بوده که به تدریج، موجب شده تا بسیاری از افراد، عطای سفر را به لقایش ببخشند و اندک درآمدی را که دارند، برای ماندن در چاردیواری خانه و تامین هزینه های معیشتی، لحاظ کنند.

تعطیلات سال نو و یک دغدغه جدی

این امر موجب شده تا اکنون و در آستانه آغاز تعطیلات نوروزی که باید آن را شروعی پرشور برای سفرهای ایرانیان دانست، سفر و هزینه ‌های آن به دغدغه‌ ای جدی، تبدیل شود.

آنچه که موجب خواهد شد تا اگرچه سال ‌های بسیاری است، سفرهای نوروزی، پای ثابت برنامه ‌ریزی ایرانیان، برای داشتن یک تعطیلات خاطره‌ انگیز و شروعی خوش در سال جدید باشد، اما این پای ثابت ویژه نوروز، دستخوش اما و اگرهایی شود که دلیل آن، ناتوانی مالی خانواده ها برای هزینه های چندبرابری سفر در مقایسه با سال های نه چندان دور است.

سفر چهار روزه برای یک زوج چند؟

این در حالی بوده که پیش از این، حتی خانواده هایی هم که در طول سال، به هر دلیلی برنامه ای برای مسافرت خود نداشتند، با نزدیک شدن به این ایام، درصدد اتخاذ تدابیری، برای بهره بردن از موقعیت فراهم شده و رفتن به سفر نوروزی بودند. برنامه ریزی که جدا از مسائل تهیه به موقع بلیت و دغدغه های فراوانی دیگر، مانند شلوغی مراکز گردشگری، مقوله کیفیت خدمات دهی، اصلی ترین رکن آن، برآورد میزان بودجه ای است که باید برای آن، کنار گذاشته شود و اکنون این برآورد، دچار چالش های فراوانی شده است.

به طور مثال، اگر یک زوج جوان، برای ایام نوروز مد نظرشان، سفر به کیش از مبدا شیراز باشد و بخواهند هتل پنج ستاره ای خوب را برای مسافرت شان از دوم تا پنجم فروردین ماه سال ۱۴۰۳ انتخاب کنند، باید برای این سفر، در قالب توری که بر می گزینند، دو تخته (Twin/Double) همراه با صبحانه، به ازای هر نفر ۴۲ میلیون و ۵۸۶ هزار تومان هزینه کنند و در مجموع، تنها برای رفت و برگشت، اقامت و صبحانه، باید بالغ بر ۸۵ میلیون تومان بپردازند. به این رقم، البته باید مبلغ دیگری را برای استفاده از تفریحات، خرید و … اضافه کرد.

این رقم برای سوئیت یک خوابه، برای هر نفر، ۵۲ میلیون ۲۱۶ هزار تومان و برای  اتاق دو تخته با دید رو به دریا، بالغ بر ۶۳ میلیون است. اگر هم این زوج به دلیل قیمت بالای تور تصمیم به اقامت در هتل سه ستاره را بگیرند، باید برای هر نفر، ۱۷ میلیون ۳۸۷ هزار تومان بپردازند که به طور قطع، در توان بسیاری از خانواده ها نخواهد بود. عدد و رقمی که برای یک زوج بوده و اگر فرزندانی نیز داشته باشند، به همان نسبت، باز هزینه سفرشان اضافه خواهد شد.

مبلغی که بسیار بالا بوده و با برخی از سفرهای خارجی، مانند سفر به ترکیه، برابری می کند، حتی گاها بیشتر از آنها است. سفر به شهر مقدس مشهد، نیز برای چهار شب و پنج روز، برای هر نفر، از ۶ میلیون تومان تا حدود ۲۰ میلیون تومان، خواهد بود که برای مبلغ بلیت پرواز و هتل پرداخت می شود و بر این اساس، اگر یک خانواده پنج نفره، قصد این سفر را داشته باشند، باید ۳۰ تا یک صد میلیون تومان بودجه برای آن، در نظر بگیرند.

در این میان، اما سفرهای خارجی هم با توجه به قیمت بالای دلار، تبدیل به برنامه نوروزی، برای خانواده هایی شده است که از توان مالی بسیار بالایی برخوردارند، به طور نمونه، اگر از مبدا شیراز، بخواهید حدود یک هفته، مسافر هند شوید و در یک هتل چهار یا پنج ستاره، اقامت داشته باشید، فارغ از پولی که باید برای مخارج جانبی، مانند خرید یا تورهای بگذارید، هزینه شما به ازای هر نفر، ۹۹ میلیون و ۹۰۰ هزار تومان تا ۱۰۳ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان خواهد بود. این رقم، برای کودک دو تا پنج سال، بدون تخت، ۶۴ میلیون و ۹۰۰ هزار تومان و برای کودکان پنج تا ۱۲ سال با تخت هم ۸۱ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان البته در هتل چهار ستاره است و در هتل های پنج ستاره هم حدود ۸۷ میلیون تومان است.

گرانی که به تدریج، روندی را رقم زده است که بسیاری از خانواده ها که پیش از این در نوروز، راهی سفرهای برون مرزی می شدند، اکنون به سفرهای داخلی با هزینه مناسب، برای سپری کردن تعطیلات سال نو بیندیشند، از سوی دیگر، مسافران تورهای داخلی نیز سمت و سوی تصمیم گیری هایشان را به مواردی متمایل کرده اند که یا با خودروی شخصی سفر کنند و مراکز اقامتی ارزان قیمت تر انتخاب کنند، همچنین اقامت در چادر نیز گزینه دیگری است که به آن فکر می کنند.

به این ترتیب، سفر در حال تبدیل شدن به امکانی، برای خانواده‌های مرفه است، زیرا همانطور که گفته شد، جدا از هزینه اقامت و جابجایی مسافرت، بودجه قابل توجهی را نیز برای موارد جانبی سفر و تفریحاتش نیاز دارد که گاها با هزینه خود سفر، برابری می کند، با توجه به شرایط اقتصادی و گرانی معیشت، بسیاری از خانواده های ایرانی، قادر به تامین این مبالغ و تخصیص آن به سفر نیستند.

به عبارتی، گرانی های مستمر نه تنها سنت ‌های نوروزی، مانند خرید انواع آجیل و برگزاری مهمانی های خانوادگی را تحت تاثیر قرار داده، بلکه بیش از آن، بر برنامه ریزی سفر افراد، اثرگذار بوده است و به جرات می توان گفت؛ سفر به عنوان انگیزه ای برای رفع خستگی یک سال کار و تلاش، همچنین شروعی پر انرژی در سال جدید، چند سالی است که دیگر نقش پر رنگی، برای تعداد زیادی از ایرانیان ندارد یا تبدیل به سفرهایی کوتاه مدت با خودروی شخصی و اقامت در مراکز ارزان قیمت یا چادر، شده است. آنچه که به تبع، می تواند اثرگذاری زیادی روی سلامت روان خانواده ها، بعد از یک سال پر از مشغله های فراوان کاری و … داشته باشد. با این وجود، اما در این خصوص یا تدبیری اندیشیده نشده یا برنامه ریزی های صورت گرفته، اثرگذاری نداشته است، شاید هم به نظر برخی از متولیان امر، نیازی به سفر نیست که چندان برآورده شدن آن، ضرورت ندارد و به توانایی مالی خانواده ها بستگی دارد.!

به هر حال، واقعیتی که نباید از یاد برد، این است که متناسب نبودن درآمد خانواده ها با نرخ تورم، موجب شده تا تعداد زیادی از کالاها و خدماتی که به بهبود و بهزیست زندگی خانواده ها کمک می کند، از سبدشان حذف شود. این امر، در گام نخست، هزینه هایی را که صرف سفر و امور تفریحی می شده، نشانه رفته است، تا اکنون و در آستانه نوروز، چرتکه دخل خانواده ها و ناهمخوانی آن با هزینه سفر، موجب شود، از سر اجبار، مسافرت را در قالب یک موضوع غیر ضروری، در نظر بگیرند و این امر را بپذیرند که تامین نیازهای ضروری معیشتی، بیش از سفر و تفریح برای آنها، اهمیت دارد.